Bilim dünyasında sıkça tartışılan bir konu: Tedavisi mümkün olmayan hastaları dondurarak, ileriki yıllarda tedavi edebilmek...
Peki, kurbağaların kış uykusunda gösterdiği bu olağanüstü yetenek, insanlarda neden işlemiyor? İşte bilim insanlarının bu konudaki araştırmaları ve karşılaştıkları zorluklar.
Kurbağaların Dondurucu Uykusu İnsanlar İçin Neden Uygulanamıyor?
Doğanın Mucizesi: Kurbağaların Kış Uykusu
Kış uykusuna yatan bazı kurbağa türleri, kalp atışları ve kan dolaşımlarının durduğu bir donma sürecine girer.
İlkbaharın gelmesiyle birlikte tekrar hayata dönen bu canlılar, bilim insanları için büyük bir ilham kaynağı. Ancak insan vücudu bu süreci taklit edemiyor.
İnsan Vücudu ve Donma Sürecinin Karmaşıklığı
Bilim insanları, kurbağalarda görülen bu doğal antifriz etkisini insanlarda uygulamaya çalışıyor. Fakat insan vücudunda şeker seviyesinin bu kadar yüksek olmasını engelleyen mekanizmalar var.
Yapılan araştırmalarda kurbağaların aniden donmadıkları görülmüştür. Donma işleminde kurbağalar, 24 saat süresince kan ve hücrelerinin arasındaki su dondukça geriye donma noktası düşük bir tip antifriz çözelti bırakıyorlar. Bu süreçte glikoz üretimlerini çok yükselttikleri tespit edilmiştir.
Hücrelerin içindeki suyun tamamen donması ölümcül sonuçlara yol açıyor ve bu, insanlarda dondurma işleminin en büyük engellerinden biri.
Dondurulan Organlar ve Hücreler
"Günümüzde insanın yumurta hücreleri, sperm ve beyaz kan hücreleri, deri ve korneası dondurularak saklanabilmektedir.
Hücre sayılarının azlığı ile belirli süre bu sağlanabilmektedir. Nakil için kullanılan organlar buz içinde saklanmakta, ancak bu da dondurmadan soğuk ortamda tutarak en fazla 2-3 gün sürebilmektedir."
İnsanın Buzda Saklanması Bu Şartlarda Mümkün Gözükmüyor
Belirli hücre türleri ve organların dondurularak saklanabilmesi, bilim dünyası için önemli bir adım olsa da, bu yöntemin bütün bir insan vücudu için uygulanabilir olup olmadığı hala belirsiz.
Bir memelinin hücresinin dondurularak saklanabilmesi için, hücrenin içinde oluşan buzun en az seviyede olması gerekir. Hücre içindeki suyun tamamen donması ölüme yol açıyor.
Bilim adamları, dondurma işlemine hücre dışı sıvılardan başlayıp, sadece hücre aralarındaki ve kandaki su dondurmaya, hücredeki zar ve proteinlerin yapılarını korumaya çalışmaktadırlar. Ancak bu insanda mümkün gözükmüyor.
Çünkü donmuş kan, besin ve oksijen taşıyamayacağından, metabolizma çöküyor. Diğer bir sorun da suyun donduğu vakit genişlemesi, kan damarlarının parçalanmasına, doku yapısının bozulmasına ve hücre zarının yırtılmasına yol açıyor.
Gelecek Vaat Eden Çalışmalar ve Mevcut Engeller
İnsanın tek bir organı bile dondurulup saklanamıyor. Böyle bir tabloda, bütün bir vücudu
dondurarak saklama konusunda bilim insanları pek umutlu değiller.
İnsanı dondurmak mümkün. Ancak dondurduktan sonra canlı tutmak mümkün değil. Soğumuş yemeği ısıtıp sofraya koyar gibi donmuş insanı ısıtıp hayata döndüremiyorsunuz.
