Fayton dört tekerlekli körüklü, ön tekerlekleri arka tekerleklerine göre biraz daha küçük, tek oklu ve çift at koşumlu bir araçtır. Tek at koşumluk olanları da vardır.

At arabaları ile kıyaslayacak olursak at arabaları yük ve eşya, faytonlar ise insan taşımayı hedefleyerek yapılmışlardır. Böyle olunca faytonlar at arabalarına göre daha konforlu sayılırlar.

Fayton dört kişiliktir, faytona ön ve arka tekerleklerin çamurlukları arasına yerleştirilmiş basamakla binilir. İki kişinin yüzleri gidiş yönüne, diğer iki kişi de onların karşısına oturur.

Faytonu kullanan kişi ise en önde yüksek bir platforma oturur. Faytonların yağmurlu ve güneşli havalarda açılıp kapanabilen manda derisinden körüğü vardır.

Ülkemizin önemli at araba üretim merkezlerinden İnegöl'ümüzde fayton üretimi de yapılmıştır. 1877-78 Osmanlı Rus Harbi sonucu ilçemize yerleşen Kırım kökenli ustalar mesleğin öncülüğünü yaptılar.

Aynı şekilde gelir düzeyi yüksek bir yerleşim birimi olan İnegöl'ümüzde fayton kullanımı da yaygın bir biçimde gerçekleşmiştir.

Yetmişli yıllarda Cerrah'a ve yakın mesire yerlerine piknik gezilerinde kullanılırdı. Aynı şekilde klarnet eşliğinde şehir turu atan gençlerimizde olurdu. Sünnet çocuklarının sünnet öncesi şehir turlarında da faytonlar eşlik ederdi.

Perşembe günleri kadınlarımız pazar dönüşlerini faytonlarla yaparlardı. Otomobilin yaygınlaşması sonucu yavaş yavaş hayatımızdan çıkmışlardır.

05 Ekim 1981 tarihli İnegöl Emek Gazetesi'nde İbrahim Peynirci'ye ait bir haber; son yıllarda sünnet çocuklarını gezdirmenin dışında iş yapma imkanı bulamayan İnegöl'de faytonculuğun sona ermek üzere olduğu belirtiliyor.

Yani ilçemizde 1981 yılına kadar faytonlar kullanılıyordu. Faytoncu Nail ve İsmail Ustalar, Cerrahlı Faytoncu Bekir Ay mesleğin akılda kalan ustalarıdır.

Günümüzde ülkemizin turistik bölgelerinde turistleri gezdirmek amacıyla sürdürülen bir meslektir.

RESİMLER: 1)1950 Yılı İnegöl Belediyesi Toplu Sünnet (Ferhunde Sakarya Kurt Arşivi)

2)Cerrahlı Faytoncu Bekir Ay(Cerrah Sevdam Cerrah Köyü Arşivi)

Katkı :Cerrahlı İsmail Yangın ile görüşüldü