Gastrit, reflü ya da mide yanması gibi sorunlar yaşadıysan, mide asidinin ne kadar güçlü olduğunu az çok tahmin ediyorsundur. Ancak işin asıl çarpıcı yanı şu: Bu mide asidi öyle kuvvetli ki bazı metalleri bile aşındırabiliyor. Peki madem bu kadar güçlü, neden mide kendi kendini eritip durmuyor?
İşte burada devreye, vücudumuzun “görünmez koruması” olan mukus tabakası giriyor. Midenin iç yüzeyini kaplayan bu kaygan ve kalın tabaka, mide asidinin mide duvarına zarar vermesini engelleyen bir nevi zırh gibi çalışıyor. Bu mukusun içinde “mucin” adı verilen özel proteinler bulunuyor. Bu proteinler sayesinde hem dayanıklı hem de kaygan bir koruma katmanı oluşuyor.
Bu Koruyucu Sistem Tam Olarak Nasıl Çalışıyor?
Mide duvarını kaplayan mukus, aslında iki katmandan oluşuyor: Alttaki katman mide duvarına sıkı sıkıya yapışıkken, üstteki tabaka daha gevşek ve kaygan yapıda. Üstteki bölüm aynı zamanda bağırsakta yaşayan faydalı bakterilerin de yaşam alanı. Yani bu sistem sadece mideyi değil, bağırsak florasını da koruyor.
Ayrıca bu mukus tabakası sadece fiziksel bir kalkan değil. İçeriğinde bulunan bikarbonat sayesinde mide asidini nötralize eden kimyasal bir savunma hattı da oluşturuyor. Bu özellik, mide asidinin mide duvarına zarar vermesini büyük ölçüde engelliyor.
Peki Mide Asidi Ne Kadar Güçlü?
Mide asidini üreten hücreler, bu sıvının pH seviyesini 0.8’e kadar düşürebiliyor. Bu seviye neredeyse saf asit kadar güçlü! Genellikle mide sıvısıyla karışınca pH 1 ila 3 aralığında olur ama bu hali bile oldukça aşındırıcı. Bu yüzden midemizin iç yüzeyindeki bu özel koruma olmazsa, mide kendi kendini parçalayabilir.
Mide yanması ya da reflü ilacı olarak kullanılan bazı ürünlerin içinde de bikarbonat bulunur. Bu madde, mide asidini dengelemeye yardımcı olur. Yani midemiz bir bakıma kendi içinde çalışan küçük bir kimya laboratuvarı gibi.
Koruyucu Sistem Zarar Görürse Ne Olur?
Eğer bu mukus tabakası zayıflarsa, mide asidinin etkisi doğrudan mide duvarına ulaşır ve iltihaplanma, ülser ya da daha ciddi sorunlara neden olabilir. Örneğin, mide delinmesi gibi bir durum oluşursa, asit karın boşluğuna yayılır ve bu da acil cerrahi müdahale gerektirir.
En sık rastlanan problemlerden biri ise reflüdür. Alt yemek borusu kapağı gerektiği gibi kapanmazsa, mide asidi yukarıya kaçabilir ve yemek borusunu yakar. Bu da göğüste yanma hissine yol açar. Sigara, alkol ve düzensiz beslenme de bu süreci daha da kötüleştirebilir.
Mide Sağlığı İçin Neler Yapılmalı?
-
Öğünleri düzenli saatlerde tüketmek
-
Aşırı yağlı, baharatlı ve asitli yiyeceklerden kaçınmak
-
Sigara ve alkol kullanımını sınırlandırmak
-
Yemekten hemen sonra yatmamak
-
Stresi kontrol altında tutmak
Tüm bu adımlar, mide mukozasını korur ve mide asidinin zararını minimuma indirir.