Bursa, tarih boyunca farklı medeniyetlere ev sahipliği yapmış, zengin kültürel mirasıyla öne çıkan bir şehirdir. Arkeolojik bulgular, bölgenin tarihini 8500 yıl öncesine kadar götürmektedir.
Bu uzun soluklu tarih yolculuğu, Bursa'yı sadece Türkiye için değil, dünya tarihi için de önemli bir merkez haline getirmiştir.
İlk tarım topluluklarının yerleşik hayata geçişinde önemli bir rol oynayan Bursa, Osmanlı İmparatorluğu'nun ilk başkenti olarak da tarihe adını yazdırmıştır.
Kurtuluş Savaşı'nda önemli bir rol üstlenen şehir, Cumhuriyet döneminde de gelişimini sürdürmüştür.
Bursa'nın Tarih Öncesi İzleri
Höyükler Bursa'nın Prehistorik Geçmişine Işık Tutuyor
Bursa ve çevresinde yapılan arkeolojik çalışmalar, bölgenin tarih öncesi dönemlere kadar uzanan zengin bir geçmişe sahip olduğunu ortaya koymaktadır.
Bölgede tespit edilen yaklaşık 30 höyük, prehistorik dönemde insanların yaşadığı köyleri temsil etmektedir. Bu höyüklerde yapılan kazılarda Neolitik Çağ'dan Erken Tunç Çağı'na kadar farklı dönemlere ait kalıntılar ve buluntular bulunmuştur.
Orhangazi-Ilıpınar Höyük Neolitik Çağ'a, Yenişehir-Menteşe Höyük Kalkolitik Çağ'a, Nilüfer-Akçalar Aktopraklık Höyük Geç Neolitik-Erken Kalkolitik Çağ'a ve İnegöl Höyük ise Erken Tunç Çağı'na ait izler taşımaktadır.
Orta Avrupa ve Balkan Kültürlerinin Şekillenmesinde Bursa'nın Rolü
Bölgedeki arkeolojik bulgular, Bursa'nın Orta Avrupa ve Balkan kültürlerini oluşturan ilk tarım topluluklarının yerleşik düzene geçmesinde etkili olduğunu göstermektedir.
Bu durum, Bursa'nın sadece Anadolu tarihi için değil, Avrupa tarihi için de önemli bir merkez olduğunu ortaya koymaktadır.
Bursa'nın Türk Hakimiyetine Girişi ve Osmanlı Dönemi
Selçukluların İznik'i Başkent Yapması
Türkler, Bursa bölgesine ilk olarak 1080 yılında gelmişlerdir. 1087-1097 yılları arasında Selçuklular tarafından ele geçirilen İznik, bu dönemde Anadolu Selçuklu Devleti'nin başkenti olmuştur.
Bu durum, Bursa ve çevresinin Türk tarihi açısından önemini artırmıştır.
Osmanlı'nın Kuruluşu ve Bursa'nın Fethi
1299 yılında Söğüt'te kurulan Osmanlı Beyliği, kısa sürede topraklarını genişletmiş ve İnegöl, Bilecik, Yenişehir ve İznik civarını topraklarına katmıştır.
Osmanlıların bölgedeki etkisi 1302 yılından itibaren görülmeye başlanmıştır. Orhangazi tarafından kuşatılan Bursa, 6 Nisan 1326 tarihinde fethedilmiştir. Bu fetih, Osmanlı İmparatorluğu'nun yükselişinde önemli bir dönüm noktası olmuştur.
Timur'un Bursa'yı Tahrip Etmesi ve Fetret Devri
1402 yılında Ankara Savaşı'nda Yıldırım Bayezid'in yenilmesiyle Timur, Batı Anadolu'yu ele geçirmiş ve ordularıyla Bursa'yı tahrip etmiştir.
Timur'un çekilmesinden sonra başlayan taht kavgaları sırasında Karamanoğlu Mehmet Bey şehri kuşatmış ancak ele geçirememiştir.
1403 yılında Yıldırım Bayezid'in ölümüyle Çelebi Sultan Mehmed, 1413 yılında Osmanlı Devleti'nin başına geçmiştir.
Çelebi Mehmed, Fetret Devri'nin olumsuz etkilerini silerek devleti yeniden inşa etmiş ve Bursa'yı imar etmeye başlamıştır. Bu dönemde Hacı İvaz Paşa'ya "Yeşil Külliye"yi inşa ettirmiştir.
"Bursa, Osmanlı İmparatorluğu'nun ilk başkenti olarak tarihe adını yazdırmış ve manevi başkent olarak etkisini sürdürmüştür."
İstanbul'un Fethi ve Bursa'nın Manevi Başkent Olması
1453'te İstanbul'un fethiyle saltanat merkezi önce Edirne'ye, sonra İstanbul'a taşınmıştır.
Siyasi önemini kaybetmesine rağmen Bursa, medreseleri, tekkeleri, alimleri, çarşıları, şairleri ve sanatçıları ile önemli bir kültür ve ticaret merkezi olarak kalmaya devam etmiştir.
