Bir olayı etrafa yüksek sesle bağırarak duyuran anlamına gelen "Çığırtkan" sözcüğünün aslı çağırtkan olup zamanla dilimizde çığırtkana dönüşmüştür. Yoğunluğun yaşandığı mesleklerde karşımıza çıkarlar.
Havaalanı çıkışlarında taksicilerde, büyükşehirlerde minibüslerin yolcu alımı yaptığı yoğun noktalarda, sebze meyve pazarlarında görürüz onları.
Yüksek sesle bağırarak onları fark etmemizi sağlarlar.
Sese dönüşlere göre de etkilenen kişileri tespit eder, sonuç alacaklarına inanırlarsa ısrar da ederler. İlgilenmediğinizde ya da biletiniz olduğunu söylediğinizde başka tarafa yönelirler. En sık olarak karşımıza çıktıkları yerler de büyükşehirlerin otobüs terminalleridir.
"Hemen kalkıyor, Ne tarafa abla?, Abi nereye, İstanbul hemen gidiyor, Bursa yolcusu var mı" gibi sözcüklerle de müşterileri etkilemeye çalışırlar. Kazandırdığı yolcu karşılığında da otobüs firmalarından prim alırlar.
Firma temsilcisi olup yolcuları hep aynı firmaya yönlendirenleri de olur.
İstanbul Esenler Otogarında günde 1500'ün üzerinde otobüsün kalkış yaptığını düşünecek olursak, seyrek yolculuk yapan insanlar için özellikle büyük terminallerin yoğunluğu içinde aradığını bulmak çok da kolay değildir.
Sürekli yolculuk yapan kişiler de devamlı alışveriş ettiği firma da bilet bulamayınca yine bu kişilerden yardım alırlardı.
Ayakçılık, kellecilik, simsarlık gibi isimlerle de anılan bu mesleğimiz yok olan meslekler arasına girme durumundadır. Büyük terminallerde uluslararası standartları yakalamayı hedefleyen bir dizi uygulama sonucu günümüzde yasaklama getirilen bir meslektir.
Mesleğin ilçemizdeki seyri biraz daha farklı olmuş, yazıhane personeli-görevlisi gibi sözcüklerle anılmışlardır.
Önceleri ilçe merkezindeki otobüs ve minibüs yazıhanelerinde, günümüzde ise terminaldeki firmalarda temsilci olarak görev yapan kişiler yolcuyu yönlendirmekten ziyade bilgilendirme amaçlı görev yapmış olup uyarılarla yolcuyu yönlendirmek yerine işini kolaylaştırmışlardır.
Yoğunluğun yaşandığı asker uğurlamalarında, merkezi sistemle yapılan sınavlara katılmak için Bursa ve çevre illere gidiş gelişlerde bu kişilerin gayretleri hep faydalı olmuştur.
Mesleğin akılda kalan isimleri arasında: Tevfik İğde, Muzaffer Demir, Koskos Mustafa, Mehmet Akıncı (Akçapınarlı, Selahattin Güven, Kemal Uygun, Ramiz Yiğit, Selahattin Koyun'u sayabiliriz.
Kaynakça: 21.07.2018 tarihinde Halil Koçan ve Feridun Özşirin ile görüşüldü.
