At arabalarının boyanması, aynı zamanda önemli bir süsleme tekniğidir. Boyacı ustalarının kendi motifleri, renkleri ve üslupları ile arabanın üst kasasının dışı, alt düzeninde bulunan ağaç ve demir aksamları boş kalmayacak şekilde resim ve çeşitli motiflerle boyamalarıdır.
Yapımı biten at arabası boyacı ustalara teslim edilir. Boyaya geçilmeden önce çatlak ve pürüzleri gidermek, yüzeye tam bir netlik sağlamak için üstübeç ve beziryağı karışımı bir macun kullanılır.
Tekerlekler dahil arabanın tamamına macun sürülür. Bu işlem düz yüzeylere spatula, ince yerlere parmak kullanılarak yapılır.
Mevsim yaz ise 1-2 gün, kış mevsimi ise 3-4 gün sürülen macunun kuruması beklenir, zımparalanır ve üzerine astar boyası sürülür. Astar boyanın kuruması sonrasında da zemin boyası sürülür.
Zemin kat boyasında yağlı boya kullanılır. Boyada benzin kullanılarak inceltme, gaz yağı kullanılarak renge göre tonlama yapılırdı. Bir iki gün kuruma sonrası da resimlemeye geçilirdi.
Boyacı ustası boyanacak arabaya çizeceği desenleri boyama esnasında belirlerdi. Belirlenen desenler araba yüzeyine kalemle çizilmeden direkt arabanın yüzeyine boyanırdı.
Belli bir kalıp uygulamadan resimleme yaparak arabanın çevresini dolaşırlardı. Bir arabanın resimlemesi 2-3 saati alırdı.
Örneklemek gerekirse mavi boyayı fırçaya aldı mı, mavi ile boyanacak su, dere, deniz gibi birimleri arabanın çevresini dolaşarak boyar, sonra ikinci renge geçerdi. İkinci renk yeşil ise yapraklar, bitkiler, beyaza geçtiyse bulut, kuş figürleri gibi arabanın çevresini dolaşarak aynı renkteki figürleri tamamlardı.
Lale ve muhtelif çiçekler, çizgiler, geometrik desenler de çizerlermiş. Boğaz köprüsü faaliyete geçtikten sonra Boğaz köprüsü de çizmişler.
Görüşmeyi yaptığımız 1940 doğumlu ve mesleğe 1952 yılında giren Mustafa Pesen Usta'nın anlatımına göre mesleğin ilçemizde bilinen en eski ustası Nevzat Tuna'dır.
Ömer Şengöz, Necip Varışlısoy, Mustafa Pesen, Nebi Top gibi değerli ustalar hep onun yanında yetişmiş ustalardır.
1955 yılına kadar at araba boyacılığı tek başına sürdü. O dönemde haftada 30 adet arabaya kadar boyadıklarını belirtiyor.
Daha sonra at araba imalatı zayıflayınca İnegöllü karoserci ustaların yaptığı karoserleri ve kamyon kasalarını da boyayarak mesleği sürdürdüler.
Kaynakça : 30.07.2018 tarihinde kardeşi İsmet Pesen aracılığıyla at araba boyama ustası Mustafa Pesen ile görüşüldü. Emine Nas Günümüz Konya'sında Yaşayan Bazı sanatlar-2005 (Doktora Tezi)Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü sanat Tarihi Anabilim Dalı
USTALAR 1)Mustafa Pesen 2)Ömer Şengöz
