Ayakta su içmenin zararları
Ayakta su içme konusunda iki farklı görüş var. Biz bütün görüşlere bu yazımızda yer vereceğiz.
Ayakta su içmenin zararları olduğu konusunda bazı bilgiler vardır. Bu bilgilerin doğruluğu günümüzde hala tartışma konusudur. Fakat bu durum sadece su içmek ile alakalı değildir. Ayaktayken herhangi bir sıvının tüketilmesinin vücuda zarar veren bir durum olduğu düşünülür.
Bilimsel olarak netliği olmayan bu bilgiler doğrultusunda, kişilerin sıvı tüketirken oturur pozisyonda olmaları gerekir. Suyu ayakta içmenin zararları arasında en sık bilinenlerinden birisi de vücudun sıvı dengesinin bozulmasıdır.
Su içmenin doğru pozisyonu nedir?
Yapılan araştırmalar sonucunda bazı kişiler suyu ayakta içmenin zararları olduğu sonucuna varır. Bazı kişiler ise oturma pozisyonu ile ayakta durma pozisyonu arasında herhangi bir fark olmadığını savunur.
Yapılan bu araştırmalara bağlı olarak net bir sonuç elde edilememiş olsa da suyu oturarak içmek daha faydalı olur.
Ayakta su içmenin zararları genellikle sıvı dengesi ile doğrudan bağlantılıdır. Bunun haricinde ise suyu ayakta içmenin zararları arasında; tüketilen sıvının direkt olarak midenin alt kısmına inmesi yer alır.
Kişilerin ayakta sıvı tüketiminde bulunduğu zaman içilen sıvının doğrudan on iki parmak bağırsağına gittiği söylenir. Ayakta su içmenin zararlarına bağlı olarak kişilerde bazı sağlık sorunlarının ortaya çıkacağı düşünülür. Özellikle de mide rahatsızlığı olan suyu oturarak ve yavaş yavaş içmeli.
Ayakta su içmenin böbrekler üzerindeki etkileri
Ayakta su içmek zararlı mı değil mi tartışmalarına henüz kesin bir yanıt verilemedi. Fakat ortaya atılan bazı iddialar mevcut.
Ayakta su içmenin zararlarından birisi de ayakta içilen suyun mide içerisindeki asitlerle karışmamasıdır.
Suyun mide içerisinde yer alan asitler ile karışmaması halinde de vücutta bulunan zararlı bakteriler ölmez. Bilinen bu bilginin aksine su akışkan yapıda olduğu için kolaylıkla midedeki asitler ile karışır.
“Sağlıklı bireylerin ayakta su içmesinin herhangi bir zararı olduğu bilinmez. Mide problemi yaşayan kişilerin ise oturarak su içmesi daha doğrudur.”
Bunun sebebi ise mide problemine bağlı olarak midenin zarar görme riskini ortadan kaldırmaktır.
Suyu ayakta içme hakkında iddialar ve gerçekler
Ayakta su içmenin zararlı olmadığı görüşünde olanlar şu paylaşımları yapmaktadırlar:
İddia: Ayakta su içmek böbrekleri zorlar.
Gerçek: Ayakta su içmek, böbrekler üzerinde doğrudan bir etkiye sahip değildir. Vücudumuz, suyu nasıl içtiğimizden bağımsız olarak böbrekler aracılığıyla filtreler.
İddia: Ayakta su içmek sindirim sorunlarına yol açar.
Gerçek: Su içmenin pozisyonuyla sindirim sistemi arasında doğrudan bir bağlantı yoktur. Sindirim süreci, suyun içildiği pozisyondan etkilenmez.
İddia: Oturarak su içmek daha sağlıklıdır.
Gerçek: Oturarak su içmek bazı kültürlerde geleneksel bir alışkanlıktır ve bazı insanlar bu pozisyonda daha rahat hissedebilir. Ancak bilimsel olarak, oturmak veya ayakta içmenin sağlığa belirgin bir faydası yoktur.
Su içme hakkında Sağlık Açısından Önemli Noktalar
1. Su İçmenin Önemi:
Vücudumuzun %60'ı sudur ve su, sağlıklı bir yaşam için hayati öneme sahiptir. Susuz kalmak, enerji düşüklüğünden baş ağrısına kadar birçok soruna yol açabilir.
2. Doğru Miktarda Su İçmek:
Günde en az 8 bardak su içmek önerilir, ancak bu miktar kişisel ihtiyaçlara ve aktivite seviyesine göre değişebilir.
3. Suyun Zamanlaması:
Yemeklerden önce su içmek, tokluk hissi yaratarak aşırı yemeyi önleyebilir. Sabahları su içmek ise metabolizmayı hızlandırabilir.
Peygamberimizin (s.a.v) su içme adabı
Bilim adına yapılan açıklamalar böyle olsa da bizim için en güzel örnek Peygamber Efendimiz Hz. Muhammed’dir. (s.a.v) O bize hayatın her alanında örnek olduğu gibi su içme ve yemek yeme adabı konusunda da örnek olmuştur.
Suyu içerken imkânlar ölçüsünde kıbleye yönelip, oturarak besmele çekip su bardağı sağ ele alınarak içmelidir. Her hususta olduğu gibi su içerken de itidal üzere hareket etmeli, aşırı derecede su içmemeli, çok soğuk ve çok sıcak olanlardan da sakınmalıdır.
Peygamber Efendimiz (asm) zaman zaman ayakta su içmiş ve bu şekilde su içmenin günah olmadığını göstermek istemiştir. Böylece Efendimiz ayakta su içerek ruhsat yönünü göstermiştir.
