NAMÜTENAHİ NE DEMEK?
Mütenahi Arapça bir kelime. Dilimize Arapçadan geçmiş olan mütenahi kelimesi, bitmiş, sona ermiş, sınırlı, sonlu, uç sınır, bir yerin sonu ve sonu olan zaman anlamına geliyor.
NEHYETMEK
Mütenahi kelimesi Arapça Nehy kelimesinden türemiştir. Örneğin “seni bundan nehyediyorum.” Denir. “Sana bunu yasaklıyorum. Senin sınırın buraya kadar” anlamında böyle denir. İslam’da kötülükten nehyetme görevi vardır.
NİHAYET
Yine Arapça’dan Türkçe’ye geçmiş olan Nihayet kelimesi bu kelime ile aynı köktendir. Son, sona erdirme, netice, sonuç,sınır, limit, uç anlamlarına gelir.
NİHAİ
Türkçe’deki nihai kelimesi de aynı kökten gelmektedir. Son, uç,sınır, sonucu belirten, sonucu bağlayan anlamındadır.
SİDRETÜ’L-MÜNTEHA
Kuran’da geçen Sidretü’l-münteha kelimesi vardır. Miraç gecesi Hz. Muhammed (s.a.v) efendimizin geçtiği Hz. Cebrail’in geçemediği sınır noktasını anlatır.
TDV Ansiklopedisi Sidretü’l-müntehâ maddesinde şu bilgiler verilir: “Hadis rivayetlerinde beyan edildiği üzere cennetin son noktasında kendine özgü bir ağaç da olsa veya hayret makamı konumunda da bulunsa sınırlı idrak imkânlarına sahip insanların onun mahiyetini bilmesi mümkün değildir. Cebrâil’in bile idrak etmekten âciz olduğu gayb âlemine ait bu varlığın veya makamın sırrının Allah’a havale edilmesi en isabetli yoldur.”
TDV Ansiklopedisi bu kelimeyi şöyle açıklamıştır: “Arapça Sözlükte “sona ermek, bitmek; sınırlı olmak” anlamlarındaki tenâhî masdarından isim olan mütenâhî kelimesi sonlu varlıklar için kullanılan bir terimdir. Sonsuz kavramı gayr-i mütenâhî (Far. nâ-mütenâhî), sonsuzluk ise lâ tenâhî tabirleriyle karşılanmıştır. Bu manasıyle sonlu ve sonsuz olan şey Felsefenin de konusu olmuştur.”
FARSÇA NA EKİ
Farsçada ''na'' eki ise başına getirildiği eklere olumsuz anlamı katar. Örneğin; Na-mert, Na-hoş deriz.
Na ve mütenahi kelimelerinin birleşmesiyle oluşmuş olan bu kelime; sonsuz, sınırsız, ucu bucağı olmayan, ucu bucağı olmayan bir biçimde, anlamlarına geliyor.
TDK'ya göre namütenahi kelimesinin sözlük anlamı ölümsüzdür.
SONSUZ VE FANİ
Sonsuza kadar sürüp gidecek olan şeylere namünetahi denir.
Örneğin İslam inancına göre ahiret hayatı namütenahidir. Ahiret hayatına karşı dünya hayatı fani olarak nitelendirilir. Fani sözcüğü namütenahi ile zıt anlamlıdır.
Örnek cümle: “Seni namütenahi duygularla seviyorum.” SÇS.TM
AYHAN TALHA BAYRAKTAR
