Kiracılar için en büyük endişelerden biri kira artışıdır. Ancak, ev sahibi istediği zaman istediği oranda zam yapamaz. Türk Borçlar Kanunu’na göre kira artış oranı, her yıl TÜFE (Tüketici Fiyat Endeksi) oranına göre belirlenir. Ev sahibi, bu oranın üzerinde bir artış talep edemez. Aksi durumda, kiracı hukuki yollara başvurabilir.
Depozito Yasal Güvence Altında
Kiracıların ödediği depozito, keyfi şekilde kullanılamaz. Borçlar Kanunu’na göre depozito, en fazla üç aylık kira bedeli kadar olabilir ve banka hesabına yatırılması gerekir. Kira sözleşmesi sona erdiğinde, evde büyük bir zarar yoksa depozito kiracıya iade edilmek zorundadır. Ev sahibi, tadilat masrafları gibi nedenlerle depozitoya el koyamaz.
Kiracı, Evin Temel Bakımından Sorumlu Değildir
Evde su tesisatı, elektrik altyapısı, doğalgaz sistemi gibi temel unsurlarda bir sorun yaşanırsa, bu sorunları ev sahibi gidermek zorundadır. Kiracı yalnızca küçük bakım ve onarımlardan sorumludur. Örneğin, ampul değiştirmek veya sifon tamir ettirmek kiracının sorumluluğundayken, tesisatta büyük bir problem varsa bu ev sahibinin yükümlülüğündedir.
Ev Sahibi İzin Almadan Eve Giremez
Kiracıların en büyük haklarından biri, konut dokunulmazlığıdır. Ev sahibi, kiracının izni olmadan eve giremez. Kiralanan konut, sözleşme süresi boyunca kiracının kullanımındadır ve bu süre içinde ev sahibinin izinsiz eve girmesi hukuka aykırıdır.
Kiracı, Haklı Nedenle Kira Sözleşmesini Feshedebilir
Eğer ev yaşanamayacak durumda ise, kiracı kontratı tek taraflı olarak feshedebilir. Örneğin, bina yıkılma riski taşıyorsa, evde ciddi sağlık sorunlarına yol açacak bir problem varsa ya da ev sahibi yükümlülüklerini yerine getirmiyorsa kiracı yasal yollarla kontratı sonlandırabilir.
Ev Sahibi Kiracıyı Keyfi Olarak Çıkaramaz
Birçok kiracı, ev sahibinin istediği zaman kendisini evden çıkarabileceğini düşünüyor. Ancak bu doğru değildir. Ev sahibi, belirli şartlar sağlanmadıkça kiracıyı çıkaramaz. Ev sahibinin kendisi ya da birinci dereceden bir yakını için konuta ihtiyacı olması, kiracının kira sözleşmesine uymaması veya mahkeme kararı gibi durumlar olmadan tahliye mümkün değildir.
Kiracı, Ödediği Kiranın Karşılığını Talep Edebilir
Kiracı, kiraladığı evin sağlıklı bir yaşam alanı olmasını talep etme hakkına sahiptir. Eğer evde ciddi bir problem varsa (örneğin rutubet, elektrik-su tesisatında büyük sorunlar, yapı güvenliğiyle ilgili riskler), kiracı, ev sahibinden bu sorunları gidermesini talep edebilir. Ev sahibi gerekli onarımları yapmazsa, kiracı, kirasını mahkeme kararıyla azaltabilir ya da ödemeyi durdurabilir.
Kira Sözleşmesi Olmadan Da Kiracı Hakları Geçerlidir
Yazılı bir kira sözleşmesi olmaması, kiracının hiçbir hakkı olmadığı anlamına gelmez. Kiracı, kira ödediğini banka dekontu, tanık beyanı ya da yazılı mesajlarla ispat edebilirse, sözleşme olmasa bile kiracı hakları yasal olarak korunur.
Ev Sahibinin Tahliye Davası Açması Gerekir
Ev sahibi, kiracıyı evden çıkarmak istiyorsa, noter aracılığıyla ihtarname göndermeli ve tahliye davası açmalıdır. Dava sonuçlanmadan kiracıyı evden çıkarmak mümkün değildir. Kiracı, mahkeme kararı olmadan evden çıkarılmak istenirse bu durumu hukuki yollardan engelleyebilir.
Ev Sahibinin Satış Nedeniyle Kiracıyı Çıkarma Yetkisi Sınırlıdır
Eğer ev satılırsa, yeni ev sahibi, kiracıyı hemen çıkaramaz. Yeni malikin tahliye hakkını kullanabilmesi için satın alma tarihinden itibaren en az 6 ay süre geçmesi gerekir. Ayrıca, eski kira sözleşmesi yeni maliki de bağlar.
Evde Büyük Bir Değişiklik Yapılıyorsa Kiracı Kira İndirimi Talep Edebilir
Eğer evde büyük tadilat ya da inşaat çalışmaları yapılıyorsa ve bu durum kiracının yaşam kalitesini düşürüyorsa, kiracı, kira bedelinde indirim talep edebilir. Hatta bazı durumlarda kira ödemesini durdurma hakkı da doğabilir.
Kiracı hakları, birçok kişi tarafından tam olarak bilinmediği için zaman zaman suistimal edilebiliyor. Oysa ki, mevcut yasal düzenlemeler kiracıları birçok noktada koruyor. Kira artışı, tahliye, depozito gibi konularla ilgili bilinmesi gereken bu detaylar, kiracıların mağdur olmasını engelleyebilir. Eğer kiracı olarak bir hak ihlali yaşadığınızı düşünüyorsanız, hukuki destek alarak haklarınızı arayabilirsiniz.
