Merhaba İnegöl'ün güzel insanları!
İnegöl'ün tarih ve kültürüne dair yazılarımıza devam ediyoruz.
İnegöl'ün imar ve ihyasında önemli aşamalar kaydedilmiştir. İlk olarak Cuma Camii çevresinde oluşturulan Cami-i Şerif Mahallesi, ardından Yenice Mahallesi'nin kurulması, şehrin gelişiminde önemli adımlar olmuştur. Bu yazıda, İnegöl'ün tarihi mahalleleri ve yok olan mezarlıkları üzerinde durulacaktır.
İnegöl'ün üçüncü mahallesi olarak bilinen Yenice Mahallesi, Hamza Beyoğlu Derviş Mehmet Bey tarafından kurulmuştur. Mehmet Bey, Antakya'dan gelerek Bursa'ya yerleşen Kāsım Efendi'yi İnegöl'e davet etmiş ve onun adına Diğrihı Çayırında/Atış Alanı'nda bir tekke-zaviye inşa ettirmiştir. Bu tekke-zaviye çevresinde teşekkül eden yerleşim alanı, Yenice Mahallesi olarak anılmıştır. Mahallenin merkezinde Kāsım Efendi Tekke ve Zaviyesi yer almıştır.
Kāsım Efendi, yaygın eğitim sistemi içinde, tekke ve zaviyesinde irşat hizmeti sunmuş, sohbetlerini "Cevâhirü’l-Ahbâr" isimli eserinde toplamıştır. Bu eser, Demirci-zâdelerden Hacı Abbas Ağa adına istinsah edilmiş bir nüshası ile Kāsım Efendi Zaviye ve Türbesi’nde muhafaza edilmektedir. Bu bağlamda, Kāsım Efendi, İnegöl'ün ilk yazarlarından biri olarak kabul edilmektedir.
İnegöl kasaba merkezinde bulunan her mahallenin bir mezarlığı vardı. Örneğin, İshak Paşa Camii'nin kıble tarafında yer alan alan günümüzde park olarak kullanılmakta olup, bu alan İshak Paşa Mezarlığı'dır.
Belediye Kültür Sarayı'nın bulunduğu saha ise Cuma Mahallesi Mezarlığıdır. Sinan Bey Mahalle Mezarlığı, Kırcalı Camii'nin ve İnegöl Sanat Mektebi'nin bulunduğu alandadır.
Yenice Mahalle Mezarlığı da Kāsım Efendi Caddesi üzerinde, camiin yüz metre kadar ilerisindedir. Ancak bu mezarlıklar zamanla yerleşim alanlarına dönüşmüştür.
İnegöl'ün yeni mahalleleri
1699 Karlofça Antlaşması'ndan sonra Balkanlar ve Kafkaslar'dan aldığı göçlerle İnegöl'ün nüfusu hızla artmıştır. Göçler sonrası kurulan mahalleler sırasıyla; Osmaniye, Hamidiye, Burhaniye, Mahmudiye, Orhaniye, Süleymaniye, Kemal Paşa, Mesudiye, Karadere/Huzur, Akhisar mahalleleri ve son olarak da Alanyurt belde mahalleleri İnegöl belediye sınırları içine alınmıştır. Büyükşehir uygulaması ile ilçeye bağlı tüm köyler İnegöl'ün mahallesi ilan edilmiştir.
İnegöl, tarihi mahalleleri ve yok olan mezarlıkları ile önemli bir geçmişe sahiptir. Bu tarihsel miras, şehrin kültürel ve sosyal yapısını anlamak için büyük önem taşımaktadır.
Sıradaki yazımızda görüşmek üzere! Yaşam sevinciniz eksik olmasın!