Osmanlı'nın ilk altı padişahının türbesinin Bursa'da bulunması, şehre ayrı bir manevi değer katmıştır. Fatih Sultan Mehmet'in vefatı ile başlayan taht kavgasında Cem Sultan'ın naaşı Bursa'daki Muradiye Türbeleri'ne defnedilmiştir.
Bursa'nın Yakın Tarihi ve Cumhuriyet Dönemi
Kurtuluş Savaşı ve Bursa'nın İşgali
Kurtuluş Savaşı yıllarında, 8 Temmuz 1920 tarihinde Yunanlılar tarafından işgal edilen Bursa, iki yıl iki ay iki gün işgal altında kalmıştır.
Milli şairimiz Mehmet Akif Ersoy, Bursa'nın işgalini duyduğunda ünlü "Bülbül" şiirini yazmıştır. 11 Eylül 1922 tarihinde kurtarılan Bursa, Mudanya Mütarekesi'ne ev sahipliği yapmıştır.
Cumhuriyet Döneminde Bursa'nın Gelişimi
Cumhuriyet'in ilk yıllarında yapılan sanayi yatırımlarıyla Bursa hızla gelişmiştir. 1935 yılında Atatürk tarafından açılan Bursa Merinos Fabrikası, bu gelişimin önemli bir simgesi olmuştur.
Atatürk, Bursa'yı 18 kez ziyaret ederek şehrin gelişimine büyük önem vermiştir.
Bursa Tarihi Özet Liste
- Bilimsel verilere göre Bursa ve çevresinin tarihi 8500 yıl öncesine dayanmaktadır.
- Orta Avrupa ve Balkan kültürlerinin ilk tarım toplulukları üzerinde Bursa’nın etkili olduğu düşünülmektedir.
- Bursa ve çevresinde tarih öncesi dönemlere ışık tutan yaklaşık 30 höyük tespit edilmiştir:
- Orhangazi-Ilıpınar Höyük: Neolitik Çağ buluntuları.
- Yenişehir-Menteşe Höyük: Kalkolitik Çağ kalıntıları.
- Nilüfer-Akçalar Aktopraklık Höyük: Geç Neolitik-Erken Kalkolitik Çağ kalıntıları.
- İnegöl Höyük: Erken Tunç Çağı’na ait buluntular.
- Türkler Bursa bölgesine ilk kez 1080 yılında gelmişlerdir.
- Selçuklular 1087-1097 yılları arasında İznik’i ele geçirerek Anadolu Selçuklu Devleti’nin başkenti yapmıştır.
- Osmanlı Beyliği, 1299’da Söğüt’te kurulduktan sonra bölgeye hakim olmuş ve 1302 yılından itibaren Bursa’da etkisini göstermeye başlamıştır.
- Orhan Gazi, 6 Nisan 1326’da Bursa’yı fethederek Osmanlı topraklarına katmıştır.
- 1402’deki Ankara Savaşı’ndan sonra Timur’un orduları Bursa’yı tahrip etmiştir.
- Fetret Dönemi sırasında Bursa Karamanoğlu Mehmet Bey tarafından kuşatılsa da ele geçirilememiştir.
- Çelebi Sultan Mehmed, Osmanlı Devleti’ni yeniden inşa ederek Bursa’yı imar etmeye başlamış ve Hacı İvaz Paşa’ya “Yeşil Külliye”yi inşa ettirmiştir.
- 1453’te İstanbul’un fethiyle birlikte Osmanlı’nın başkenti İstanbul’a taşınmıştır; ancak Bursa manevi başkent olarak önemini sürdürmüştür.
- Osmanlı’nın ilk altı padişahının türbeleri Bursa’da bulunmaktadır.
- Cem Sultan ve II. Bayezid arasındaki taht kavgasında Cem Sultan’ın naaşı Muradiye Türbeleri’ne defnedilmiştir.
- Kurtuluş Savaşı yıllarında Bursa, 8 Temmuz 1920’de Yunan işgaline uğramış ve 11 Eylül 1922’de işgalden kurtarılmıştır.
- Mehmet Akif Ersoy, Bursa’nın işgal altında olduğu haberini alınca “Bülbül” şiirini yazmıştır.
- Mudanya Mütarekesi, bağımsızlık yolunda atılmış önemli adımlardan biri olarak Bursa’da imzalanmıştır.
- Cumhuriyet döneminde sanayi yatırımlarıyla gelişen Bursa’da, 1935 yılında Atatürk tarafından Merinos Fabrikası açılmıştır.
- Atatürk, Cumhuriyetin ilk yıllarında Bursa’yı 18 kez ziyaret ederek yeniliklerin toplumsal etkilerini gözlemlemiş ve ekonomik atılımlar gerçekleştirmiştir.
İnanç haberleri için TIKLAYINIZ!
Astroloji ve Rüya haberleri için TIKLAYINIZ!
Kadın Aile haberleri için TIKLAYINIZ!
Kültür Sanat haberleri için TIKLAYINIZ!
