Akdeniz’de deniz altı fayları, Doğu Anadolu Fay Hattı'nın uzantıları ve bölgesel küçük fay sistemleri sebebiyle deprem tehdidi her zaman gündemde. Peki bölge illerinin risk düzeyleri nasıl sıralanıyor?
Deprem Riski En Yüksek İller Hangileri?
Bölgedeki en riskli illerin başında Hatay geliyor. Hem Türkiye-Suriye sınırına yakın konumu hem de Doğu Anadolu Fay Hattı'na yakınlığı nedeniyle sismik açıdan oldukça hassas bir konumda.
Kahramanmaraş, bu fay sisteminin batıya doğru uzanan hattında bulunuyor ve 2023'te yaşanan yıkıcı depremlerle bu risk açık şekilde görülmüştü.
Osmaniye de bu hatta yakın bir il olarak ciddi risk taşıyor. Son yıllarda sık sık küçük ölçekli depremler yaşanması, yer kabuğundaki hareketliliğin sürdüğünü gösteriyor.
Bu üç ildeki yerleşim yerlerinin büyük bir kısmı diri fay hatlarına çok yakın konumda. Özellikle zemin kalitesi kötü olan alanlarda yapılaşmaya dikkat edilmesi gerekiyor.
Orta Düzey Deprem Riski Taşıyan İller
Akdeniz Bölgesi’nde Adana, Antalya ve Mersin, orta risk grubunda yer alıyor. Bu iller zaman zaman 4-5 büyüklüğünde sarsıntılarla karşılaşıyor.
Adana, Çukurova bölgesinde yer alıyor ve hem tarihi hem de yakın dönem kayıtlarında sarsıntıların yaşandığı biliniyor. Bölgede yerel fay hatları mevcut.
Antalya, Batı Toroslar ve Akdeniz açıklarındaki deniz altı faylarının etkisi altında. Kara içinde büyük kırık hatlar bulunmasa da deniz kaynaklı depremler şehri etkileyebiliyor.
Mersin ise, kıyı kuşağında deprem riski görece az olsa da, hinterlandında bulunan yerel fay hatları nedeniyle orta riskli iller arasında yer alıyor.
Deprem Riski En Düşük Olan Akdeniz İlleri Hangileri?
Bölgenin kuzeyine doğru çıktıkça, yer kabuğundaki kırıkların yoğunluğu azalıyor. Bu da risk seviyesinin düşmesine yol açıyor.
Isparta, tarihsel olarak büyük yıkıcı depremler yaşamış olsa da, günümüzde diri fay hattı üzerinde yer almaması nedeniyle daha düşük riskli sayılıyor. Ancak bu, tamamen güvenli olduğu anlamına gelmiyor.
Burdur da benzer şekilde fay sistemlerinden uzak bir konumda bulunuyor. Ancak geçmişte yaşanan bazı orta büyüklükteki depremler, zemin yapısına göre dikkatli olunması gerektiğini gösteriyor.
Yer Bilimcilere Göre Ne Tür Önlemler Alınmalı?
Uzmanlara göre, riskli ya da risksiz ayrımı yapılmaksızın tüm şehirlerde kentsel dönüşüm, yapı denetimi ve zemin etüdü şart.
Yüksek riskli bölgelerde ise deprem senaryoları üzerinden acil eylem planları hazırlanmalı. Evlerde sabitlenmeyen eşyalar, eksik ilk yardım çantaları ya da bilinmeyen toplanma alanları, depremin ilk saatlerinde can kaybını artırabilir.
Ayrıca halkın bilgilendirilmesi ve tatbikatların yapılması, riskin azaltılması için en etkili yöntemlerden biri olarak gösteriliyor.
Akdeniz Bölgesi İçin Özet Tablo
- Yüksek riskli iller: Hatay, Osmaniye, Kahramanmaraş
- Orta riskli iller: Adana, Antalya, Mersin
- Düşük riskli iller: Isparta, Burdur
Bölgedeki Deprem Gerçeği Göz Ardı Edilmemeli
Akdeniz Bölgesi'nin doğal güzellikleri kadar, zemin yapısı ve jeolojik özellikleri de önemsenmeli. Her ne kadar bazı iller görece güvenli sayılsa da Türkiye’nin tamamı için “deprem ülkesi” gerçeği değişmiyor.
Bu yüzden her vatandaşın yaşadığı şehri, oturduğu binayı ve çevresini tanıması, olası bir sarsıntıya karşı hazırlıklı olması büyük önem taşıyor.
