Dijital çağın hızlı ilerleyişiyle birlikte, akıllı telefonlar ve sosyal medya platformları hayatımızın ayrılmaz bir parçası haline geldi. Bu teknolojik gelişmelerin avantajları çok açık bir şekilde görülmekte; hızlı bilgiye erişim, iletişim kolaylığı, eğlence ve iş yaşamında verimlilik artışı gibi birçok fayda sağlamaktadır. Ancak bu teknolojik bağımlılığın da beraberinde getirdiği ciddi bir sorun bulunmaktadır: Nomofobi.
Nomofobi Nedir?
Nomofobi, "No Mobile Phobia" kelimelerinin kısaltmasıdır ve akıllı telefonlardan ayrı kalmak korkusu veya ulaşılabilir olamama durumu olarak tanımlanır. Bu korku, akıllı telefonun kaybolması, pilinin bitmesi veya internet bağlantısının kesilmesi gibi durumlarla tetiklenebilir. Nomofobi, kişinin sürekli olarak telefonunu kontrol etme, yatakta telefonla uyuma, telefon olmadan dışarı çıkmama gibi davranışlar sergilemesiyle kendini gösterir.
Nomofobi ve Madde Bağımlılığı Arasındaki Benzerlikler
Uzman Psikolog Arzu Hamurcu'ya göre, nomofobi ile madde bağımlılığı arasında benzerlikler bulunmaktadır. İşte bu benzerlikler:
Yoksunluk duygusu
Nomofobi, kişinin telefonundan mahrum kalma korkusuyla kendini gösterir. Aynı şekilde madde bağımlılığında da maddeye erişim sağlanamadığında yoksunluk duygusu yaşanır. Her iki durumda da kişi, bağımlı olduğu şeyi elde edemediğinde kaygı, stres ve huzursuzluk hisseder.
Kontrol kaybı
Nomofobi veya madde bağımlılığı geliştiğinde, kişi bu bağımlılığı kontrol etmekte zorlanır. Telefonu sürekli kontrol etme veya madde kullanımı üzerinde kontrol kaybı yaşanır.
Bağımlılığa dayalı davranışlar
Her iki durumda da kişiler, bağımlılıklarıyla ilişkili davranışlar sergilerler. Telefon bağımlılığı olan bir kişi sürekli olarak sosyal medya platformlarını kontrol edebilir veya bildirimlere hemen yanıt verebilir. Madde bağımlılığı olan bir kişi ise madde temin etmek veya kullanmak için çeşitli davranışlar sergileyebilir.
Fizyolojik tepkiler
Hem nomofobi hem de madde bağımlılığı, fizyolojik tepkilere neden olabilir. Nomofobi durumunda kişi, telefonunu kaybettiğinde veya kullanamadığında kalp çarpıntısı, stres ve anksiyete gibi fizyolojik belirtiler yaşayabilir. Madde bağımlılığı da benzer şekilde fizyolojik tepkilere yol açar.
Nomofobiden Kurtulma Yolları
Nomofobiden kurtulmak için aşağıdaki yöntemleri düşünebilirsiniz:
Uygulama sınırlamaları
Akıllı telefon uygulamalarını kullanım sürelerinizi sınırlayabilirsiniz. Günlük kaç saat ve hangi amaçla uygulama kullandığınızı gözden geçirin.
Bildirimleri kapatma
Bildirimleri kapatmak, sürekli olarak telefonunuzu kontrol etme ihtiyacını azaltabilir. Böylece daha fazla odaklanma ve dikkat sağlayabilirsiniz.
Yüz yüze iletişim
Telefon veya sosyal medya yerine, arkadaşlarınızla ve sevdiklerinizle yüz yüze iletişim kurmaya çalışın. Fiziksel aktiviteler ve kaliteli sohbetler, sosyal medya bağımlılığını azaltabilir.
Gerçek benliğe dönme
Sosyal medya platformları, ideal benliklerimizi oluşturmamıza yardımcı olur, ancak gerçek benliğimizi unutturabilir. Gerçekten kim olduğunuzu ve ne istediğinizi hatırlamaya çalışın.
