"Bundan iyisi Şam'da kayısı" deyimi, Türkçede bir şeyin çok iyi, mükemmel veya olabilecek en güzel hâlinde olduğunu anlatmak için kullanılır. Bir durumun ya da olayın fazlasıyla tatmin edici olduğunu belirtmek amacıyla söylenir. Genellikle olumlu anlam taşır ve abartılı bir memnuniyet veya beğeni ifadesi olarak dile getirilir.
Örneğin biri sana nefis bir yemek yaptıysa, tadını çok beğendiğinde "bundan iyisi Şam'da kayısı" diyerek hem teşekkür etmiş hem de yemeğin ne kadar lezzetli olduğunu vurgulamış olursun.
Deyimin Kökeni Nereden Geliyor?
Bu deyimin çıkış noktası, geçmişte Şam kentinin (bugünkü Suriye'nin başkenti) dünyaca meşhur kayısılarıyla ilgili olabilir. Osmanlı döneminde, Şam'da yetişen kayısıların lezzeti dillere destan olarak biliniyordu. Bu yüzden bir şeyin en iyisi, en güzeli, en değerlisi Şam’daki kayısıya benzetilerek anlatılır olmuş. Yani “daha iyisi ancak orada olur” anlamı yüklenmiştir.
Zamanla bu ifade deyimleşmiş ve Türkçede yaygın şekilde kullanılmaya başlanmıştır. Bugün artık kayısıyla ilgisi olmasa bile, deyim anlamını koruyarak çeşitli durumlara uyarlanarak kullanılmaktadır.
Hangi Durumlarda Kullanılır?
Bu deyim, memnuniyetin yüksek olduğu anlarda ya da yapılan bir işin kusursuzluğunu belirtmek amacıyla kullanılır. İşte birkaç örnek:
- Bir arkadaşın sana hem kahve yapmış hem de yanına tatlı koymuşsa, sen de çok beğenip "bundan iyisi Şam’da kayısı" diyebilirsin.
- Yeni aldığın bir kıyafet tam üstüne oturduysa ve rengine, modeline bayıldıysan yine bu sözü söyleyerek memnuniyetini ifade edebilirsin.
- Tatilde kaldığın otel, yemekler, manzara ve hizmet tam da istediğin gibiyse bu deyimle durumun mükemmelliğini anlatabilirsin.
Benzer Anlam Taşıyan Diğer Deyimler Nelerdir?
Türkçede, "bundan iyisi Şam’da kayısı" ile aynı veya benzer anlamlar taşıyan başka deyimler de bulunur. İşte onlardan bazıları:
- İyisi can sağlığı: Bir şey çok iyi olduğunda, memnuniyet belirtmek için kullanılır.
- Daha ne olsun: Bir durum fazlasıyla iyiyse, bu deyimle ifade edilir.
- Ballı kaymak gibi: Hoş, tatlı ve rahat bir durumu anlatmak için söylenir.
- Dört dörtlük: Her yönüyle kusursuz bir şeyi tanımlar.
Bu deyimler de tıpkı "bundan iyisi Şam’da kayısı" gibi, beğeniyi ve memnuniyeti abartısız ama güçlü bir şekilde ifade eder.
Günlük Hayatta Kullanımına Dair Örnekler
- Yeni bir telefon aldım, kamerası şahane, şarjı uzun gidiyor, uygulamalar yağ gibi çalışıyor… Bundan iyisi Şam’da kayısı!
- Tatilde hem deniz var, hem dağ manzarası, hem açık büfe… Bundan iyisi Şam’da kayısı resmen!
- Annem sabah kahvaltıya gözleme, menemen, çay ne varsa hazırlamış. Daha ne olsun, bundan iyisi Şam’da kayısı!
Bu örneklerde olduğu gibi, deyim günlük dilde esprili ve içten bir anlatım sunar. Hem mecazlı hem de kolay anlaşılır olması sayesinde dilimizde kendine sağlam bir yer edinmiştir.
"Bundan iyisi Şam'da kayısı" deyimi, bir işin, olayın ya da durumun artık en iyi seviyeye ulaştığını, daha iyisinin zor olduğunu anlatan, olumlu ve yerleşik bir ifadedir. Hem tarihten gelen kültürel bir mirası taşır hem de bugünkü kullanımda günlük konuşmalara renk katar.
