Açıklama şu şekilde; "İnsan Hakları Evrensel Bildirgesi'nin 26. maddesinde "Herkesin eğitim hakkı vardır" ifadesi vurgulanmıştır. Bu yüzden de ülkemizde engelli bireylerin, engelsiz bireylerle eşit eğitim ve yaşam fırsatlarından yararlanmaları için birçok yasal, idari ve eğitsel düzenlemeler de oluşturulmuştur. Kağıt üstünde çok güzel olsa da sıklıkla ne kadar uygulanabilir olduğu tartışılmaktadır.
EĞİTİME İHTİYAÇ DUYUYORLAR
Ülke nüfusumuzun %12'si engelli bireylerden oluşmaktadır, bu oranın %26'lık bölümü özel eğitime ihtiyaç duymaktadır. Bu oranın büyük bir bölümü de tam kaynaştırma eğitimi alabilecek düzeydedir.
Özel gereksinimli çocuklarımızın bireysel gelişimlerini ve toplumla bütünleşmelerini en üst düzeyde sağlamak üzere benimsenen ilke, bu çocukların akranlarıyla birlikte aynı eğitim ortamlarında eğitim alması anlamına gelen kaynaştırma eğitimidir.
KAYNAŞTIRMA EĞİTİMİNDE SORUNLAR VAR
Kaynaştırma ile ilgili olarak bugüne kadar birçok proje yapıldı, fakat istenilen sonuçlar bir türlü alınamadı. Çünkü, toplumun diğer kesimi olan engelsizlerin, çocuklarımızın eğitim hakkını kabul etme katsayıları çok düşük. Down Sendromu ve engellilik konusunda farkındalık yaratma, toplumun engellilik algısının değiştirilmesi için çalışmalar yapmaktayız.
Daha çocuğun yüzünü bile görmeden sırf Down sendromlu veya engelli tanısından yola çıkarak onu sınıflandıran, yapamayacağı, nasıl bir insan olması gerektiği hakkında kesin fikir sahibi olan insanlarla mücadele ederek çocuklarımızı okullara ve topluma kabul ettirmeye çalışıyoruz.
Maalesef uğraşıyoruz, çünkü önümüzde engel çok, bizler de sadece çocuklarımızın eğitimine odaklanmak isterdik, ama öncelikle topluma kabul ettirmeye çalışıyoruz. Kaynaştırma konusunu çözmüş olan ABD'de özel gereksinimli öğrencilerin %95'i kaynaştırma eğitimi almaktadır.
BİZİM KAYNAŞTIRMA ORANIMIZ İSE %10. SİZCE NEDEN?
Kaynaştırma uygulamalarında yaşanan sıkıntıların temelinde, öğretmenlerin ve ailelerimizin bilgi, yöntem, teknik ve tutumlarındaki eksiklik ve bir yol haritasının olmaması önemli bir etkendir
Çocuğu sadece sınıfta bir sıraya oturtup, ilave bireysel eğitim desteği olmadan, diğer çocuklara ve ailelerine yönelik psikolojik destek verilmeden, sınıf öğretmenini bu özel çocukla yapayanlız bırakan ve sonra da başarısızlık yaşanınca, ben biliyordum olmayacağını diyen bir sistem istemiyoruz.
ZOR BİR ELEME
Burada bu çocuğun işi ne mantığından ziyade "burada ise zorlu seçim aşamalarını geçmiş ve burada olmayı haketmiştir" mantığı oturmalı. Kaynaştırma öğrencisi olmak için rehberlik araştırma merkezlerinin uygunluk raporu vermesi gerekiyor. Kaynaştırma eğitimi alabilmek için zor bir elemeden geçiriliyorlar. Engelli bireylerin diğer çocuklardan dışlanmadan, bir köşeye atılmadan eğitim almaları gerekmektedir. Ayrıştırılan engelli çocuklar dışlandıklarını hissetmekte ve okula gitmek istememektedirler.
ONLAR DA HAYATIN BİR PARÇASI
Engelsiz bireyler, engellilerin de bu hayatın bir parçası olduğunu, toplumsal yaşama katılımın bir lütuf değil hak olduğunu ve farklılığın aslında hayatın bir rengi olduğunu yaşayarak öğrenecekler. Hele ki bu deneyimi 6 yaşından itibaren okullarda paylaşan çocuklar, bu fikri içselleştirecekler. Bu jenerasyonlar hayata atıldıklarında ve yetişkin birer birey olduklarında, engelli insanların okuma, çalışma, seyahat etme, evlenme gibi toplum hayatına her türlü katılımını da sıradan görmeye başlayacaktır.
HEPİMİZ SORUMLUYUZ
Dikkat çekilmesi gereken diğer bir nokta, kaynaştırma eğitimi alan çocukların eğitimlerinden okulun tüm kaynaklarının ve görev yapan tüm öğretmenlerin sorumlu olduğudur. Özellikle 'özel alt sınıf' adı verilen uygulamalarda bu sınıfların okulun en ücra köşesinde, ayrı teneffüs saatlerinde ve sadece kendi sınıf öğretmenleriyle tamamen dışlanmış ortamlarda ders yaptıklarına sıklıkla rastlanıyor. Bu konudan vicdan sahibi olan herkesin rahatsız olması ve çözüm üretmesi gerektiğini düşünüyoruz.
Kaynaştırma eğitiminden bahsedilirken genellikle engelli çocuğa faydaları öne çıkartılır. Ama kaynaştırma eğitiminin sıradan çocuğa ve ailesine en az aynı oranda, hatta belki daha önemli faydaları var. Bunlar;
• -Engelli bireyler hakkında bilgi edinirler.
• -Kişisel prensiplerin ve ahlaki prensiplerinin gelişmesine olumlu katkıları gözlenmiştir.
• -İleriki hayatlarında karşılaşabilecekleri benzeri sorunlara karşı bilgi sahibi olmaları.
• -Saldırganlık, kıskançlık, kendine güvensizlik, vb. davranışlarında azalma görülür.
• -Liderlik, model olma ve sorumluluk duygusu gelişir.
• -Farklılıklardan duyulan korkunun yok olması. "Değişik insanlarla birlikte olunca farklı olandan korkmamayı öğreniyorsun."
• -Bir başka insanı desteklemenin getirdiği pozitif deneyim ve bunun kişinin kendisine verdiği değeri artırması.
• -İnsani farklılıkları ve engelli çocukların davranışları altında yatan duyguları daha iyi anlamaları (Sosyal bilinçlenme). Çocuklar bu hislerini "Onun da duyguları var ve benim ihtiyaç duyduğum şeylerin aynısına ihtiyaç duyuyor. Yani aslında benden çok da farklı değil." "Burada olmaya herkesin hakkı var." "O farklı bir geçmişe sahip ve bu güzel, çünkü ben ondan öğrendim- o da benden." cümleleriyle açıklıyorlar.
