Marmara Depremi oldu. Şok olduk. Ağır bedeller ödedik. Yıllar geçti olanları unuttuk. En son Van Deprem ile acılarımıza tazelendi. Günler geçiyor, yaşananları yavaş yavaş unutuyoruz. Deprem yine kendini unutturuyor.
Oysaki önemli olan Deprem sonrası değil, deprem öncesi hazır olmaktır. Uzmanlar sürekli uyarıda bulunuyor.
Örneğin; Jeofizik Profesörü Ahmet Ercan, Bursa ve Isparta Belediye Başkanları hakkında savcılığa suç duyurusunda bulunmuş. Hem de cinayete teşebbüsten... Prof. Ercan?a göre: Belediyeler 100 bin liralık bir konut için, 3 bin liralık bir jeofizik deprem ölçümünü yaptırmıyorlar.
Van Belediyesi de geçen yıla kadar bu ölçümü yaptırmamıştı. Ne oldu? 120 yapı göçtü, 644 kişi öldü, 3 bin 500 kişi yaralandı.
?Oysa ben Bursa?da 6.7 büyüklüğünde, Isparta?da ise 6.9-7.0 büyüklüğünde bir deprem bekliyorum? diyor.
Hocanın tespitlerine göre;
1-Bir binanın deprem güvenliğini sağlamak için maliyet toplamda yüzde 5-7 artar. Kimi sorumlular bu maliyetten kaçıyorlar. İnsanlar da bunu mallarıyla ve canlarıyla ödüyor.
2-Her yapı için jeofizik, jeolojik ve jeoteknik araştırma yapılması gerekiyor. Bu üçüne ?yer inceleme çalışması? denir. Yapının temeli için bu şart. Bu çalışmalar önemsenmiyor.
3-Belediyelerde jeofizik mühendislerine ihtiyaç var. Bu mühendisin bina yapımı için yapacağı ölçüm 5 dakikasını almıyor. Bu ölçüme göre kaç katlı binanın güvenli olacağı bile tespit edilebiliyor. Bu ölçümün maliyeti 500 lira. Ama ihmal ediliyor.
4-Türkiye?de bir çok Belediyede, yapı yüksekliğine kasaptan, manavdan, bakkaldan oluşan belediye meclisi karar veriyor. Hangi bilgiye dayanarak? Halbuki bu iş mühendislerin, uzmanların işi?
5-Kayalık olan tepeliklerde az katlı bina yapmak son derece çekincelidir. Ovalarda ise tam tersidir. Düzlük ve çökel kesimlerde yer suludur, gevşektir, aynı jöle gibi sallanır. Eğer üstündeki bina çok katlıysa yine rezonansa gelir ve yapı yıkılır. Aynı Erciş?te gördüğümüz gibi.
6-Binaların yaşlı olması ve daha önce yaşanan depremler sebebi ile de yorgun ve yıpranmış olması da büyük tehdir. 25 yaşından yaşlı olan binalar ise asla güvenli değildir.
Bir başka yetkili: Bursa?da bulunan Jeoloji Mühendisleri Odası Güney Marmara Şubesinin Başkanı Mustafa Arık, Bursa fayının kırılması halinde, kentin yeryüzü şeklinin değişebileceğini öne sürüyor.
İşte Arık?ın tespitleri:
1- İçlerinde İnegöl?ün de bulunduğu 5 ilçe depremden birinci derecede etkilenecek.
2- Binaların depreme karşı dayanıklılığını denetleyen yapı denetim firmalarında tek bir jeoloji mühendisi bile yok.
3- Ülkemizde, en yüksek deprem riskini taşıyan illerin başında Bursa gelmekte.
4- Depremden birinci derecede etkilenmesi söz konusu olan İnegöl, İznik, Mudanya, Karacabey ve Orhangazi ile diğer büyük ilçe belediyelerimizde de zemin, doğal afet ve yerbilimsel gibi konularda yararlanılacak tek bir jeoloji mühendisi bile çalıştırılmıyor.
5- 1855 yılının Şubat ve Nisan aylarında Bursada 7.0 ve 7.3 büyüklüğündeki depremler meydana gelmişti.
6- Bursa fayının 180 ile 260 yılda bir büyük deprem üretme potansiyeli söz konusu. 1855 yılından bugüne 156 yılın geçtiği göz önüne alındığında yaklaşık 30 yıl içinde Bursa fayı da büyük deprem üretme periyoduna girmiş olacaktır.
7- Faylar kırıldığında Bursanın yeryüzü şekli değişebilir ama bu konuda yapıldığı söylenen çalışmalar, söylemden öteye geçemiyor.?
Peki, bu konuda İnegöllü yetkililer ne diyor? İnegöl Belediye Başkanı Alinur Aktaş, Van Depremi sonrası basına yaptığı açıklamalarda İnegöl?de 1999 depremi öncesi yapılan binalar için kaygı duyduğunu söylemişti. Peki, kaygı duymak yeterli mi? Başta İnegöl Belediye Başkanlığı olmak üzere yetkililer muhtemel bir deprem için ne gibi önlemler alıyorlar? Diğer tarafta Gemlik?te eski Gemlik?in yıkılarak sağlam zeminde Gemlik?in yeniden inşası tartışılıyor. Biz Yeni İnegöl?ün kurulması ile bir adım önde miyiz?
Belediye Başkan Yardımcısı ve İnegöl Mühendisleri Odası İnegöl Temsilcisi Turgay Yel?in geçen hafta gazetemize yaptığı açıklamada tespitleri şöyle:
1- Depremden korkmamamız, korunmamız lazım. Çünkü deprem insanları öldürmüyor. İnsanların yapmış olduğu çürük binalar insanları öldürüyor.
2- Sağlıklı bir yapılaşmada sağlam bir zeminden başlar. İnegöl?ün kuruluşu yüzlerce yıl önceye dayandığı için artık bu zemin üzerinde sağlam yapılar yapmak zorundayız.
3- Akhisar?ın üzerinde kurulan Yeni İnegöl?ün zemini sağlam bir zemindir. Bu nedenle İnegöl?de 3 kat yaparken zorlanırken, o bölgede 6-7 katlı binalar zeminin sağlam olması nedeniyle yapılabilir.
4- Ama mevcut İnegöl?de sıvılaşma riski vardır. Bu da binanın depremde yan yatmasına neden olur. Buna 1999 depreminde Adapazarı?nda yaşanan depremde şahit olduk.
5- Kuzey Doğu Anadolu Fay Hattı dediğimiz deprem kuşağına 50-60 km uzaklıktayız.
6- Kasım ayında İnegöl?de bir deprem komisyonu kuruldu. Komisyon kısa sürede çalışmalarına başlayacak.
7- İnegöl?deki mevcut yapılaşmada 5-6 katlı binalar elden geçirilecek.
8- 1999 depreminden sonra yapılan binalar hem malzeme hem de yapı denetimi konusunda daha önceki yapılardan daha sağlam.
9- Zorunlu Deprem Sigortası 2002 yılında çıktı.
10- Bilimsel araştırmalara göre İnegöl?den geçen bir fay hattı yok.
Deprem geçen ay İnegöl Belediye Meclisinin gündeminde de vardı. İş işten geçmeden, gündemden de düşmemeli diye düşünüyoruz.
Tedbir bizden, takdir Allah?tan?
