Ramazan ayı, Müslümanlar için manevi bir temizlenme, sabır ve disiplin ayıdır. Ancak bazen oruçlu bir kişi, çeşitli nedenlerle orucunu bozabilir.
Orucu bozmanın ardından söz konusu olan kazâ ve keffaret kavramlarını ve neler yapılması gerektiğini bu yazımızda açıklıyoruz.
Orucu Bozan Davranışlar ve Sonuçları nelerdir?
Kaza ve Keffaretin Tanımı nedir?
Orucun kazası, mazeret sebebiyle tutulamayan orucun yerine geçecek şekilde başka bir günde oruç tutulmasıdır. Ramazan'da tutması gereken orucu; hastalık, yolculuk vb mazeretlerle tutamayan kişi bu orucu müsait olduğu başka bir günde tutar. Buna orucu kaza etmek denir.
Kaza: bozulan orucun yerine gününe gün oruç tutmaktır.
Bir de nafile oruca başlayan kişi bu orucu çeşitli sebeplerle bozarsa bu nafile orucun da kazası gerekir. Ramazan orucu Ramazan ayı dışındaki aylarda kaza edilirken, bilerek bozulsa yine kaza lazım gelir, keffaret gerekmez.
Keffaret ise, Ramazan ayında başlanılan orucun gün içersinde, mazeretsiz ve bilinçli olarak bozulması sonucu , iki kameri ay peş peşe oruç tutma veya altmış fakiri doyurma cezasıdır.
Keffaret orucu: Bozulan bir gün orucun yerine iki kameri ay veya altmış gün peş peşe oruç tutmak demektir. Ayrıca bozulan orucun da kaza edilmesi gerekir. Buna hem kaza etmek hem keffaret ödemek denir.
Keffaret sadece Ramazan ayında tutulan orucun mazeretsiz, bile bile bozulmasının cezasıdır. Diğer Ramazan dışı sünnet, nafile oruçların kasten bozulması hâlinde yalnız kaza gerekir.
Orucu Bozup Kaza ve Keffareti Gerektiren Haller nelerdir?
Mazeretsiz olarak oruçlu iken yemek, içmek, vücuda bir şekilde gıda, besin almak, cinsel ilişkide bulunmak veya sigara, nargile gibi maddeleri tüketmek, Ramazan ayında orucu bozar. Bu durum hem kaza hem de keffaret gerektirir.
1. Mazeretsiz, oruçlu olduğunu bilerek bir şeyi yemek ve içmek.
2. Dışarıdan buğday, arpa, pirinç veya bir susam tanesi kadar bir şeyi alıp yutmak.
3. Oruçlu olduğunu bile bile cinsel ilişkide bulunmak. Karı kocadan biri ötekine zorla cinsel ilişkide bulunduğu takdirde, zorla ilişkide bulunana kaza ve keffaret, kendisine zorla ilişkide bulunulan kişiye ise kaza lazım gelir.
4. Sigara içmek, öd ağacı veya anber ile tütsülenip dumanını içeri çekmek.
5. Buğday ve arpa tanesi yutmak.
6 Az miktarda tuz yemek.
7. Kan aldırdıktan veya sadece karısını öptükten sonra orucu bozulduğu kanaatiyle bile bile orucunu bozmak.
Keffareti Gerektirmeyen sadece kazayı gerektiren durumlar nelerdir?
Bazı hallerde orucu bozmak, sadece kazayı gerektirir. Keffaret, sadece bilinçli yapılan eylemler sonucu gerekli olur.
1. Un, hamur, bir defada çok miktarda tuz ve zeytin çekirdeği gibi yenilmesi ya da yutulması mutat olmayan şeyleri yemek veya yutmak.
2. Taş, toprak, demir, altın ve gümüş gibi şeyleri yutmak.
3. İçi olmayan ceviz ve badem yutmak.
4. Boğazına kaçan kar veya yağmuru kendi isteği olmayarak yutmak.
5. Başkasının zorlaması ile orucu bozmak.
6. Dişleri arasında nohut tanesi kadar kalan yemek kırıntısını yutmak.
7. Abdest esnasında ağzına ve burnuna su alırken kendi elinde ol mayarak boğazına su kaçması.
8. Unutarak yiyip içtikten sonra orucunun bozulduğunu zannede rek yiyip içmek.
9. Kendi isteği ile ağız dolusu kusmak.
10. Kendi isteği ile içine veya genzine duman çekmek. Kendi isteği ile olmazsa oruç bozulmaz (İçeri çekilen duman sigara dumanı olursa keffaret gerekir).
11. Güneş batmadığı hâlde, battı zannederek iftar etmek.
12. İmsak vakti geçtiği hâlde daha vakit vardır zannederek yemek ve içmek.
13. Cinsel ilişki dışında kadına dokunmak veya öpmek sonucu bo şalmak.
14. Ramazan orucundan başka bir orucu bozmak.
15. Misafir iken oruca başlayıp ikamete niyet ettikten sonra yemek.
16. Mukim iken oruca başlayıp sefer mesafesi yolculuğa niyet ederek bulunduğu yerin sınırlarını geçtikten sonra orucu bozmak.
Keffaret Orucu nasıl tutulur?
Keffaret orucunun, ara verilmeden peş peşe tutulması gerekir. Kadınlar için ay hali dönemleri, keffaret sürecini kesintiye uğratmaz; bu dönemler geçtikten sonra oruca kaldığı yerden devam edilir. Keffaret, Ramazan ayı haricinde tutulmalıdır.
Keffaret orucu, ara verilmeden peş peşe tutulur. Herhangi bir sebeple keffaret orucuna ara verilir veya eksik tutulursa, yeniden başlayıp altmış günü kesintisiz tamamlamak gerekir.
Kadınlar keffaret orucu tutarken araya giren ayhali günlerini tutmazlar, âdet hâlleri bitince ara vermeden temiz günlerinde oruca devam ederler ve 60 günü tamamlarlar.
Bir çok oruç keffareti olan kişi, bir kere kesintisiz 61 gün oruç tutttuğunda, tüm oruçların keffaretini yerine getirmiş olur inşallah!
Keffaret borcu olan ancak daha sonra Yaşlılık veya hastalık sebebiyle keffaret orucu tutmaya gücü yetmeyen kimse, keffaret olarak altmış fakiri sabah ve akşam yedirip doyurur veya yemek parasını fakire verir. Her fakirin günlük yiyecek miktarı bir fitre miktarıdır.
Ramazan ayında mazereti olmadığı hâlde oruç tutmayan Müslüman büyük günah işlemiş olur. Allah'a tövbe etmesi ve tutmadığı oruçları kaza etmesi, keffaret orucunu tutması gerekir.
Unutmayalım ki hiç bir kaza, keffaret ya da nafle oruç, Ramazan orucunun sevabının yerini tutamaz, o bir orucun faziletini karşılayamaz. Kaza ve keffaret ile oruç borcu ödenmiş olur inşallah! Ecir ve rahmet Allah'tandır.
