Ekonomi herkesin ilgi gösterdiği bir konu ve son zamanlarda Türkiye'nin ekonomik büyüme rakamları oldukça dikkat çekici. Bugün, Türkiye İstatistik Kurumu'nun (TÜİK) açıkladığı 2023 yılının ikinci çeyrek büyüme rakamlarını mercek altına alacağız. Hem yıllık hem de çeyreklik bazda büyüme oranlarını inceleyerek, ekonomik durumu daha yakından anlamaya çalışacağız.
İkinci Çeyrekte Ekonomi Yüzde 3,8 Büyüdü
TÜİK'in açıkladığı verilere göre, Türkiye ekonomisi 2023 yılının ikinci çeyreğinde bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 3,8 oranında büyüdü. Aynı şekilde bir önceki çeyreğe göre de yüzde 3,5 büyüme kaydedildi. Bu rakamlar, ekonominin genel performansını değerlendirmede önemli bir gösterge olarak karşımıza çıkıyor.
İkinci çeyrek büyüme rakamlarına daha yakından baktığımızda, büyümenin en fazla hizmet ve inşaat sektörlerinde gerçekleştiğini görüyoruz. Diğer yandan, sanayi sektörü yıllık bazda küçülmüş durumda. Bu durum, ekonomik büyümenin farklı sektörler arasında nasıl dağıldığını gösteriyor.
Sektörlere Göre Büyüme Hızları
İktisadi faaliyet kollarına göre büyüme hızları incelendiğinde, ilginç sonuçlarla karşılaşıyoruz:
- Diğer hizmet faaliyetleri yüzde 6,6 büyüdü.
- Hizmetler sektörü yüzde 6,4 büyüme kaydetti.
- İnşaat sektörü yüzde 6,2 büyüdü.
- Kamu yönetimi, eğitim, insan sağlığı ve sosyal hizmet faaliyetleri yüzde 5,1 büyüdü.
- Finans ve sigorta faaliyetleri yüzde 4,9 büyüdü.
- Gayrimenkul faaliyetleri yüzde 3,2 büyüdü.
- Bilgi ve iletişim faaliyetleri yüzde 1,3 büyüdü.
- Tarım sektörü yüzde 1,2 büyüdü.
Ancak sanayi sektörü yüzde 2,6 oranında küçülme yaşadı. Mesleki, idari ve destek hizmet faaliyetleri de yüzde 1,2 oranında küçüldü.
Çeyreklik Bazda Büyüme
Mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış Gayrisafi Yurt İçi Hasıla (GSYH) zincirlenmiş hacim endeksi incelendiğinde, bir önceki çeyreğe göre yüzde 3,5 büyüme kaydedildi. Aynı şekilde takvim etkisinden arındırılmış GSYH zincirlenmiş hacim endeksi, 2023 yılının ikinci çeyreğinde bir önceki yılın aynı çeyreğine göre yüzde 5 arttı.
Üretim yöntemiyle hesaplanan Gayrisafi Yurt İçi Hasıla tahminine göre, 2023 yılının ikinci çeyreğinde cari fiyatlarla bir önceki yılın aynı çeyreğine göre yüzde 60,7 artış görüldü. Böylece GSYH'nin ikinci çeyrek değeri 5 trilyon 502 milyar 192 milyon TL olarak gerçekleşti. ABD doları bazında ise GSYH değeri 271 milyar 468 milyon dolar olarak hesaplandı.
Tüketim Harcamalarındaki Değişim
Yerleşik hanehalklarının nihai tüketim harcamaları yüzde 15,6 oranında artarak, ekonominin canlılığını gösterdi. Aynı dönemde devletin nihai tüketim harcamaları yüzde 5,3 büyüdü. Gayrisafi sabit sermaye oluşumu ise yüzde 5,1 artış gösterdi.
Mal ve hizmet ithalatı, 2023 yılının ikinci çeyreğinde bir önceki yılın aynı çeyreğine göre yüzde 20,3 oranında arttı. Ancak ihracat yüzde 9,0 oranında azaldı. Bu durum, dış ticaret dengesinde yaşanan değişimleri yansıtıyor.
İş Gücü Ödemelerindeki Artış
İşgücü ödemeleri, 2023 yılının ikinci çeyreğinde bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 116,3 artış gösterdi. Aynı dönemde net işletme artığı/karma gelir ise yüzde 31 arttı. Bu durum, işgücü maliyetlerindeki artışın ekonomiye etkisini gözler önüne seriyor.
