Recep Akakuş yazdı
İshak Paşa, 1460 yılında -Fatih Sultan Mehmed’in, İsfen-diyâr Oğulları Beyliği’ne son vermeyi planladığı bir dönemde Anadolu Beylerbeyliğine getirilmiştir.
Hatırlanacağı üzere İshak Paşa, İsfendiyâr Bey’in kızı ve İsmail Bey’in halası olan Tâcünnisâ Sultan Hatun ile evlidir.
İshak Paşa’nın Anadolu Beylerbeyliğine getirilmesi, İsfendiyâr Oğulları Beyliği’nin Osmanlı Devleti’ne ilhakı ile çok yakından ilgilidir.
Fatih Sultan Mehmed Han, 1461 yılında Kastamonu ve Sinop’u feth ettikten sonra İsfendiyâr Beyliği’nin reisi İsmail Bey’e, çok samîmi davranmış ve O’nu, eski bir dost gibi karşılamıştır.
Ardından da kendisine: İnegöl, Yarhisar ve Yenişehir’i dirlik olarak vermiştir.
İşte bu tahsis işleminden sonra İshak Paşa, baba ocağı İnegöl ile resmen ilgilenmeye başlamıştır.
İshak Paşa, ilk hayrî tesislerine, Anadolu Beylerbeyliği’nin merkezî olan Ankara’da Kale Altı veya Şengül Hamamı adı verilen hamam ile bu hamamın önüne 9 dükkân yaptırmak suretiyle başlamıştır ki bu tesisin inşa tarihi, 1462’dir.
TÂCÜNNİSÂ SULTAN HATUN’UN ŞEHRİ İNEGÖL
1461 yılında İnegöl, İsmail Bey’e dirlik olarak tahsis olunduktan sonra halası ve İshak Paşa’nın da eşi olan Tâcünnisâ Sultan Hatun, İnegöl’e intikal eylemiştir.
En görkemli hayrî tesislerini İshak Paşa’nın neden İnegöl’de inşa ettiğinin-gerçek sebebi işte burada yatmaktadır.
Çünkü İnegöl, İshak Paşa’nın hem baba ocağı ve hem de zevcesi Sultan Hatun’un, ikâmeti ihtiyar eylediği bir kasabadır.
İnegöl coğrafyasında yer alan İsaören Köyü’nün, ilk devirlerde,İshak Paşa’nın dedesi İsa Bey’e -dirlik olarak- tahsis olduğu da unutulmamalıdır.
İSHAKPAŞA CAMİİ İNEGÖL’ÜN DIŞINDA KALIYORDU
İnegöl İshak Paşa İmâreti -inşa edildiği tarih itibariyle kasaba merkezinde değildir. Takrîben 60 yıl kadar önce Yıldırım Beyazıt tarafından yaptırılan Cuma Camii’nin kıble cihetinde ve de-o güne göre-kasaba merkezi dışında inşa edilmiştir.
Vakfiye kayıtları dikkate alındığında İshak Paşa, medrese hariç, İnegöl’deki imaret ve külliyesini, vezâret pâyesi alarak, divanda/bakanlar kurulunda yer aldıktan sonra 1468- 1470 yılları arasında yaptırmıştır.
Külliye ve imaret içinde yer alan üniteler, bir ihata duvarı ile çevrilmemekle birlikte yine de bir bütünlük arzetmektedir.
Medrese ise ikinci defa sadaret makamına getirildiği 1482-83 yılında inşa edilmiştir. Buna göre, İnegöl’deki İshak Paşa İmâret ve külliyesi, 15 yıl süren periyodik bir zaman zarfında tamamlanmıştır.
