Mevlana Celaleddin Rumi'nin eserlerinde, özellikle Mesnevi'sinde, bazı okuyucular tarafından müstehcen olarak nitelendirilebilecek hikayeler ve ifadeler bulunmaktadır.

Bu durum, Mevlana'nın eserlerinin anlaşılması ve yorumlanması konusunda farklı görüşlerin ortaya çıkmasına neden olmuştur. Gelin bu konuyu maddeler halinde inceleyelim:

Mevlana Moğol Casusu Mu İdi Mevlana Moğollarla İşbirliği Gencgazete (16)

Şebiyelda Kelimesi Ne Anlama Geliyor, Halk Arasında Nasıl Kullanılır ve Gerçek Kökeni Nedir? Şebiyelda Kelimesi Ne Anlama Geliyor, Halk Arasında Nasıl Kullanılır ve Gerçek Kökeni Nedir?

Mevlana'nın Müstehcen Şiir ve Hikayeleri Var mı?

Evet, Mevlana'nın Mesnevi'sinde ve diğer eserlerinde, dönemin edebi ve kültürel anlayışı içerisinde değerlendirildiğinde, günümüz standartlarına göre müstehcen sayılabilecek bazı hikayeler ve metaforik anlatımlar mevcuttur.

Bu hikayelerde cinsel organlara yapılan göndermeler, erotik imalar veya açık saçık sayılabilecek ifadeler yer alabilir.

Örnekler: Mesnevi’de yer alan eşcinsel eğilimli erkek köle, kadınla ilişki düşkünü ihtiyar, hırsızla cinsel ilişki yaşayan kadın, eşeğe tecavüz eden kişi gibi hikâyeler bazen doğrudan anlatılır. Ancak bunların amacı, insanın nefsine ve zaaflarına karşı bir uyarıdır.

Bu anlatılar doğrudan cinselliği teşvik etmek amacıyla değil, mecazi bir anlatım diliyle insan nefsinin halleri, ruh terbiyesi, ahlaki öğretiler veya tasavvufi hakikatleri açıklamak için kullanılır.

Bu tür anlatımların bağlamı ve Mevlana'nın asıl amacı göz önünde bulundurulmalıdır.

Mevlana Moğol Casusu Mu İdi Mevlana Moğollarla İşbirliği Gencgazete (18)

Mevlâna'nın Eserlerinde Müstehcen Sayılabilecek Hikayeler:

  • Mesnevi'deki Bazı Anlatılar: Mevlâna'nın başyapıtı olan Mesnevi'de, ahlaki dersler vermek veya derin manevi hakikatleri açıklamak amacıyla anlatılan bazı hikayeler, günümüz standartlarına göre müstehcen veya erotik unsurlar içerebilir. Bu hikayelerde cinsel ilişki, vücut tasvirleri veya tabir-i caizse "ayıp" olarak görülebilecek konular alegorik bir dille işlenir.
  • Doğrudan Cinsellik Teması: Bazı hikayelerde cinsellik teması doğrudan ve açık bir şekilde işlenebilir. Bu, modern okuyucular için şaşırtıcı olabilir, zira Mevlâna genellikle daha soyut ve metafizik konularla ilişkilendirilir.
  • "Argo" ve Halk Diline Yakın İfadeler: Mevlâna'nın anlatımında zaman zaman halk diline yakın, "argo" sayılabilecek ifadeler ve benzetmeler de görülebilir. Bu durum, eserlerinin sadece seçkin bir zümreye değil, geniş halk kitlelerine de hitap etme amacını yansıtabilir.

Mevlana Moğol Casusu Mu İdi Mevlana Moğollarla İşbirliği Gencgazete (14)

 Mevlana'nın Mesnevi'sinde Geçen Müstehcen Hikayeleri Nasıl Anlamalıyız?

Mevlana'nın eserlerindeki bu tür hikayeleri anlamak için birkaç önemli nokta göz önünde bulundurulmalıdır:

