Uygulamada çoğunlukla vadeli bir ticaret yapıldığında bunun çek veya senede bağlandığı görülmektedir. Bu kapsamda ödeme günü geldiğinde eğer ki ödeme yapılmayacak ise bu takdirde verilen kıymetli evrak, yani çek veya senede göre işlem yapılmaktadır. Bu hususta hangisinin etkisi ve kuvvetinin daha güçlü olduğuna ayrı ayrı bakacak olursak:
Çek: Gününde ödeme yapılmadığı takdirde veya günü geldiğinde doğrudan bankaya ibraz edilir. İbraz edildikten sonra çekin yazılması, yani bankada karşılığı olmaması halinde, çekin arkasına karşılığının olmadığına dair bir ibare eklenir. Bu ibareden sonra bu çek ile hem icra takibi yapılabilir hem de ceza mahkemelerine suç duyurusunda bulunulabilir. Nitekim karşılıksız çek düzenlemek aynı zamanda suçtur.
Bu kapsamda ceza mahkemesince çek düzenleme yasağı ile birlikte karşılıksız kalan çek bedeli kadar adli para cezasına hükmedilir. Çek ödenmediğinde sonuç olarak çek düzenleme yasağı ve adli para cezasına hükmedildiği için ve bu adli para cezasının ayrıca ödenmesi gerektiğinden, bu tür durumlarda alacaklı ile anlaşıp ödeme yapılma yoluna gidilebilmektedir. Nitekim ödeme yapılmadığında ve adli para cezası da ödenmediğinde verilmiş olan adli para cezası hapse çevrilecektir.
Senet: Günü geldiğinde yapılmayan ödeme kapsamında senet sadece icraya konu edilebilir. Dolayısıyla senedin ödenmemesi suç oluşturmadığı gibi senet düzenleme yasağını da beraberinde getirmez. Bu kapsamda senet ödenmediğinde tek yapılacak işlem, tüm cirantalara karşı icra takibi başlatmak olacaktır.
Hukukçu Naim Gözmen yazdı
YAZININ TAM HALİNİ OKUMAN İÇİN TIKLAYIN
