Sentetik Alkol ve Doğal Alkol Arasındaki Fark Nedir?
İslâm dinine göre, sarhoş edici içeceklerin üretimi, satımı ve tüketimi kesin bir şekilde yasaklanmıştır. Bunların üretilmesine, alınıp satılmasına aracı olmak da haramdır. Bu yasak, sarhoşluk vermesi amacıyla özel olarak üretilen içecekleri kapsamaktadır.
Bu yolla üretilen alkollü içeceğin, tedavide kullanılması da ancak meşru bir alternatifin olmaması halinde zarureten caizdir.
Hz. Peygamber (s.a.s.) çok miktarı sarhoşluk veren maddelerin azının da haram olduğunu bildirmiştir.
Ancak, sentetik olarak üretilen alkol ve bazı gıda maddelerinde doğal olarak oluşan alkol konusunda farklı değerlendirmeler yapılmaktadır.
Doğal Alkol İçeren Gıdalar
Meyveler ve bazı fermente ürünlerde doğal olarak az miktarda alkol bulunabilmektedir. Bu alkol miktarı genellikle binde bir ile binde beş arasında değişmektedir. Örneğin, ekmek gibi fermente ürünlerde üretim süreçleri sonunda az miktarlarda alkol ortaya çıkabilir.
Din İşleri Yüksek Kurulu bu konuyla ilgili şu açıklamayı yapmıştır: "Bazı gıda maddelerinin üretim aşamalarında aromatik bileşenlerin kullanılması durumunda son ürün içinde etil alkol (ethanol), keton, ester vb. bileşikler de oluşabilmektedir. Hal böyleyken içinde kendiliğinden ya da “eser” miktarda yani çok az ölçüde ilave edilen maddeler dolayısıyla alkol oluşan bu tür ürünlerin tüketilmesi haram olmaz."
Sentetik Alkolün Kullanım Alanları
Sentetik alkol, çözücü olarak kullanıldığında haram sayılmaz. Bu tür kullanımda amaç, sarhoşluk veya keyif almak değil, aromatik maddelerin çözünürlüğünü sağlamaktır. Ayrıca, temizlik ürünlerinde veya temizleyici olarak kullanılan sentetik alkol de caizdir.
“Sarhoşluk vermesi amacıyla üretilen içkilerin azını da çoğunu da içmek ve bunları gıda maddelerine katmak haramdır.”
Sentetik Alkolün Dinen Hükmü
Sentetik alkolün içki olarak tüketilmesi haramdır. Ancak, çözücü olarak kullanılması veya temizlik ürünlerinde kullanılması caizdir. Bu tür kullanım durumlarında, söz konusu maddeler necis sayılmadığından, namaz kılmadan önce bu ürünlerin sürüldüğü yerlerin yıkanması gerekmez.
Gıda Maddelerinin Helalliği
Gıda maddelerinin helalliğinin tespitinde, gıda sağlığı ve güvenliği ilkelerine riayet edilmesi dinî bir gerekliliktir. Ayrıca, sentetik alkol kullanılmasında şüpheleri gidermek amacıyla alternatif bileşenler aranmalı ve mümkünse öncelikle bunlar kullanılmalıdır.
Özetle, İslâm dinine göre sarhoş edici içeceklerin üretimi, satımı ve tüketimi yasaktır. Ancak, sentetik alkolün belirli durumlarda kullanımı farklı değerlendirilmekte ve bazı durumlarda caiz sayılmaktadır.
Din İşleri Yüksek Kurulu bu konuyla ilgili şu açıklamayı yapmıştır:
1. Sarhoşluk vermesi amacıyla üretilen içkilerin azını da çoğunu da içmek ve bunları gıda maddelerine katmak haramdır.
2. Gıda maddelerinde sarhoş etmeyecek ölçüde doğal olarak oluşan alkol, o gıda maddesini haram kılmaz.
3. Sentetik alkolün içki olarak tüketilmesi haram olmakla beraber, çözücü olarak kullanılması böyle değildir. Çünkü bu son durumdaki kullanım amacı sarhoş olmak veya keyif almak değil, aromatik maddelerin çözünürlüğünü sağlamaktır.
4. Sentetik alkolün temizlik ürünlerinde veya temizleyici olarak kullanılması da caizdir. Bu bağlamda mesela ispirto, kolonya vb. sıvılarla, temizlik amacıyla üretilen alkollü maddelerin içilmesi haram olmakla birlikte bunların temizlikte kullanılmaları caizdir. Bu özellikteki maddeler dinen necis de sayılmadığından, namaz kılmadan önce bu ürünlerin sürüldüğü yerlerin yıkanması da gerekmez.
5. Gıda maddelerinin helalliğinin tespitinde gıda sağlığı ve güvenliği ilkelerine riayet de dinî bir gerekliliktir.
6. Her konuda olduğu gibi sentetik alkol kullanılmasında da, zihinlerdeki şüpheleri gidermek gerektiğinden başka alternatif bileşenler aranmalı ve varsa öncelikle bunlar kullanılmalıdır.