  • Sembolik Anlam: Mevlana, sufi bir şair ve düşünür olarak, çoğu zaman soyut ve derin anlamları somut örnekler üzerinden anlatmayı tercih etmiştir. Bu nedenle, müstehcen gibi görünen ifadeler ve hikayeler aslında tasavvufi öğretileri, nefsin hallerini, ilahi aşkı veya insan ruhunun karmaşıklığını sembolize ediyor olabilir. 
  • Dönemin Kültürel ve Edebi Anlayışı: 13. yüzyıl Anadolu'sunda edebi dil ve anlatım biçimleri günümüzden farklıydı. Açık sözlülük ve bazı konularda daha doğrudan ifadeler kullanmak o dönemde daha yaygın olabiliyordu. Bu nedenle, o dönemin kültürel bağlamını dikkate almak önemlidir.
  • Eğitici ve Öğretici Amaç: Mevlana, Mesnevi'yi bir nasihatname ve bir ahlak kitabı olarak kaleme almıştır. Bu hikayeler aracılığıyla insanlara dersler vermek, nefsin tuzaklarını göstermek, ahlaki erdemleri öğütlemek gibi amaçlar gütmüş olabilir. Müstehcen gibi görünen kısımlar, okuyucunun dikkatini çekmek, şaşırtmak veya daha etkili bir ders vermek için kullanılmış olabilir.
  • Bütüncül Bakış Açısı: Bu tür bölümleri değerlendirirken, eserin bütünlüğünü ve Mevlana'nın genel felsefesini göz ardı etmemek gerekir. Tekil bir hikaye veya ifade üzerinden yola çıkarak Mevlana'nın düşünce dünyasını ve eserlerinin değerini yargılamak doğru bir yaklaşım olmayacaktır.

Bu tür anlatılar sembolik, pedagojik ve tasavvufi amaçlarla yazılmıştır. Mevlana ve dönemindeki sufiler, ahlaki çöküş, nefsani arzuların esareti, insanın içsel yolculuğu gibi konuları sert ve çarpıcı örneklerle ifade etmeyi tercih etmişlerdir. Amacın edebi haz veya müstehcenlik olmadığını anlamak gerekir.

Mevlana Cami Din Inanc (1)

Yorumlanması gereken noktalar:

  • Nefs ile mücadele anlatılırken cinsellik temsili olarak kullanılabilir.

  • Dönemin edebi geleneğinde, olaylar çarpıcı ve düşündürücü unsurlarla desteklenir.

  • Anlatılan “müstehcen” olay, genellikle ibretliktir ve ahlaki bir sonuçla biter.

Mevlana Moğol Casusu Mu İdi Mevlana Moğollarla İşbirliği Gencgazete (11)

Mevlana'nın Eserlerindeki Cinsel İçerikli Müstehcen Bölümler Hakkında Olumlu ve Olumsuz Görüşler:

Mevlana'nın eserlerindeki bu tür bölümler hakkında farklı yorumlar ve görüşler bulunmaktadır:

Mevlana ve Mesnevisi Hakkında Olumlu Görüşler:

  • Sembolik ve Metaforik Yorum: Bu görüşü savunanlar, bu tür ifadelerin ve hikayelerin aslında derin sembolik anlamlar taşıdığını ve tasavvufi hakikatleri anlatmak için kullanıldığını ileri sürerler. Cinsel metaforların, ruhun arınması, ilahi aşkın coşkusu veya nefsin alt edilmesi gibi soyut kavramları somutlaştırdığı düşünülür.
  • Eğitici ve Uyarıcı İşlev: Bazı yorumcular, bu hikayelerin insan psikolojisine dair derinlikli gözlemler içerdiğini ve nefsin tehlikeli yönlerini, ahlaki zaafları veya toplumsal sorunları çarpıcı bir şekilde ortaya koyduğunu savunurlar. Bu sayede okuyucunun uyarılması ve ders çıkarması amaçlanmıştır.
  • Dönemin Edebi Anlayışı: Bu görüş, o dönemin edebi dilinin ve anlatım tarzının günümüzden farklı olduğunu vurgular. Açık sözlülüğün ve doğrudan ifadelerin o dönemde daha kabul edilebilir olduğu, bu nedenle bu tür bölümlerin yadırganmaması gerektiği savunulur.
  • Sıradan İnsanların Anlayabileceği Bir Dil: Mevlana'nın, halkın anlayabileceği bir dil kullanarak, karmaşık tasavvufi fikirleri daha geniş kitlelere ulaştırmayı amaçladığı düşünülür. Bu nedenle, gündelik hayattan ve insan doğasından örnekler vermesi doğal karşılanır. Mevlana Cami Din Inanc (2)
  • Tasavvufi derinlik: Hikâyeler, insanın ruhsal terbiyesinde nefsin kötülüklerinden sakınmayı öğretir.

  • Edebi cesaret: Mevlana'nın toplumun yüzleşmek istemediği konuları gündeme getirerek ahlaki rehberlik yapması.

  • Sembolik anlatım: Cinsel öğeler, içsel zaafları ve dünya tutkularını temsil eder.