Bilim insanları yine de, vücudu dondurarak saklamanın mümkün olup olmadığını araştırmaya devam ediyor.
Ancak şu anki teknolojiyle, dondurulmuş bir insanı tekrar hayata döndürmek hala bir bilmece. Bu gizemli sürecin çözülmesi, gelecekte tıp alanında devrim etkisi yapabilir.
İnsanları Dondurup Saklama Konusunda Merak Edilenler
Kriyonik uygulamalar, özellikle bilim kurgu dünyasında yer alan ilginç ve merak uyandırıcı bir konudur. İşte bu konuda sorularınıza yanıtlar:
1. Dondurulup Saklanan İnsanlar Var mı?
Evet, günümüzde kriyonik uygulama yapılan birkaç kişi bulunmaktadır. Kriyonik, ölümden sonra insan vücudunun dondurulup saklanması işlemidir.
Bu uygulama, biyolojik yaşlanmayı tersine çevirmek veya ileride gelişen teknoloji sayesinde insanları yeniden hayata döndürmek amacı güder. Bu işlem dünya çapında birkaç kriyojenik merkezde yapılmaktadır.
2. Dondurulup Saklanan İnsan Tekrar Yaşayabilir mi?
Şu an için bilimsel olarak, dondurulmuş bir insanın tekrar yaşaması mümkün değildir. Kriyonik, henüz bilimsel bir başarıya ulaşmamış bir uygulamadır.
İnsan vücudu dondurulduğunda, hücrelerdeki su, buz kristalleri oluşturur ve bu da dokulara büyük zarar verir. Bu nedenle, bu uygulamanın ne zaman başarılı olacağına dair kesin bir bilgi yoktur.
3. Bir Gün Uyanmayı Bekleyen Dondurulmuş İnsanlar Hakkında Bilgi
Kriyonik olarak dondurulan insanlara "hibrid" veya "geleceğin insanlar" denebilir. Bu kişiler, ölüm anında hayatta olmayan, ancak hücresel seviyede hala biyolojik faaliyet gösteren vücutlarıyla saklanırlar.
Bu kişilerin gelecekte, tıp veya teknoloji alanındaki ilerlemelerle yeniden hayata döneceği ümit edilir. Ancak bu uygulama ve beklenti halen tartışmalı ve birçok bilim insanı bu konuda şüpheci yaklaşmaktadır.
4. Dondurma İşleminin Maliyeti Ne Kadar?
Kriyonik dondurma işlemi oldukça pahalıdır. Bir kişinin dondurulup saklanma maliyeti yaklaşık olarak 28,000 – 200,000 Amerikan doları arasında değişebilir. Bu maliyet, dondurma sürecinin kalitesine ve kullanılan teknolojiye bağlıdır.
Çoğu zaman, insanların sadece baş kısmı (baş ve beyin) dondurulmakta, bu da maliyeti biraz daha düşürmektedir. Ayrıca, yıllık saklama ve bakım ücretleri de eklenir.
5. İnsanı Dondurup Saklama Merkezleri Hangi Ülkelerde Var?
Kriyonik saklama merkezleri özellikle Amerika Birleşik Devletleri’nde yaygındır. Bunun dışında, Rusya ve Avrupa'da da bazı kriyonik merkezler bulunmaktadır.
Dünyanın en bilinen kriyojenik organizasyonlarından biri Alcor Life Extension Foundation’dır ve bu merkez Arizona, ABD'de yer alır. Diğer bir ünlü merkez ise Cryonics Institute'tur, Michigan'da bulunmaktadır.
6. Kriyonik Uygulamaları Hakkında İlginç Bilgiler
-
Kriyojenik Bellek Koruma: Kriyonik uygulamanın sadece fizyolojik değil, bazen zihinsel korunumu da amaçladığı öne sürülmektedir. Bu uygulama, beynin "dondurulup" saklanmasıyla, gelecekte kişinin anılarının ve bilinç düzeyinin geri getirilebileceğini iddia etmektedir.
