İslam dininde bazı vakitlerde kılınan nafile namazların hoş karşılanmadığı, hatta mekruh kabul edildiği bilinmektedir. Bu vakitlere kerahat vakti denir.
Bu vakitlerden biri de ikindi namazı ile akşam namazı arasındaki zaman dilimidir. Bu süre zarfında uyumanın hem dini hem de bilimsel açıdan zararlı olduğu söylenmektedir. Bu bilgi doğru mu?
Kuran-ı Kerim'de gece ve gündüz
İkindi ile akşam arasında uyumanın sakıncalı olduğu söylenmektedir. Bu zaman dilimi, genellikle insanın gün içinde en verimli olduğu, işlerin yoğunlaştığı ve güne dair son kararların alındığı bir dönemdir.
“O (Allah), geceyi sizin için (örtünecek) bir elbise, uykuyu bir dinlenme, gündüzü de kalkıp çalışma zamanı yapmıştır.” (el-Furkân 25/47)
Bu ayet- i kerime ışığında gecenin uyku ve dinlenme zamanı, gündüzün de çalışma zamanı olarak değerlendirilmesi gerektiğini anlıyoruz. Gece uykusunda bereket vardır. Gece bitiminde seher vaktinde uyanık kalıp çalışmaya başlamanın da bereketi büyüktür.
Dinimizde tavsiye edilen uykular; Yatsı namazı sonrası uyumak, sabah namazı öncesindeki vakitte uyumak, Kuşluk vakti ile öğle arası kısa uyku, öğle namazından sonra kısa uyku...
Güneşin doğum vaktinde ve ikindi sonrası güneşin batım vaktine doğru uyku tavsiye edilmemektedir.
Kerahat Vakti nedir? Kerahat vakti ne zaman?
Kerahat kelimesi Arapça mekruh kelimesinden gelmektedir. Mekruh; "hoş görülmeyen" veya "beğenilmeyen" anlamlarına gelir.
Mekruh İslam fıkhında, haram kadar kesin olmamakla birlikte, yapılmaması tercih edilen davranışları ifade eder.
Mekruh vakitler; ibadetlerin makbul olduğu zamanlar dışında kalan, belirli ibadetlerin yapılmasının tercih edilmediği, nafile namaz kılmanın hoş karşılanmadığı zaman dilimleridir. Bu vakitlere kerâhet vakitleri de denilir.
3 kerahat vakti vardır
Sahabe-i Kiram'dan Ukbe b. Âmir el-Cühenî (r.a) kerahat vakitleri hakkında şu bilgiyi vermiştir:
“Resûlullah (s.a.s.) bize üç vakitte namaz kılmayı veya ölülerimizi defnetmeyi yasakladı: Güneşin doğmasından itibaren (bir veya iki mızrak boyu) yükselmesine kadar, güneşin gökyüzünde tam dik oluşundan (batıya) yönelmesine kadar ve güneşin sararmasından itibaren batmasına kadar.” (Müslim, Salâtü’l-müsâfirîn, 293 [831]; bkz. Ebû Dâvûd, Tatavvu‘, 10 [1277]; Cenâiz, 55 [3192]).
Bu hadis-i şeriften 3 kerahat vakti olduğunu anlıyoruz:
1- Güneşin doğmasından itibaren bir veya iki mızrak boyu yükselmesine kadar, Sabah namazından sonraki vakit
2- Güneşin gökyüzünde tam dik oluşundan batıya yönelmesine kadar, öğle namazından önceki vakit
3- Güneşin sararmasından itibaren batmasına kadar. İkindi namazından sonraki vakit
Bu kerahat vakitleri, güneşin doğuşundan itibaren 40-50 dakika sonra,
öğle vaktinin girmesine 10 dakika kala ile öğle vaktinin başlangıcı arası,
ve güneş batmadan 40-50 dakika önce başlayıp, akşam namazı vaktine kadar devam eder.
İkindi vakti uyumak günah mı?
Dinimizde kerahat vakti olan ikindi ile akşam arası uyku tavsiye edilmemiş, hoş karşılanmamıştır.
Bu vakitte uyumak Ayet ve Hadislerle yasaklanmadığı için haram değildir.
Bu sebeple ikindi vakti uyumak günahtır denilemez. Ancak mecbur kalmadıkça ikindi ile akşam arası uyumamak gerekir.
Bu konuda meşhur hadis kaynaklarında yer almayan şöyle bir rivayet vardır: “Kim ikindiden sonra uyur da aklına bir noksanlık arız olursa, ancak kendini kınasın.” (Keşfu’l-Hafâ, Aclûnî, II, 284)
“Sabah namazından sonra uyumak rızka manidir.” (Beyhakî, el-âdâb, 1/276)
Bu vb rivayetler ışığında İkindiden sonra uyumak mekruh görülmüştür.
Bilimsel açıdan İkindi ve Akşam arası uyumanın zararları var mı?
Yapılan araştırmalar ve tıbbi gözlemler, bu vakitte uyumanın insan vücudu üzerinde olumsuz etkilere neden olduğunu göstermektedir. Hatta ikindi vakti uyuyanların bir kısmı, uyandıklarında kısa bir süre hafıza kaybı yaşadıklarını söylemektedir.
İkindi vakti uyuyup uyananların, "Nerdeyim, hangi gün, hangi vakit, gece mi gündüz mü?" gibi sorulara ilk anda cevap veremedikleri gözlenmiştir.
İkindi vakti uyuyan kişi yeterince dinlenemez. İkindi vakti uyuyanlarda baş ağrısı, unutkanlık, algı düşüklüğü gibi belirtiler görülmüştür.
İkindi vakti uyumak, vücudun kortizol hormonunun işleyişi açısından uygun bir vakit değildir.
İkindi ve akşam arasında uyuyan kişiler, genellikle sersemlemiş ve zihinsel olarak toparlanması zor bir durumda uyanırlar. Bu, hem hormon düzenini bozar hem de kalp ve tansiyon gibi hayati fonksiyonları olumsuz etkiler.
İkindi ile akşam arasında çok uykunun kalp rahatsızlıklarına neden olduğu belirtilmektedir. Mümkünse küçük çocukları da bu vakitte uyutmamak en güzelidir.