Mevlana Moğol Casusu Mu İdi Mevlana Moğollarla İşbirliği Gencgazete (12)

Bu Hikayelere Yönelik Farklı Yorumlar ve Savunmalar:

  • Alegorik Anlatım: Mevlâna'nın bu tür hikayeleri salt müstehcenlik amacıyla değil, derin manevi ve ahlaki dersler vermek için alegorik bir araç olarak kullandığı savunulur. Cinsellik ve bedensel arzular gibi dünyevi olgular, nefsin karmaşıklığını, insan ruhunun zaaflarını veya daha yüksek bir hakikate ulaşma yolundaki engelleri simgeleyebilir.
  • İnsan Doğasının Bütünlüğü: Mevlâna'nın insan doğasının tüm yönlerini kucakladığı ve sadece "yüce" duygulara değil, "dünyevi" olarak addedilen arzu ve dürtülere de dikkat çektiği yorumu yapılabilir. Bu hikayeler, insan olmanın karmaşıklığını ve manevi yolculuğun bu karmaşıklıkla yüzleşmeyi gerektirdiğini gösterebilir.
  • Şok Etme ve Dikkat Çekme: Bazı yorumlara göre, Mevlâna alışılmadık ve şok edici anlatılar kullanarak okuyucunun dikkatini çekmeyi ve onları düşünmeye sevk etmeyi amaçlamış olabilir. Bu tür "tabu" konuların işlenmesi, o dönemin edebi ve didaktik üslubunun bir parçası olabilir.
  • Tasavvufi Sembolizm: Tasavvufi metinlerde cinsellik ve bedensel metaforlar, ruhun Allah'a olan aşkını, birleşme arzusunu veya nefsin engellerini anlatmak için sıkça kullanılır. Mevlâna'nın bu tür hikayeleri de bu sembolik dilin bir parçası olarak değerlendirilebilir.
  • Dönemin Kültürel Bağlamı: Mevlâna'nın yaşadığı 13. yüzyıl Anadolu'sunun kültürel ve edebi atmosferi, günümüzden farklı olabilir. O dönemde bu tür konuların işlenmesi, günümüzde olduğu kadar "tabu" veya "ayıp" olarak görülmeyebilirdi.

Mevlana Moğol Casusu Mu İdi Mevlana Moğollarla İşbirliği Gencgazete (10)

Mevlana ve Mesnevisi Hakkında Olumsuz Görüşler:

  • Müstehcen ve Uygunsuz Bulma: Bazı eleştirmenler ve okuyucular, bu tür bölümleri edep sınırlarını aşan, müstehcen ve Mevlana gibi bir düşünürün ve din aliminin eserlerine yakışmayan ifadeler olarak değerlendirirler. Bu tür anlatımların eserin manevi değerini zedelediği düşünülür.
  • Yanlış Anlaşılma Riski: Bu tür metaforik anlatımların, özellikle tasavvufi bilgiye sahip olmayan okuyucular tarafından yanlış anlaşılabileceği ve farklı, arzu edilmeyen yorumlara yol açabileceği endişesi taşınır.
  • Günümüz Değerleriyle Çelişki: Günümüzdeki ahlaki ve edebi anlayışla değerlendirildiğinde, bu tür bölümler bazı okuyucular için rahatsız edici veya kabul edilemez bulunabilir.
  • Eserin Bütünlüğüne Zarar Verme: Bazı eleştirmenler, bu tür müstehcen sayılabilecek hikayelerin, eserin genelindeki derin felsefi ve manevi mesajı gölgelediğini ve okuyucunun dikkatini dağıttığını ileri sürerler. Mevlana Cami Din Inanc (4)
  • Modern okuyucu için rahatsız edici: Özellikle günümüz eğitim sistemi ve ahlak anlayışı içinde doğrudan anlatılan bu hikâyeler bazı okuyucular tarafından müstehcen olarak algılanabilir.

  • Yanlış yorumlanma riski: Derin anlamları göz ardı edilip sadece zahiri olarak okunursa, Mevlana’nın sufi kimliğine zarar verecek şekilde yanlış değerlendirmelere yol açabilir.

  • Genç okurlar için dikkat gerektirir: Bu bölümler pedagojik olarak uygun bağlamlarda açıklanmazsa, zararlı etkiler doğurabilir.

