Lambalarda Çevreci Avantajlar: Floresan Lambalar
Floresan lambalar ilk olarak 1939 yılında New York Dünya Fuarı'nda 'General Electric' tarafından sergilendi.
Amerikan evlerinin elektrikle aydınlatılmasından yaklaşık 60 sene sonra ortaya çıkan floresan lambanın bilinen ampul ile savaşı günümüze kadar sürdü.
Aynı evin içinde banyoda yumuşak ışığı ile floresan galip gelebilirken, yatak odasında mücadeleyi romantik ışığı ile ampul kazandı. Uzun mücadele sonunda zafer floresanın oldu.
Bunun esas sebebi evlerdeki tercihin değişmesi değil, elektrik giderlerinin azaltılması gereken yoğun yaşamın olduğu işyerleri ve okullardı.
Floresan Lambaların Enerji Tasarrufu ve Uzun Ömrü
18 Watt'lık bir floresan lamba, 75 Watt'lık bir ampul kadar ışık verebilir. Yani floresanlar daha az enerji harcayıp, daha çok ışık verirler, yaklaşık yüzde 75 enerji tasarrufu sağlarlar.
Piyasa satış fiyatları daha yüksektir ama en az on misli daha uzun ömre sahiptirler. Işık tek bir noktadan değil de tüpün her tarafından geldiği için daha fazla dağılır. Mavimsi ışıkları daha yumuşaktır ve gözleri yormaz.
Floresan Lambaların Çalışma Prensibi
Floresan lambalarda, elektrik düğmesine basıldığında, transformerden geçen elektrik, tüpün bir ucundaki elektrottan diğerine bir ark oluşturur. Bu arkın enerjisi tüpün içindeki cıvayı buharlaştırır. Bu buhar elektrik yüklenerek gözle görülmeyen ültraviyole ışınları saçmaya başlar. Bu ışınlar da tüpün iç yüzeyine kaplanmış olan fosfor tozlarına çarparak görülen parlak ışığı oluşturur.
Floresan lambalar ilk açılışları sırasında çok elektrik çekerler. Halbuki bu miktarda enerjiyi bir saatlik açık durumda ancak harcarlar. Ayrıca çok sık açıp kapama ile ömürleri de kısalır. Örneğin tipik bir floresan lamba devamlı açık bırakıldığında 50.000 saat çalışabilir. Üç saatlik aralarla kapanıp açıldığında ömrü 20.000 saate düşer.
Sonuç olarak floresan lambaları bir saat sonra açacaksanız hiç kapatmamanız daha ekonomik olabilir. Normal ampullerde açıp kapamanın ciddi bir etkisi yoktur.
Floresan Lambaların Sağlık ve Bitki Üzerindeki Etkileri
Bazı insanların floresan tipi ışıklara duyarlıkları vardır. Aslında ayırt edemeyiz ama floresanın ültraviyole içeren arkı saniyede 120 kez çakar. Işığın bu frekansı bazı insanlarda migren denilen baş ağrıları yaratabilir. Bu titreşimleri lambaya doğrudan baktığınızda göremezsiniz ama gözünüzün köşesinden baktığınızda görebilirsiniz.
Evlerdeki çiçekler genellikle yeşil yapraklı olup, ışığın kırmızı ve mavi kısmını absorbe ederler. Mavi onlar için özellikle önemlidir. Ampul ışığında mavi renk çok azdır. Bu nedenle evdeki çiçekler için floresan lambalar daha faydalıdır.
Floresan lambalar, Yüksek enerji tasarrufu, uzun ömür ve sağladıkları yumuşak ışık ile göz yorgunluğunu azaltan özellikleri ile tercih edilmektedirler.
Ekonomik ve tasarruflu ampul kullanımı
Enerji Tasarruflu Ampuller Türleri
Enerji tasarruflu ampuller birkaç farklı türde gelir. En yaygın olanları şunlardır:
1. Kompakt Floresan Lambalar (CFL): Geleneksel akkor ampullere göre yüzde 70-80 oranında daha az enerji tüketirler ve yaklaşık 10 kat daha uzun ömürlüdürler. CFL ampuller, başlangıç maliyetinin biraz yüksek olmasına rağmen, uzun vadede tasarruf sağlarlar.
2. LED Ampuller: LED (Light Emitting Diode) ampuller, enerji tasarrufu konusunda en verimli seçeneklerden biridir. Geleneksel ampullere göre yüzde 90 daha az enerji tüketirler ve 25.000 saate kadar dayanabilirler. Ayrıca, çeşitli renk seçenekleri ve şekilleriyle dekoratif amaçlar için de uygundur.
3. Halojen Ampuller: Geleneksel akkor ampullere göre yüzde 20 daha az enerji tüketirler ve biraz daha uzun ömürlüdürler. Ancak, CFL ve LED ampuller kadar verimli değillerdir.
Lambalarda Enerji Verimliliği ve Uzun Ömür
Enerji tasarruflu ampuller, daha az enerji harcayarak aynı miktarda ışık sağlarlar. Örneğin, 15 watt'lık bir CFL ampul, 60 watt'lık bir akkor ampul kadar ışık verebilir. Bu, enerji faturalarını düşürür ve enerji tüketimini azaltır.
Ayrıca, enerji tasarruflu ampullerin uzun ömürlü olması, sık sık ampul değişimi yapma gereksinimini ortadan kaldırır. Bu da uzun vadede hem maliyet tasarrufu sağlar hem de çevreye daha az atık bırakılmasına katkıda bulunur.
Lamba kullanımında Çevresel Etkiler
Enerji tasarruflu ampuller, enerji tüketimini azaltarak karbon ayak izini de düşürür. Daha az enerji tüketimi, elektrik üretiminden kaynaklanan sera gazı emisyonlarını azaltır. Bu nedenle, enerji tasarruflu ampullerin kullanımı, iklim değişikliği ile mücadeleye de katkı sağlar.
Lamba Kullanım İpuçları
1. Doğru Tipte Ampul Seçimi:
Farklı alanlar için doğru tipte enerji tasarruflu ampul seçmek önemlidir. Örneğin, okuma alanları için beyaz ışık veren LED ampuller tercih edilebilir.
2. Açma/Kapama Sayısını Azaltma: Enerji tasarruflu ampuller, sık sık açılıp kapatıldığında ömürlerini kısaltabilir. Bu nedenle, bu ampulleri uzun süreli kullanım için tercih etmek daha iyidir.
3. Geri Dönüşüm: Enerji tasarruflu ampuller, özellikle CFL ampuller, cıva içerirler ve bu nedenle doğru şekilde geri dönüştürülmelidirler.
Sonuç
Enerji tasarruflu ampuller, hem ekonomik hem de çevresel açıdan birçok avantaj sunar. Daha az enerji tüketimi, uzun ömür ve çevre dostu özellikleri ile bu ampuller, sürdürülebilir bir geleceğe katkıda bulunur.
