Aracın hızına ve ne kadar uzak mesafeye gitmelerine bağlı olmadan, bazı insanlar hareket halindeki vasıtaların içinde mide bulandırıcı bir rahatsızlık hissederler.
Peki, bu durumun arkasındaki bilimsel gerçekler nedir ve taşıt tutması nasıl önlenebilir?
İç Kulak ve Taşıt Tutması İlişkisi
İç Kulak Neden Bu Kadar Önemli?
Dış kulağımızın görevi işitmeyi sağlamakken, iç kulağımız dengemizden sorumludur. Hareket halinde olduğumuzda, iç kulağımızın içindeki sıvı çalkalanır ve sinir sistemimiz vasıtası ile beynimize sinyal gider. Gözlerimiz ve iç kulağımızdan gelen çelişkili sinyaller, taşıt tutmasına neden olur.
Görsel İşaretlerin Etkisi
Eğer arabanın içinde bir şey okuyorsanız veya arabanın içinde bir şeye bakıyorsanız, gözlerden beyine hareket halinde olmadığınız sinyali gider ama iç kulaklarınızdan gelen sinyal farklıdır. Bu iki sinyal arasındaki fark, halk arasında 'araba tutması' diye adlandırılan, mide bulandırıcı etkiyi yaratır.
Belirtiler ve Önleme Yöntemleri
Deniz ve Taşıt Tutmasının Benzerlikleri
Aslında dalgalı denizde seyreden bir gemideki insanı deniz tutması ne ise hareket halindeki bir arabanın içindeki insanı taşıt tutması da aynı şeydir.
Denizdeki hareket tam anlamı ile üç boyutlu olduğundan etkisi daha fazladır.
Baş ağrısı, baş dönmesi, nabızdaki artış ve mide bölgesindeki baskı hissi ile kusma ihtiyacı en belirgin özelliklerdir.
Deniz tutmasında, bulantıdan önce stres hormonları da salgılanmaya başladıklarından rahatsızlık
ve panik hissi iyice kuvvetlenmektedir.
Taşıt tutması gençlerde daha çok görülür, çünkü yaşlandıkça ve çok seyahat ettikçe, iç kulağın hareketlere karşı hassasiyeti azalır.
Taşıt tutmasındaki denge bozukluğunda ve bulanık görme gibi belirtilerde gözümüz ve kulağımız beyine sinyaller gönderir. Bir tespite göre bu sinyaller, zehirlenince beyine yollanan sinyallerle
aynıdır. Bu sinyalleri alan beyin mideye kusma ve içindeki zehiri boşaltma emrini verir.
Araba tutunca bilinki mideniz yanlış alarm alan beyin tarafından verilen boşaltma görevini yapmıştır.
Önerilen Çözümler
Kitap okumayın, zihniniz başka şeylerle meşgul olsun.
Zihinsel veya kelime oyunları oynayın.
Mide bozucu şeyler yemeyin,
çok gerekirse bunun için üretilmiş ilaçları, kulak arkasına yapıştırılan bantları kullanın.
Arabada iken gözlerinizle, bir uzağa, bir yakma bakarsanız, bu taşıt tutma
probleminize yardımcı olabilir. Bu nedenledir ki, arabayı kullananlarda taşıt
tutması olayı pek yaşanmaz. Çünkü araba onun kontrolü altındadır.
Ancak yolcu arabayı ve hareketi kontrol etmediği için çok etkilenir.
Akupunktur: Geleneksel Bir Çözüm
Çinli doktorlar yüzyıllardır taşıt tutmasına karşı akupunktur tedavisi uyguluyorlar. Bu uygulamadan siyah ve beyaz ırktan insanların yüzde 50-60'ı etkilendiği halde Asyalıların hemen hepsi etkileniyor. Bu farkın da sinir sistemindeki bir genetik temele dayandığı sanılıyor.
Taşıt tutması, seyahat eden birçok kişi için rahatsız edici bir durum olabilir, ancak doğru önlemler alındığında, bu durumun üstesinden gelmek mümkündür.
Hazırlayan: Ayhan Talha Bayraktar
