Recep Akakuş'un köşe yazısı
İNEGÖL İSMİ VE ETİMOLOJİK YAPISI-1
Hiç merak ettiniz mi? İnegöl ismi nereden geliyor? İnegöl ne demek? Göl ile bir ilgisi var mı? İşte cevabı;
İnegöl sözcüğü, iki kelimeden oluşmuştur. Bunlardan biri ana diğeri ise göl’dür.
“Ana” kelimesi, halkımızın kullandığı değişik şive ve ağızlarda kullanıla kullanıla ine şeklini almıştır.
Ana kelimesine, bir (N) kaynaştırma harfi ilave edilerek kelime, anna şeklinde söylenmiştir.
Bu nedenle Türkmenler, Cuma gününe, Anna Gü-
nü demişlerdir.
Zamanla anna kelimesinin, Anadolu’nun bazı yörelerinde kullanılan şive ve ağızlarda: anne, enne veya inne şeklini almış olduğunu görmekteyiz.
Bazı yörelerde ise bu kelime, halkın ağzında: eyne veya ine şekline de dönüştürülmüştür.
Bu şekliyle ine kelimesi, Türkçemizde bir çok kelime yapımında kullanılmıştır.
Söz gelimi, İnegöl, İnehan, İneçeşme, İnebey, İneçay, İnebahtı, İnebolu, İnedam ve İneâl (İnal) gibi.
İne ve dam kelimeleri birleştirilerek oluşturulan İnedam ismi, bazı yörelerimizde: Cuma Camii anlamına gelmektedir.
Dam kelimesi, Şanlıurfa yöresinde ev, kat, daire anlamında kullanılmaktadır. Mesela derler ki: “Sana bir dam satayım” Dam dediği evdir.
EVLİYA ÇELEBİ’YE GÖRE İNEGÖL İSMİ
Fars Dili’nde ezine kelimesi, cuma kelimesinin yerinde kullanılmıştır.
Bu sebepten Evliya Çelebi, ine kelimesinin, ezine kelimesinden alındığını
ileri sürmüş ve Ezine- Günü, Cuma günü anlamına gelir demiştir.
Ona göre Turgut Alp, İnegöl‘ü cuma günü fetih eylemiştir.
İsimlendirme de buna göre yapılmış ve fetih günü’nden esinlenilerek bu yerleşim alanına İnegöl adı verilmiştir.
Fetih öncesinde buranın adı; Anjelokoma’dır.