Konuyla ilgili rivayetleri beraber değerlendirdiğimizde, ayakta su içilebileceği, ancak oturarak içmenin ise daha uygun olduğu söylenebilir.
Ayakta su içmekle ilgili rivayetler
İbni Abbas radıyallahu anhümâ şöyle dedi:
"Peygamber sallallahu aleyhi ve selleme zemzem verdim. Onu ayakta içti." (Buhârî, Hac 76, Eşribe 76; Müslim, Eşribe 117-119)
Ali radıyallahu anh ayakta su içti. Sonra da:
"Resûlullah sallallahu aleyhi ve sellemin benim içtiğimi gördüğünüz gibi ayakta su içtiğini gördüm." dedi. (Buhârî, Eşribe 16)
İbni Ömer radıyallahu anhümâ şöyle dedi:
"Biz Resûlullah sallallahu aleyhi ve sellemin zamanında, yürürken bir şey yer, ayakta iken de su içerdik." (Tirmizî, Eşribe 12. Ayrıca bk. İbni Mâce, Et`ime 25)
Abdullah İbni Amr şöyle dedi:
"Ben Resûlullah sallallahu aleyhi ve sellemin ayaktayken de otururken de su içtiğini gördüm." (Tirmizî, Eşribe 12. Ayrıca bk. Nesâî, Sehv 100)
Ayakta su içmek günah mı?
Enes radıyallahu anhın rivayetine göre Resûli Ekrem sallallahu aleyhi ve sellem bir kimsenin ayakta su içmesini yasaklamıştır. Râvi Katâde şöyle dedi: Biz Enese, "Ya ayakta yemek nasıldır?" diye sorduk. Enes: "Ayakta yemek daha beter (veya kötüdür)", dedi. (Müslim, Eşribe 113. Ayrıca bk. Tirmizî Eşribe 11)
Resûli Ekrem sallallahu aleyhi ve sellem “Ayakta su içmeyi yasaklamıştır.” ifadesi, Müslimin bir başka rivayetinde “Ayakta su içmekten men etmiştir.” (zecere) şeklinde geçmektedir. (Müslim, Eşribe 112, 114)
Ebû Hüreyre radıyallahu anhdan rivayet edildiğine göre, Resûlullah sallallahu aleyhi ve sellem şöyle buyurdu:
“Hiçbiriniz ayakta su içmesin.” (Müslim, Eşribe 116)
Ayakta su içmenin lehinde ve aleyhindeki hadisler dikkate alındığı zaman, Peygamber Efendimiz (asm)’in ayakta su içtiğine dair rivayetlerin, ayakta su içmeyi yasakladığını belirten hadislerden daha fazla olduğu anlaşılmaktadır.
İmâm Buhârî’nin de Kâmil Miras’ın dediği gibi (Tecrid Tercemesi, XII/53), ayakta su içmekte bir sakınca olmadığı sonucuna vardığı anlaşılmaktadır.
Demek oluyor ki, Peygamber Efendimiz (asm), kendisi de zaman zaman ayakta su içmek suretiyle bunun yasak olmadığını göstermiş, belki de sağlık açısından uygun görmediği için bunun alışkanlık haline getirilmesini istememiştir.
Suyu oturarak içmenin daha uygun olduğunu belirtmek, insanları buna yönlendirmek ve tercihinin bu yönde olduğunu daha açık bir şekilde anlatmak için de ayakta su içmenin aleyhinde bulunmuştur.
Sonuç olarak şunu söyleyebiliriz: Çarşıda pazarda ayakta bir şey içmek gerektiğinde ve oturacak bir yer bulunmadığında, mutlaka oturacak yer aramamalı; bununla beraber oturarak içmenin sağlığa daha elverişli olduğu unutulmamalıdır.
Ayakta su içmek günah değildir. Ancak sürekli ayakta su içmek hoş karşılanmaz ve mekruh kabul edilir. En doğrusu oturarak, 3 yudumda nefes alarak su içmektir. En sağlıklı olan ve sünnete uygun olan davranış budur.
Su içme adabı hakkında Hadislerden Öğrendiklerimiz
- Peygamber Efendimiz (s.a.v) ile ondan gören bazı sahâbîler ayakta su içmişlerdir. Bu sebeple ayakta su içmek günah değildir.
- Peygamber Efendimiz’in (s.a.v) ayakta su içmeyi yasaklaması, oturarak içmeyi daha uygun gördüğünü belirtmektedir.
- Peygamber Efendimiz (s.a.v) daha çok oturarak su içti, ben de O'nu örnek almak için oturarak içeceğim demek sünnete daha uygun davranıştır.
İlmî Araştırmalar ve Dâimî Fetvâ Komisyonu âlimleri bu konuda şöyle demişlerdir:
"Aslolan; insanın oturarak içmesidir. En fazîletli olanı budur. Ayakta da su içebilir. Nitekim Nebi -sallallahu aleyhi ve sellem-, her iki durumdaki hükmün geniş olduğunu göstermek için ayakta içmiştir."
Eğlenceli Bir Tavsiye: Su İçmeyi Hatırlatan Uygulamalar ?
Gün boyunca yeterli miktarda su içmeyi unutmamak için telefonunuza su içme hatırlatıcısı uygulamaları indirebilirsiniz. Bu uygulamalar, eğlenceli hatırlatmalar ve su içme takviyeleriyle size yardımcı olabilir.
Hazırlayan: Ayhan Talha Bayraktar
