Hamd, Alemlerin Rabbi Allah cc.'ya mahsustur. O'na hamd eder, yalnız O'na ibadet eder, yalnız ondan yardım diler ve O'nun mağfiretini umarız. Şehadet ederim ki, tek ve ortağı olmayan Allah'tan başka ilah yoktur ve yine şehadet ederim ki, Hz. Muhammed (s.a.v.) O'nun kulu ve Rasülüdür.
Akaid, İslam dininin temelidir. İslam dinini bir yapı olarak düşündüğümüzde, bu yapının temelini akaid oluşturur. Nasıl ki, bir binanın temeli olmadan yükselmesi, ayakta durması, sarsıntılara dayanması mümkün değilse, Akaid ilmi olmadan da İslam binasının yükselmesi, müslümanın inancının sağlam olması mümkün değildir.
Sözlükte "akide" düğümlemek anlamındaki 'akd' kökünden türemiştir. Akd¸ iki şeyin arasını birleştirmek demektir. Bu bağlamda akd¸ herhangi bir ipin ya da herhangi bir binanın parçalarını birbirine bağlama manasında kullanıldığı gibi; yemin¸ nikah¸ sözleşme¸ satış gibi manevi anlamlardaki 'bağlama' hakkında da kullanılır. (1)
İşte İslam'ın inanç esaslarını oluşturan "akaid"¸ düğümlemek manasındaki 'akd' kökünden türemiş bulunan 'akide' kelimesinin çoğuludur. İslam'da zorunlu olarak inanılan şey demektir.
Akide; delile dayalı¸ vakıaya uygun gönülden kesin tasdik olup¸ aynı kökten türetilen ve iman ile eş anlamlı olarak kullanılan "itikad" ise¸ "düğüm atmışçasına bağlanmak¸ bir şeye gönülden inanmak ve bir şeyi gönülden benimsemek" gibi anlamlara gelir. (2)
İslami ilimler içerisinde itikadi esaslardan bahseden ilme "Akaid İlmi" adı verilir. Akide kavramı melek akidesi¸ ahiret akidesi gibi belli bir inanç esası için kullanıldığı gibi belli bir mezhebin veya bir mezhebi temsil eden kişinin çeşitli iman esaslarıyla ilgili özel telakki ve anlayışını ifade etmek üzere de kullanılır.
Mesela "Matüridi'nin sıfatullah akidesi" gibi. Ayrıca akide iman konularını ihtiva eden bazı risalelerin de adı olmuştur; el-Akidetü't-Tahaviyye¸ el-Akidetü'n-Nizamiyye gibi.
Bu yazı serimizde el-Akidetü't-Tahaviyye diye bilinen tahavi akaidi kitabını kılavuz edineceğiz. Bir çok çeviri ve şerh bulunmakta bu çevirilerden en güvenilir olanlarından alıntılarla ve diğer ehli sünnet akaid kitaplarından örnekler ile her Çarşamba sizlere birlikte olacağız.
Siz okuyucularımızın da soruları geldikçe belli haftalarda 'Okuyucu Soruları' başlığı altında cevaplandırmaya çalışacağız inşeAllah.
TARİH: 01/08/2018 YAZI: 01
YAZAN: Yusuf Taha (İlahiyatçı yazar)
MAİL: [email protected]
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
- El-İsfehani¸ Ragıb¸ el-Müfredat fi Garibi'l-Kur'an¸ İstanbul¸ 1986¸ s. 510.
- Er-Razi¸ Abdülkadir¸ Muhtaru's-Sıhah¸ Kahire¸ 1990¸ s. 445.