Mevlana Moğol Casusu Mu İdi Mevlana Moğollarla İşbirliği Gencgazete (8)

Bu Hikayelere Yönelik Eleştiriler:

  • "Yüce" İmajla Çelişki: Mevlâna'nın sevgi, hoşgörü ve maneviyat gibi yüce kavramlarla özdeşleşmiş imajı, bu tür hikayelerle çelişebilir ve bazı okuyucularda hayal kırıklığı yaratabilir.
  • Ahlaki Kaygılar: Özellikle muhafazakar çevreler, bu tür anlatıların ahlaki değerlere aykırı olduğunu ve Mevlâna gibi bir figürün eserlerinde yer almaması gerektiğini savunabilirler.
  • Yanlış Anlaşılma Riski: Alegorik anlatıların doğru anlaşılmaması ve sadece literal anlamlarına odaklanılması, Mevlâna'nın asıl vermek istediği mesajın gözden kaçmasına neden olabilir.

Mevlana Moğol Casusu Mu İdi Mevlana Moğollarla İşbirliği Gencgazete (9)

Mevlana’nın Mesnevi’sinde Geçen Müstehçen Hikayelere Örnekler

Mevlana’nın Mesnevi’sinde geçen bazı çarpıcı ve müstehcen gibi görülebilecek hikâyeleri aşağıda örnek ve analizleriyle birlikte sunuyorum. Bu örnekler, Mevlana’nın anlatım gücünü ve derin sembolizmini anlamak açısından oldukça önemlidir:

 1. Eşeğe Tecavüz Eden Adam (Mesnevi Cilt 1)

Hikaye Özeti:

Bir adam çölde yalnız kalır ve nefsine hâkim olamayarak eşeğine tecavüz eder. Ardından utanır, pişman olur ve Tanrı’ya yönelir.

Analiz:

Bu hikâye, nefsin hayvani arzularının sınır tanımazlığını ve insanın kendine bile yabancılaşabileceğini çarpıcı şekilde gösterir. Mevlana burada:

  • İnsanın nefsani arzularının kontrolsüz bırakıldığında onu rezil edebileceğini vurgular.

  • Utanç ve pişmanlık aracılığıyla tevbe kapısının açıklığını da hatırlatır.

  • Eylem ahlaken iğrenç olsa da, ahlaki sonuç hikayenin amacıdır: nefsini kontrol etmeyen, aşağıların aşağısına düşer.

2. Cariye ile Efendisi Arasındaki Cinsel Oyun (Mesnevi Cilt 1, Beyit 3072 vd.)

Hikaye Özeti:

Bir cariye efendisine âşıktır. Efendisi onunla cinsel oyunlar oynar, sonra ondan uzaklaşır. Cariye hem istek hem acı içindedir. Nihayet efendi, cariyenin sabrını ve bağlılığını görünce onunla evlenir.

Analiz:

Bu hikâye yüzeyde cinsel bir ilişki gibi görünse de, aslında âşık ile maşuk (kul ile Allah) arasındaki ilişkiyi temsil eder.

  • Cariye: Kulu temsil eder.

  • Efendi: Tanrı’yı temsil eder.

  • Efendinin uzaklaşması: İlahî aşk yolunda sabır imtihanıdır.

  • Bu bir tasavvufî aşk hikâyesidir. Cinsellik burada mecazdır; Allah’a ulaşma arzusu, kavuşma ümidi anlatılır.

3. Kadınla Eşek Arasındaki Ahlaksızlık (Mesnevi Cilt 2, Beyit 1710 vd.)

Hikaye Özeti:

Bir kadın eşeğiyle ilişkiye girerken yakalanır. Kadı bunu sorgular. Kadının cevabı: “Ben eşekle evliyim” olur. Kadı, kadının yalanını ortaya çıkarır.

Analiz:

Bu hikâyede Mevlana, dini suistimal edenleri ve nefsani arzularını meşrulaştırmaya çalışanları yerer.

  • Kadının tavrı, nefsin şeytani aklıyla kendini temize çıkarmaya çalışan insanı gösterir.

  • Kadı ise burada ilahi adaletin temsilcisidir.

  • Bu örnek, zahiren iğrençtir; ama derinlemesine ahlaki yozlaşma ve dini araçsallaştırmanın eleştirisidir.

4. Erkek Kadın Kılığına Girip Hamama Girerse (Mesnevi Cilt 3)

Hikaye Özeti:

Bir erkek, kadın kılığına girerek hamama girer. Kadınlar onun farklı olduğunu hisseder. Sonunda yakalanır.

