Umarım yazının sonunda bir fitneye sebep olmam. Fikri hür vicdanı pür birey olarak düşüncelerimi paylaşmak isterim. Ameller niyetlere göredir ilkesi çerçevesinde düşünülsün isterim. "kardeşim sen yeni bir fitne mi çıkarıyorsun?" itirazına muhatap olmamayı umuyorum.

Peki, ne faydası var böyle cümleleri düşünmenin? Düşündürmek ve zihni bir tartı oluşturmak için iyi olur diye düşünüyorum. İlkesel düşünmek, bilgiyi tartmak, objektif olmak, kaçımızın yaptığı iştir ki? En samimi olanımız bile yıllardır taşıdığı düşüncelerin yanlışlığını gördüğü halde değiştiremiyor. Kolay bir iş değil zaten başının üstünde gezdirdiğin, uğruna çatır çatır tartışmalar yaptığın yıllanmış tarihi çınar gibi düşüncelerin ihtişamla yıkılması. Ne kadar da zordur. Kaç kişi kabullenebilir bu hali?

Her zaman deriz " biz doğrunun, biz hakkın peşindeyiz." Ancak bir fikir pehlivanı gelir, deviriverir önceki bilgileri ve sen direnir durursun. Alışkanlıkların vardır o fikir etrafında kurulmuş. Bir duruşun bir çevren, bir onurun, bir bakış açın vardır. Onlar ne olacak? Onlar ki, seni sen yapan şeylerdir. Bir anda elinin tersiyle itebilecek misin? "Sonra sana ne derler?" gibi iç konuşmalarına kulak tıkayabilecek misin?

Hemen fikir değiştirmek hoşuma gitmez. Ağır ağır olmalı. Düşüne düşüne, ölçe biçe değişmeli insan. "Öyleyse, bundan sonra böyle" feryadını hemencik orada haykırmamalıyız. Zira insan gençken heyecanla kabul ettiklerini ilerleyen yaşlarda hayat prensibi haline getirir. Bütün anlattıklarımız insandan insana değişir, bilmenizi isterim.

Bu mukaddimeden sonra gelelim sadede.

Başlıkta yazan cümlenin sonucunu düşünüp cevap vermeyin hemen. Zihninizde çevirin düşünce toplarınızı. Doluya koyun almasın, boşa koyun dolmasın, ama hemen sonuca gitmeyin. Top oynayalım tadına varalım. Derdiniz gol ise 90 dakika penaltı çekişip gidelim.

Önce cümleye karşıdan bir bak. Açıklanması gereken kelimeler var mı? Karşılaştırma cümlesi olduğunu fark et. Bir terazi düşün, bir kefesine fitneyi diğer kefesine de tavizi yerleştir. Tamam mı?

Şimdi fitne ile ilgili bilgilerini kontrol et. Kitaptan, tarihten, güncel hayattan içinde fitne geçen cümleleri topla bir yerde. Hepsi bir birine benziyor mu farklı anlamlara geleni de var mı? Farklı anlam varsa ufak bir işin daha kaldı. Hangi anlamda kullanılmış? Üç farklı anlam mı dört farklı anlam mı çıktı, sen düşün artık. Sonra aynı işlemleri taviz kelimesi içinde yap. Verileri topla hard diskten. Kafadaki goooglede bir araştırma yap.

Bir de sözlüğe bir bak. F harfinde arayacağını biliyorsun. Kamus namus gibidir der Cemil Meriç. Oradaki bilgiler sağlamdır. Kamusa meydan okunmaz demişti fakültede Kadir Hocam. Sözlüğe de baktıktan sonra önemli bir iş daha var. Kelimeyi doğru anlamda kullandığımız yerleri ve değerini düşünmeliyiz.

Söylediklerimi yapmalıyım huzurunuzda:

"Fitne, adam öldürmekten beterdir" ayeti aklıma geliyor. Efendimiz (sav) İslam'ı yayarken Mekkeli müşrikler "Sen (sav) fitne çıkarıyorsun, oğulları babalarından ayırıyorsun" demişlerdi sanırım.

Denemek imtihan etmek, yakınmak, bir şeyden çok hoşlanmak, görüş ayrılığı, kargaşa, delilik, delalet sapıtmak, şaşırmak, aldatmak, şiddet, işkence, öldürmek, bela, musibet, kötülük, mihnet. Türkçemizde daha çok karışıklık kargaşa anlamında kullanılır.

Taviz ne demek

Örnekler vermek istemiyorum. Bazen bakış açısını örnekler belirliyor. Mesela diyorsun o örneği söylüyorsun bir türlü örneği geçemiyorsunuz. Verdiğiniz örnek işin aslını hayattaki karşılığını veriyor. Ve tartışma başlıyor. Ayette açık bir durum var adam öldürmek iyidir demiyor ancak kötüdür diyor ve fitne yani kargaşa daha kötüdür. O zaman önü alınmaz ölümler oluyor. Fitneyi çıkaranlar ya da çıkarabileceklere getirilen yaptırımlar haddinden fazla olabiliyorsa fitnenin ateşinden korkulduğundandır.

Ama her olayı da fitneye açılan bir kapı görüp de acıyla bastırmak doğru değildir. Fitne kelimesi bazen iktidarların elinde baskı unsuru olabilir. Fitne çıkarmayın susun hakkınızı arıyorsunuz diye kargaşaya vermeyin ortalığı deniliyor. Esasen millet vicdanı neyin fitneye neyin adalete giden yol olduğunu anlıyor deyip sine-yi millete bırakalım yorumu.

.