17 Eylül, dünya tarihine damga vuran pek çok önemli olayın yaşandığı bir gün. Bugün hem savaşlar, zaferler hem de siyasi gelişmelerle tarihin seyrini değiştiren anlara tanıklık etti. Gelin, 17 Eylül’de neler olmuş birlikte bakalım.
1176 – Miryokefalon Savaşı
17 Eylül 1176’da, Anadolu Selçuklu Devleti ile Bizans İmparatorluğu arasında gerçekleşen Miryokefalon Savaşı, Anadolu’nun kaderini değiştiren önemli bir dönüm noktasıydı. Anadolu Selçuklu Sultanı II. Kılıçarslan, Bizans İmparatoru I. Manuel Komnenos'a karşı büyük bir zafer kazandı. Bu savaş, Bizans'ın Anadolu üzerindeki hâkimiyet iddialarını büyük ölçüde sona erdirirken, Türklerin bölgedeki varlığını güçlendirdi. Anadolu’nun Türk yurdu olma yolundaki bu adım, Selçukluların askeri yeteneklerini de ortaya koydu.
1787 – ABD Anayasası Kabul Edildi
Amerika Birleşik Devletleri’nin tarihini şekillendiren en önemli günlerden biri de 17 Eylül 1787’dir. Bu tarihte, Philadelphia’da toplanan Anayasa Konvansiyonu, ABD Anayasası'nı resmen kabul etti. Bu anayasa, hala yürürlükte olan ve modern demokrasilerin temel taşlarından biri olarak kabul edilen bir belgedir. Anayasa, ABD’nin federal hükümet yapısını, bireysel hakları ve yasaların işleyişini düzenler.
1908 – İlk Uçak Kazası:
17 Eylül 1908, havacılık tarihine trajik bir olayla geçti. Orville Wright ve arkadaşı Thomas E. Selfridge, gerçekleştirdikleri bir uçuş sırasında uçak kazası geçirdiler. Bu kazada Thomas E. Selfridge yaşamını yitirdi ve böylece tarihte uçak kazasında ölen ilk kişi oldu. Orville Wright ise bu kazada ağır yaralandı. Bu olay, havacılık dünyasında güvenlik konusunun ne kadar önemli olduğunu bir kez daha gözler önüne serdi.
1922 – Bandırma Kurtuldu
Kurtuluş Savaşı’nın sonlarına doğru, 17 Eylül 1922’de, Bandırma Yunan işgalinden kurtarıldı. Bu zafer, Anadolu'nun bağımsızlık mücadelesinde önemli bir dönemeçti. Mustafa Kemal Atatürk önderliğinde yürütülen Kurtuluş Savaşı’nda, Batı Anadolu’nun işgalden temizlenmesi büyük bir moral kaynağı oldu.
1934 – Türkiye, Cemiyet-i Akvam’a Katıldı
17 Eylül 1934’te Türkiye, dönemin uluslararası barış örgütü olan Cemiyet-i Akvam (Milletler Cemiyeti) üyeliğine kabul edildi. Türkiye’nin bu üyeliği, genç Cumhuriyet’in dünya barışına katkı sağlayacak bir aktör olma yolunda attığı adımlardan biriydi. Cemiyet-i Akvam, II. Dünya Savaşı'nın ardından Birleşmiş Milletler’e dönüşerek evrensel barış ve güvenliği sağlamayı amaçladı.
1961 – Adnan Menderes İdam Edildi
17 Eylül 1961, Türkiye’nin siyasi tarihinde kara bir gün olarak hatırlanır. Demokrat Parti’nin lideri ve dönemin başbakanı Adnan Menderes, Yassıada Yargılamaları sonucunda idam edildi. Menderes’in idamı, Türk demokrasisinin kırılma noktalarından biri olarak kabul edilir. Aynı davada yargılanan Cumhurbaşkanı Celal Bayar’ın ise 65 yaşını aşması nedeniyle cezası müebbet hapse çevrildi.
1978 – Camp David Sözleşmesi İmzalandı
17 Eylül 1978’de, Mısır ve İsrail arasındaki düşmanlıkları sona erdiren önemli bir gelişme yaşandı. Camp David Sözleşmesi, ABD Başkanı Jimmy Carter’ın arabuluculuğunda Mısır Cumhurbaşkanı Enver Sedat ve İsrail Başbakanı Menahem Begin arasında imzalandı. Bu anlaşma, Mısır ve İsrail arasındaki barış sürecini başlattı ve iki ülke arasındaki savaş dönemini sona erdirdi.
1990 – Adnan Menderes ve Arkadaşlarının Anıt Mezara Nakli
17 Eylül 1990’da, 1961 yılında idam edilen Adnan Menderes, Hasan Polatkan ve Fatin Rüştü Zorlu’nun cenazeleri İstanbul’a nakledildi. Yapılan devlet töreniyle Topkapı’da inşa edilen Anıt Mezar'a defnedildiler. Bu olay, Türk siyasi tarihinde derin izler bırakan bir gün oldu ve idamların ardından gelen pişmanlığın sembolü haline geldi.
2002 – Bakü-Tiflis-Ceyhan Boru Hattı'nın Temeli Atıldı
17 Eylül 2002’de, bölgesel enerji politikaları açısından büyük öneme sahip Bakü-Tiflis-Ceyhan Petrol Boru Hattı’nın temeli atıldı. Temel atma törenine Türkiye Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer, Azerbaycan Cumhurbaşkanı Haydar Aliyev ve Gürcistan Devlet Başkanı Eduard Şevardnadze katıldı. Bu boru hattı, Azerbaycan’ın enerji kaynaklarını dünya pazarlarına ulaştıran önemli bir projedir.
2013 – Grand Theft Auto V Piyasaya Sürüldü
17 Eylül 2013’te, oyun dünyasında devrim yaratan Grand Theft Auto V (GTA V), piyasaya sürüldü. Milyonlarca kişi tarafından heyecanla beklenen bu oyun, hem satış rekorları kırdı hem de oyun dünyasında bir fenomen haline geldi.
17 Eylül, tarihin akışını değiştiren savaşlardan siyasi kararlara, önemli diplomatik gelişmelerden trajik olaylara kadar pek çok önemli anıya sahne oldu. Bu tarih, dünya ve Türkiye tarihine damga vurmuş birçok olayla hatırlanıyor…