Analiz:

Bu hikâyede, Mevlana kimliğini ve özünü değiştiren, içi başka dışı başka olan kişileri eleştirir. Ayrıca:

  • Riyakârlık, kimlik inkârı ve aldatma temaları işlenir.

  • Cinsiyet teması görünse de, bu aslında manevî kimliğini gizleyen ikiyüzlü insanın temsilidir.

  • Mevlana, burada da son derece çarpıcı ama pedagojik bir anlatım kullanır.

Mevlana Moğol Casusu Mu İdi Mevlana Moğollarla İşbirliği Gencgazete (6)

Genel Yorum:

Mevlana’nın bu hikâyeleri modern okur için rahatsız edici görünebilir. Ancak:

  • Hepsi pedagojik, simgesel ve ahlaki sonuçlara ulaşmak için kurgulanmıştır.

  • O dönemin edebi geleneğinde bu tür çarpıcı anlatımlar, ibret alma ve etkili öğretim için normaldi.

  • Cinsellik, asıl hakikate ulaşmada geçilmesi gereken bir perde olarak görülür.Mevlana Cami Din Inanc (5)

  • Batı'da Yeniden Keşif ve Farklı Algılar: Mevlâna'nın eserleri Batı'da popülerlik kazandıkça, bu tür hikayeler farklı kültürel bağlamlarda yorumlanmış ve bazen erotik bir ilgiye de mazhar olmuştur. Ancak bu, Mevlâna'nın asıl öğretisinden uzaklaşmaya neden olabilecek bir durum olarak eleştirilir.
  • Çevirilerdeki Sansür ve Yumuşatma: Mevlâna'nın eserlerinin bazı modern çevirilerinde, bu tür müstehcen sayılabilecek ifadelerin ve hikayelerin ya atlandığı ya da daha "uygun" bir dille yeniden yazıldığı görülmektedir. Bu durum, Mevlâna'nın eserlerinin tam ve doğru bir şekilde anlaşılmasını engelleyebilir.
  • Tasavvuf Edebiyatında Benzer Örnekler: Mevlâna'nın eserlerinde bu tür anlatılara rastlanması, tasavvuf edebiyatında benzer örneklerin olmadığı anlamına gelmez. Attar'ın Mantıku't-Tayr'ı gibi diğer önemli sufi eserlerinde de alegorik ve bazen şaşırtıcı imgeler kullanılabilir.

Mevlana Moğol Casusu Mu İdi Mevlana Moğollarla İşbirliği Gencgazete (4)

Var mı Bir Hikmeti?

Sonuç olarak, Mevlana'nın eserlerindeki bu tür bölümler karmaşık bir konudur ve farklı açılardan değerlendirilmesi gerekmektedir.

Bu hikayeleri anlamak için dönemin kültürel bağlamını, Mevlana'nın sembolik dilini ve eserlerinin genel amacını göz önünde bulundurmak önemlidir.

Tek bir bakış açısıyla hüküm vermek yerine, farklı yorumları ve görüşleri anlamaya çalışmak daha yapıcı bir yaklaşım olacaktır.

Mevlana’nın eserleri bir bütün olarak değerlendirilmelidir. Müstehcen gibi görünen bölümler, aslında nefsin karanlık yönlerini göstermek ve ruhi tekâmül için uyarı amaçlıdır. Bunları anlamak için metinleri sadece yüzeysel değil, tasavvufî ve mecazî bir bakışla okumak gerekir.

Ancak bu durum, bu tür anlatıların her okuyucu tarafından aynı şekilde kabul göreceği anlamına da gelmez ve eleştirilerin de anlaşılır bir zemini vardır.

Mevlana da bir insandır. Hata yapabilir. Yanlış yapabilir. Peygamber değil ki masum olsun, o da her normal insan gibi günah işleyebilir. Her şey de bir hikmet aramak yanlış, diyenler de olabilir. Bu yaklaşımla Mevlana eserlerinde, günümüz şartlarında izahı olmayan müstehcen hikayelere yer vererek yanlış bir metot tercih etmiştir diyebiliriz.

Allah, Celaleddin Rumi kuluna rahmet etsin! Haddi aşan biz kullarını da af eylesin!

Mevlana Moğol Casusu Mu İdi Mevlana Moğollarla İşbirliği Gencgazete (27)

İnanç haberleri için TIKLAYINIZ!

Astroloji ve Rüya haberleri için TIKLAYINIZ!

Kadın Aile haberleri için TIKLAYINIZ!

Kültür Sanat haberleri için TIKLAYINIZ!

Kaynak: Haber Merkezi