-
Kriyojenik Sıvılar: İnsan vücudu, sıcaklıklarda suyun donma noktasına geldiğinde hasar görebilir. Bu nedenle, kriyojenik dondurma işlemi genellikle bir çeşit sıvı ile yapılır. Bu sıvılar, hücresel hasarı önlemeyi amaçlar, ancak yine de başarıya ulaşması zordur.
-
Zamanın İlerlemesi: Dondurulan insanlar, zamanın ilerlediğini bilmezler çünkü aslında hiçbir biyolojik faaliyetleri yoktur. Ancak, bu süreçte bilincin veya rüya görmenin olup olamayacağı hala bilinmemektedir.
- Kriyonik, hala tartışmalı bir konudur ve bilim camiasında farklı görüşler bulunmaktadır.
- Dondurma işlemi, hücrelerin ve dokuların zarar görmesini önlemek için özel bir prosedürle gerçekleştirilir.
- Kriyonik, sadece insanlar için değil, evcil hayvanlar için de sunulan bir seçenektir.
- İlk dondurulan insan, 1967 yılında James Bedford adlı bir psikoloji profesörüdür.
- Kriyonik, bilim kurgu eserlerinde sıkça işlenen bir temadır.
Doğada buzda donduktan sonra hayata dönen bazı hayvanlar
Doğada buzda donduktan sonra hayata dönen bazı hayvanlar bulunmaktadır. Bu durum, özellikle düşük sıcaklıklara dayanıklı olan ve "kriyoprezervasyon" adı verilen doğal bir süreci geçirebilen hayvanlarda görülür. İşte bazı örnekler:
- Tardigradlar (Su Ayıları):
- Bu mikroskobik hayvanlar, aşırı koşullara karşı inanılmaz bir dayanıklılığa sahiptir. Donma, kaynama, yüksek radyasyon ve vakum gibi ortamlarda hayatta kalabilirler.
- Donduklarında, metabolizmaları neredeyse tamamen durur ve su içeriklerinin büyük bir kısmını kaybederler. Uygun koşullar geri geldiğinde, yeniden canlanabilirler.
- Donmuş Kurbağalar:
- Bazı kurbağa türleri, kış aylarında donarak hayatta kalabilirler. Vücutlarında glikoz gibi doğal antifrizler üreterek hücrelerinin zarar görmesini önlerler.
- Bahar geldiğinde, buz çözülür ve kurbağalar yeniden canlanır.
- Nematodlar (Yuvarlak Solucanlar):
- Sibirya'daki permafrostta binlerce yıl donmuş halde bulunan nematodların, çözüldükten sonra yeniden canlandığı gözlemlenmiştir.
- Bu durum, bazı canlıların aşırı soğuk koşullarda uzun süre hayatta kalabileceğini göstermektedir.
- Rotiferler:
- Rotiferler tatlı su ortamlarında yaşayan mikroskobik canlılardır. Bu canlılar aşırı soğuk ve kurak koşullarda hayatta kalmak için çok etkili bir mekanizmaya sahiplerdir. Bu canlılar donmuş halde on yıllarca hatta binlerce yıl canlı kalabilirler.
Hayvanlar Üzerinde Yapılan Deneyler
Bazı hayvanlar üzerinde yapılan deneylerde, aşırı soğukta dondurulup, sonra yeniden hayata döndürülmeleri sağlanabilmiştir. Ancak, bu durum insanlardan çok daha basit organizmalarla yapılmıştır ve başarı oranı sınırlıdır. İşte bu konuyla ilgili bazı örnekler:
1. Karınca ve Böcekler
Bazı türdeki böcekler, kışın aşırı soğuklara maruz kaldıklarında, vücutlarındaki suyun donmasına rağmen hayatta kalabilirler. Bu hayvanlar, donmuş bir durumda bile, sıcaklık arttığında metabolizmalarını tekrar başlatabilirler. Ancak bu, tamamen "dondurulup" saklanma anlamında bir işlem değil, doğada gerçekleşen biyolojik bir adaptasyon türüdür.
