Cuma namazı, İslam dünyasında büyük bir öneme sahip. Namazın sahih olup olmadığı, hutbeye yetişme zorunluluğu gibi konular, müminler arasında sıkça tartışılan meseleler arasında yer alıyor. Din İşleri Yüksek Kurulu, bu konuda merak edilen sorulara açıklık getirerek, hutbenin cuma namazının geçerliliği üzerindeki etkisini ve diğer önemli konuları ele aldı.
Hutbeye Yetişememe Durumu ve Namazın Geçerliliği
Hutbenin Cuma Namazındaki Yeri
Cuma namazında hutbe, namazın sahih olmasının şartlarından biridir. Hutbe okunmadan Cuma namazı kılınamaz. Hutbesiz Cuma namazı sahih olmaz. İmam hutbe okurken cemaatte en az bir erkeğin hazır bulunması gerekir. Yoksa Cuma namazı olmaz.
Cuma namazında hutbe, namazın geçerli olması için önemli bir şart olarak görülüyor. Hutbe okunmadan kılınan cuma namazının sahih olmadığı belirtiliyor. Ancak hutbeye yetişememe durumu, bu kuralın dışında tutuluyor.
Cuma kılabilmek için hutbeye yetişmek ve dinlemek şart değildir. Buna göre, mazeretine binaen okunan hutbeye yetişemeyen veya hutbeyi duymayan kişinin kıldığı cuma namazı sahih olur.
Din İşleri Yüksek Kurulu, "Mazeretine binaen hutbeye yetişemeyen veya hutbeyi duymayan kişinin kıldığı cuma namazı sahih olur." ifadesiyle hutbenin önemini vurguluyor.
Hutbeye Yetişemeyenler İçin Yapılması Gerekenler
Hutbeye yetişemeyenler için cuma namazını tamamlama yöntemi de belirtiliyor. Hutbeyi kaçıran, birinci rekatı da kaçıran kişi, ikinci rekatta yetişse bile namaza durur. İmamın selâmından sonra bir rek'at daha kılarak Cuma namazını tamamlar.
Baliğ Olmayan Çocukların Hutbe Okuması
Çocukların Hutbe Okuyabilmesi
Baliğ olmayan, ancak akıl baliğliği olan çocukların hutbe okuması da gündeme gelen bir diğer konu. Yetkili merciin izniyle bu durumun caiz olduğu belirtiliyor. Bulüğ çağına ermeyen çocuk Cuma hutbesini okuyabilir ancak Cuma namazını kıldırmaması en doğrusudur. Cuma namazının imamı yetişkin olmalı.
Cuma Namazında İç Ezanın Hükmü
İç Ezanın Tarihi ve Önemi
Cuma günü öğle vaktini ve Cumayı bildiren ezân, Hz. Peygamber (s.a.s.) döneminde cami içinde hatip minbere çıktıktan sonra okunan iç ezândı.
Cuma günü hutbeden önce okunan iç ezânın, hatibin huzurunda olması hutbenin sünnetlerindendir.
Hz. Osman (r.a.) döneminde şehrin genişlemesi ve iç ezânın her tarafta duyulmaması üzerine, namaz vaktinin girdiğinin bildirilmesi maksadı ile dışarıda da ezân okutulmaya başlandı. Böylece Cuma için iç ve dış ezan olmak üzere iki ezan okunmaya başlandı. Ezanın okunması sünnet olduğu için Hz. Osman'ın içtihadı doğru bulunmuştur.
Hazırlayan: Ayhan Talha Bayraktar
