6-BEYAZİT I (YILDIRIM) VAKFI: Yıldırım Bayezid, dördüncü Osmanlı hükümdarıdır. Bu zat, daha, pederinin sağlığında çok aktif görevler üstlenmiş bir şehzadedir. Germiyan Beyi Süleyman Şah'a damat olduktan sonra, İnegöl ve Kütahya yöresiyle çok yakından ilgilenmiştir.

Bu ilgi, aynı zamanda, stratejik bir anlam taşıyan ilgidir. Çünkü Bursa'nın arka bahçesi durumunda olan İnegöl, Bursa'nın Orta Anadolu ile bağlantısını, sahip bulunduğu iki derbent/geçit üzerinden sağlamaktadır. Bu derbentlerden biri, Ahi Derbendi, diğeri de Domaniç-Derbendi'dir.

İşte bu iki derbentle ilgili olarak ilk önemli çalışmayı, Yıldırım Beyazıt'in gerçekleştirdiğine şahit olmaktayız. Şöyle ki: Konya-İznik arasını en kısa yoldan bağlayan ve de Mezit Boğazı'ndan geçen Posta yolu, Ermeni Derbendi/Ahi Derbendi'nden İnegöl Ovası'na inen tarihi İpek Yolu'nu, Kurşunlu Kasabası'nda kesmektedir. Bir diğer ifadeyle, ticaretin can damarı olan İpek Yolu ile emniyet ve güvenlik açısından vazgeçilmez olan Posta yolu, işte burada kesişmektedir.

Türk birliğini, Anadolu'da kurma heyecanı ile yaşayan Yıldırım Beyazıt, işte bu stratejik noktaya: bir zaviyeli-mescid ve bir de kervansaray inşa ettirmiştir. Diğer yandan hem bu tesislere, hem Baba Sultan Zaviyesi'ne ve hem de İnegöl şehir merkezindeki Cuma Camii'ne sarfedilmek üzere vakıflar bırakmıştır. Bu gelir kaynağı vakıfların başında: Alibey/Susığırlık Köyü ile Kulbar/Kulyar Köyü gelmektedir.

Bunlarla ilgili kayıtları, birlikte görelim: a- Alibey Köyü. Bu köyün, 1520 ve 1573 yıllarında tespit ve tescil edilmiş vergi geliri: 4160 akçadır

b-Kulbar Köyü. Bu köyün geliri, Geyikli Baba Köyü ile birlikte değerlendirilmiştir. Vergi gelir toplamı, nükud/vakıf, para geliri hariç-1573 yılında 2178 akçadır

c-İnegöl şehir merkezinde Yıldırım Beyazıt tarafından yaptırılan Cuma Camii için de Sinan Bey Hamamı'nın kuzeyinde ve bu hamama bitişik Yıldırım-Hamamı'nın geliri, cami hizmetlerine sarf edilmiştir. Bu tesisin yıllık olarak geliri, 71520 ve 15 73 yıllarında 1560 akça olarak tespit ve tescil edilmiştir

7-BEYAZIT PAŞA VAKFI: Hatırlanacağı üzere Beyazıt Paşa, Çelebi Sultan Mehmed'in hiç değişmeyen sadrazamıdır ki Sultan II. Murad'ın ilk devrinde de bu görevini muhafaza eylemiştir. Aşağıda vakıflarını göreceğimiz Hamza Bey'in de kardeşidir. Bu zatın, hem Amasya'da hem de Bursa'da hayri eserleri vardır. Bursa'daki hayri eserlerine gelir olmak üzere İnegöl yöresindeki bazı köy ve mezraaları ve de bazı değirmenleri vakfeylemiştir.

Vakfettiği köy ve mezraalar: a-Halalca/Mecidiye, b-Karalar/Fedalar, c-Şehitler/ Doma/İlaslan. Bu köy ve mezraaların toplam gelirleri,1520 ve 1573 yıllarına ait tahrir defter kayıtlarında: 4889 akça olarak tescil edilmiştir

8-CONKARAOĞLU ŞEYH ALİ VAKFI

Maden/Kırmiç Köyü civarında yer alan bir zaviyeye ait tek çiftlikten ibaret vakıftır. 1520 yılında 150 akça gelir tespit ve tescil olunmuştur. 1573 yılında ise bu meblağ, 190 akça olmuştur

RECEP AKAKUŞ HOCANIN ESERİNDEN

DERLEYİP YAYINA HAZIRLAYAN AYHAN BAYRAKTAR