2. Kurbağalar (Özellikle Rana sylvatica)
Rana sylvatica adı verilen kuzeydoğu Amerika'da yaşayan bir kurbağa türü, kışın donmuş zeminlerde hayatta kalabilmektedir. Vücutları donmuşken, organları çalışmaz hale gelir, ancak soğuk hava koşulları sona erdiğinde, kurbağalar yeniden hayata dönebilirler. Bu tür kurbağalar, karasal soğuk koşullara adapte olabilmiş nadir canlılardan biridir.
3. Tardigradlar (Su Ayıları)
Tardigradlar, "su ayıları" olarak bilinen mikroskobik organizmalardır ve bilinen en dayanıklı canlılar arasında yer alır. Tardigradlar, çok düşük sıcaklıklarda (veya aşırı sıcaklıklarda) dondurulmuş olsalar da hayatta kalabilirler. Sadece hayatta kalmakla kalmaz, zaman zaman bu süreçlerden sonra yeniden aktivite gösterebilirler. Tardigradlar, bu yetenekleri sayesinde bilim insanlarının dikkatini çekmiştir.
4. Balina ve Diğer Sıcak Kanlı Hayvanlar
Bazı balina türleri, özellikle kutup bölgelerinde yaşayanlar, donmuş ortamlarda hayatta kalabilen hayvanlardır. Ancak, bunlar doğada donarak hayatta kalmazlar; donmuş ortamlarda hayatta kalabilmek için yüksek metabolik hızları sayesinde sürekli sıcak tutulan bölgelerde yaşarlar.
5. Yılanlar
Bazı yılan türleri de, aşırı soğuk koşullara dayanıklı olabilir. Örneğin, Crotalus cinsi yılanlar, bazı durumlarda soğukta donmuş gibi görünebilir, ancak belirli bir süre sonra vücutları tekrar fonksiyonel hale gelir. Bu donma süreci hayatta kalmalarını sağlayan bir savunma mekanizmasıdır.
6. Halkalı İstiridye ve Diğer Denizanaları
Bazı deniz organizmaları, özellikle deniz anemonları ve halkalı istiridyeler, aşırı soğuk ortamlarda hayatta kalabilirler. Bu tür deniz hayvanları, donma süreçlerinden sonra hayatta kalabilen deniz canlılarıdır. Ancak bu süreç genellikle sadece kısa süreli soğuma ve dondurulma durumlarında gözlemlenir.
İnsanlar İçin Durum Farklıdır
Bazı Hayvanlar, yaratılıştan gelen özellikler ve milyonlarca yıl süren süreçlerde çevresel koşullara adapte olabilmişlerdir.
Ancak insanlar, bu tür soğuk şartlara dayanıklı değildir. Dondurulmuş bir insanın hayata dönmesi ise şu anki bilimsel ve teknolojik bilgiye göre imkansızdır.
Bununla birlikte, biyolojik organizmaların bazı türleri, aşırı soğukları aşmak ve hayatta kalmak konusunda hayal gücümüzü aşan yetenekler geliştirmiştir.
Bu hayvanlar, kriyobiyoloji (düşük sıcaklıkların canlılar üzerindeki etkilerini inceleyen bilim dalı) için önemli araştırma konularıdır.
Onların hayatta kalma mekanizmaları, gelecekte insan organlarının ve dokularının dondurulması ve saklanması gibi tıbbi uygulamalar için ilham kaynağı olabilir.
İnanç haberleri için TIKLAYINIZ!
Astroloji ve Rüya haberleri için TIKLAYINIZ!
Kadın Aile haberleri için TIKLAYINIZ!
Kültür Sanat haberleri için TIKLAYINIZ!
