Adak Kurbanının Hükmü nedir?
Kurban adayan kişinin kurban kesmesi vaciptir.
Adak kurbanı, İslam hukukunda önemli bir yere sahiptir. Kişi, belli bir dileğinin gerçekleşmesi ümidiyle, "okulu kazanırsam, işe girersem, evlenirsem, oğlum askerden gelince, hastalıktan kurtulunca kurban keseceğim" gibi sözlerle adakta bulunabilir ve bu durumda kurban kesmesi gerekmektedir.
Eğer kişi bu adağı, bir şartın gerçekleşmesine bağlamışsa bu şart gerçekleşince kurbanın kesilmesi vacip olur.
Adak Kurbanının eti kimler tarafından yenemez?
Adak kurbanını kesen kişi, eşi, doğrudan soyundan gelenler (usûl ve fürûu) ve zengin kişiler adak kurbanının etinden yiyemezler.
Kişinin usûl ve fürûu şunlardır: Neslinden geldiği ana, baba, dede ve nineleri ile kendi neslinden gelen çocukları ve torunları. Bunlar adak kurbanının etinden yiyemez.
Adak kurbanı etinden yememesi gereken yerse ne olur? Yenilen etin bedeli kadar sadaka yoksullara verilmelidir.
Adal kurbanı düğün ve cemiyetlerde ikram edilebilir mi?
Adak kurbanı etini herkes yiyemez. Bu sebeple Düğün gibi toplantılarda adak kurbanının ikram edilmesi uygun görülmez.
Zira bu tür toplantılarda adak kurbanı etinden yememesi gereken aile fertlerimiz, yakınlarımız yer alırlar. Bu tür ortamlarda hem fakir hem de zengin bireyler bulunabilir. Halbuki adak kurbanının eti fakirlere ikram edilmelidir.
Bu sebeple düğün gibi karışık ortamlarda adak kurbanının ikram edilmesi caiz olmaz. Eğer adak kurbanı düğünde ikram edilirse, bedeli kadar sadaka fakirlere dağıtılmalıdır.
Adak Kurbanı nasıl olmalıdır?
Kurbanlık hayvanların belirli yaşlarda olması, sağlıklı, azaları tam ve besili olması gibi şartlar adak kurbanı için de geçerlidir. Hayvanın kurban edilme kriterlerine uyması gerekmektedir.
Kurbanlık hayvanda aranan şartlar ise şunlardır:
1- Belirli yaşları tamamlamaları gerekir. Buna göre 5 yaşını dolduran deve, 2 yaşını dolduran sığır ve manda, 1 yaşını dolduran koyun ve keçi kurban edilebilir. Bunun yanında, 6 ayını tamamlayan koyun, bir yaşını doldurmuş gibi gösterişli olması hâlinde kurban edilebilir.
2- Ayıplardan uzak, sağlıklı, azaları tam ve besili olması gerekir. Bu nedenle, kötürüm derecesinde hasta, zayıf ve düşkün, bir veya iki gözü kör, boynuzları kökünden kırık, kuyruğu ve kulaklarının yarıdan fazlası kesik, memesi kesik, dişlerinin tamamı veya çoğu dökük hayvanlardan kurban olmaz.
Dayvanın doğuştan boynuzsuz olması, yemini bulmasına engel olmayacak derecede şaşı, kurban edileceği yere gitmesine engel olmayacak ölçüde topal, hafif hasta, bir kulağı delik veya yırtılmış olması, kurban edilmesine engel teşkil etmez (Kâsânî, Bedâi‘, 5/74-76).
Adak kurbanı ne zaman kesilir?
Adak kurbanı, adanan şart gerçekleştiğinde en kısa sürede kesilmelidir. Şarta bağlı olmayan adaklar için ise zaman sınırlaması yoktur. Ancak en kısa sürede adağın yerine getirilmesi gerekir.
Kurban bayramı günlerinde kesilmesi gereken kurban adanmışsa bunun kurban bayramı günlerinde kesilmesi gerekir.
Hac bölgesinde kesilecek bir kurban adanmışsa bunun da harem bölgesinde kesilmesi gerekir.
Zaman ve yer şartı adakta belirtilmeyen adak kurbanlarının herhangi bir yer ve zamanda kesilmesi caizdir.
Adak kurbanlarının mutlaka kurban bayramı günlerinde kesilmesi şart değildir.
Adak kurbanını Kesmekten vazgeçmek mümkün mü?
Yapılan bir adaktan vazgeçmek, adak yükümlülüğünü ortadan kaldırmaz.
Adak maddi imkan gerektiriyorsa, kişi maddi imkanı olduğunda adak yükümlülüğünü yerine getirir.
Kur’ân-ı Kerim'de verilen sözde durulması, ahde ve akitlere bağlı kalınması, Allah’a verilen sözün tutulması emredilir. Hz. Allah (c.c.) yapılan adakların yerine getirilmesi ister. (el-Mâide, 5/1; el-İsrâ, 17/34), (en-Nahl, 16/91)
Kuran-ı Kerim'de kişinin yaptığı adağa uygun davranması iyi kulların vasıfları arasında sayılır (el-İnsân, 76/7).
Hz. Peygamber (s.a.v.) Allah’a itaat olarak adakların yerine getirilmesini emretmiş, Allah’a isyan veya masiyet içeren konularda adakta bulunulmamasını, şâyet bulunulmuşsa buna uyulmamasını istemiştir. (Buhârî, Eymân, 28, 31)
Adağın yerine getirilmesi vaciptir. Adağından vaz geçen günaha girmiş olur. Vaz geçtiği ve yerine getirmediği adak sebebiyle kişi Allah'a karşı sorumlu olur. Kişi yerine getirmediği adak sebebiyle bereket ve faziletten mahrum kalır.
