Helal kesimde ilk şart Besmele
Yenilmesi helal olan ve yenilmesi haram olan hayvanlar Kuran-ı Kerim ayetleri ve sünnet ile kayıt altına alınmıştır. Buradaki konumuz yenilmesi helal olan hayvanlarla ilgilidir.
Helal kesim işlemleri, İslam dinine göre belirli kriterlere tabidir. Hanefî mezhebine göre, besmele çekilmeden yapılan kesimlerin haram kılınması, kesim sırasında unutulması halinde ise bu durumun helal kabul edilmesi gibi kurallar bulunmaktadır.
Şâfiîler ise besmele çekilmese dahi kesilen hayvanın etinin yenilebileceği görüşündedir.
Din İşleri Yüksek Kurulu'nun bu konudaki kararı şöyledir: "Usûlüne uygun kesim, Hanefîler'e göre besmele çekilerek, hayvanın nefes ve yemek boruları ile iki şah damarının veya bu damarlardan birisinin kesilmesi şeklinde yapılır. Hanefilere göre; Besmelenin kasten terk edilmesi hâlinde kesilen hayvanın eti haram olur."
Helal kesim şöyle olur:
1- Kesmeden önce Allah’ın adını anarak, besmele çekerek, (Hac 22/36)
2- Hayvanın yemek ve nefes boruları ile boynun iki tarafındaki ana damarlardan en az birinin kesilmesi ile
Ehl-i Kitap olarak tanımlanan, Yahudi veya Hıristiyanların kestiği hayvanların yenilmesinde de dinen bir sakınca yoktur. (Mâide 5/110)
İslam'a göre Hayvanların kesim yöntemleri nelerdir?
Büyükbaş hayvanlar yere yatırılarak, deve ise ayakta iken kesilir. Hayvanın kesiminden sonra kanın iyice akması beklenir.
Sığır, manda, koyun ve keçi cinsinden hayvanlar yatırılıp çenelerinin hemen altından boğazlanmak suretiyle kesilirken, deve ise göğsünün hemen üzerinden kesilir.
Kesim öncesinde bıçağın hayvan görmeyeceği bir yerde bilenmesi sünnettir. Ayrıca, kesim esnasında hayvanların birbirini görmemesi ve acı çektirici davranışlardan kaçınılması gerekmektedir.
Hayvanları kıbleye döndürerek kesmek sünnettir. Hayvanın canı çıkmadan boynunu kırmak,kuyruğunu kesmek, başını kesip almak, işkembesini çıkarmak, derisini yüzmek, bir uzvunu koparmak veya tüyünü yolmak doğru değildir.
Modern kesim teknikleri helal mi?
Günümüzde hayvanları kesim öncesi elektrik şoku ile bayıltma uygulamaları yaygınlaşmıştır. Ancak, hayvanların kesimden önce ölmemesi esastır. Söz konusu uygulamalarda hayvanların kesim öncesi ölüm riski bulunduğundan el ile kesim tavsiye edilir.
Din İşleri Yüksek Kurulu, otomatik kesim makineleri kullanılarak yapılan kesimlerde, makinenin çalıştırılması esnasında besmele çekilmesi, bu işlemin bütün seriyi kapsayacak şekilde geçerli sayılacağını belirtmiştir.
Hangi şekilde ölen hayvanların eti yenmez?
Kendiliğinden boğulan, darbe ya da çarpma ile ölen, bir yerden düşme sonucu ölen, yırtıcı bir hayvan tarafından parçalanma sonucu ölen, boynuzlanma sonucu ölen, kesici olmayan bir aletle vurma sonucu ölen hayvanların etini yemek helal değildir. Bunlar gibi ve benzeri sebeplerle ölmüş veya öldürülmüş olan hayvanların eti yenmez. (Mâide 5/3)
Kesim işlemini kolaylaştırmak, hayvanın fiziki direncini ve duyacağı acıyı azaltmak amacı ile hayvanı askıya almak, bayıltmak, uyuşturmak ve şoklamak gibi işlemlerden sonra henüz ölmeden hayvanı kesmekte dinen bir sakınca yoktur. Ancak belirtilen bu uygulamaların etkisi ile kesilmeden ölmüş olan hayvanın eti yenmez.
Tavuk vb hayvanların kesiminde, kesilen kanatlının tüylerinin temizlemesi sürecinde boğazdaki kanın ve iç organlardaki pisliğin ete karışması engellenmelidir.
Din İşleri Yüksek Kurulu kararına göre: Tavuk, kaz, hindi ve ördek gibi kanatlıların baş aşağı halde hareketli taşıyıcıya asılarak, öldürmeyecek derecede düşük elektrik akımı verilmiş su banyosundan geçirildikten sonra mekanik yöntemle seri bir sistemle kesilmesinde dinen bir sakınca yoktur
Helal gıda güvencesi ve tüketici bilinci önemli
Helal gıda sertifakası olan et ürünlerini ve gıdaları tercih edelim.
Helal gıda sertifikasyonu, tüketicilerin gıdaların İslami usullere uygunluğunu anlamalarını ve bu gıdaları güvenle tüketebilmelerini sağlar.
