Aracın hızına ve ne kadar uzak mesafeye gitmelerine bağlı olmadan, bazı insanlar hareket halindeki vasıtaların içinde mide bulandırıcı bir rahatsızlık hissederler.
Peki, bu durumun arkasındaki bilimsel gerçekler nedir ve taşıt tutması nasıl önlenebilir?
İç Kulak ve Taşıt Tutması İlişkisi
Taşıt Tutması Neden Olur?
Taşıt tutması, beyin ile vücudun hareket algıları arasında çelişki yaşandığında meydana gelir.
Örneğin, araç içinde otururken gözler sabit bir nesneyi izlerken vücut hareket halinde olduğunu hisseder. Bu durum, mide bulantısı, baş dönmesi ve kusma gibi semptomlara neden olabilir.
İç Kulak Neden Bu Kadar Önemli?
Dış kulağımızın görevi işitmeyi sağlamakken, iç kulağımız dengemizden sorumludur.
Hareket halinde olduğumuzda, iç kulağımızın içindeki sıvı çalkalanır ve sinir sistemimiz vasıtası ile beynimize sinyal gider.
Gözlerimiz ve iç kulağımızdan gelen çelişkili sinyaller, taşıt tutmasına neden olur.
Hangi gıdalar ve içecekler taşıt tutmasına sebep olur?
- Ağır ve yağlı yiyecekler: Mideyi yavaşlatarak bulantıyı artırabilir.
- Baharatlı yiyecekler: Mide asidini artırarak rahatsızlığa neden olabilir.
- Alkol ve kafein: Vücudu susuz bırakarak ve sinir sistemini uyararak belirtileri şiddetlendirebilir.
- Aşırı şekerli içecekler: Mide bulantısını tetikleyebilir.
Hangi davranışlar taşıt tutmasına sebep olur?
- Araç içinde kitap okumak veya telefon ekranına bakmak: Gözler ve iç kulak arasındaki uyumsuzluğu artırır.
- Arka koltukta veya yan koltukta oturmak: Hareketleri daha fazla hissetmeye neden olur.
- Araç içinde sigara içmek: Bulantıyı artırabilir.
- Ani baş hareketleri yapmak: Denge sistemini daha fazla uyarır.
Görsel İşaretlerin Etkisi
Eğer arabanın içinde bir şey okuyorsanız veya arabanın içinde bir şeye bakıyorsanız, gözlerden beyine hareket halinde olmadığınız sinyali gider ama iç kulaklarınızdan gelen sinyal farklıdır.
Bu iki sinyal arasındaki fark, halk arasında 'araba tutması' diye adlandırılan, mide bulandırıcı etkiyi yaratır.
Belirtiler ve Önleme Yöntemleri
Deniz ve Taşıt Tutmasının Benzerlikleri
Aslında dalgalı denizde seyreden bir gemideki insanı deniz tutması ne ise hareket halindeki bir arabanın içindeki insanı taşıt tutması da aynı şeydir.
Denizdeki hareket tam anlamı ile üç boyutlu olduğundan etkisi daha fazladır.
Baş ağrısı, baş dönmesi, nabızdaki artış ve mide bölgesindeki baskı hissi ile kusma ihtiyacı en belirgin özelliklerdir.
Deniz tutmasında, bulantıdan önce stres hormonları da salgılanmaya başladıklarından rahatsızlık
ve panik hissi iyice kuvvetlenmektedir.
Taşıt tutması gençlerde daha çok görülür, çünkü yaşlandıkça ve çok seyahat ettikçe, iç kulağın hareketlere karşı hassasiyeti azalır.
Taşıt tutmasındaki denge bozukluğunda ve bulanık görme gibi belirtilerde gözümüz ve kulağımız beyine sinyaller gönderir.
Bir tespite göre bu sinyaller, zehirlenince beyine yollanan sinyallerle
aynıdır. Bu sinyalleri alan beyin mideye kusma ve içindeki zehri boşaltma emrini verir.
Araba tutunca bilin ki mideniz yanlış alarm alan beyin tarafından verilen boşaltma görevini yapmıştır.
Hangi gıda ve içecekler taşıt tutmasını önler?
- Zencefil: Bulantıyı hafifletmeye yardımcı olabilir. Zencefil çayı veya zencefilli şekerleme tüketilebilir.
- Nane: Mideyi rahatlatır ve bulantıyı azaltır. Nane şekeri veya nane çayı tüketilebilir.
- Kraker veya galeta gibi kuru ve hafif yiyecekler: Mideyi yatıştırır.
- Su: Vücudu susuz bırakmamak önemlidir. Küçük yudumlarla sık sık su içilmelidir.
Hangi davranış ve uygulamalar taşıt tutmasını önler?
- Araçta ön koltukta veya sürücü koltuğunun arkasında oturmak: Hareketi daha az hissetmeye yardımcı olur.
- Ufka veya yolun ilerisine odaklanmak: Gözler ve iç kulak arasındaki uyumsuzluğu azaltır.
- Derin ve yavaş nefes almak: Rahatlamaya ve bulantıyı azaltmaya yardımcı olur.
- Araç içinde temiz hava akışını sağlamak: Bulantıyı hafifletebilir.
- Mola vermek ve temiz havada yürümek: Denge sistemini rahatlatır.
- Taşıt tutması ilaçları kullanmak: Doktorunuza danışarak uygun bir ilaç kullanabilirsiniz.
Akupunktur: Geleneksel Bir Çözüm
Çinli doktorlar yüzyıllardır taşıt tutmasına karşı akupunktur tedavisi uyguluyorlar. Bu uygulamadan siyah ve beyaz ırktan insanların yüzde 50-60'ı etkilendiği halde Asyalıların hemen hepsi etkileniyor. Bu farkın da sinir sistemindeki bir genetik temele dayandığı sanılıyor.
Taşıt tutması, seyahat eden birçok kişi için rahatsız edici bir durum olabilir, ancak doğru önlemler alındığında, bu durumun üstesinden gelmek mümkündür.
Taşıt tutmasına karşı tavsiyeler:
- Seyahatten önce hafif ve kuru bir şeyler yiyin.
- Seyahat sırasında bol bol su için.
- Araç içinde kitap okumaktan veya telefon ekranına bakmaktan kaçının.
- Mümkünse ön koltukta oturun ve ufka odaklanın.
- Derin ve yavaş nefes alın.
- Gerekirse taşıt tutması ilaçları kullanın.
- Uzun yolculuklarda sık sık mola verin ve temiz havada yürüyün.
- Zencefil veya nane gibi doğal yöntemleri deneyin.
Umarım bu bilgiler taşıt tutmasıyla başa çıkmanıza yardımcı olur.
İnanç haberleri için TIKLAYINIZ!
Astroloji ve Rüya haberleri için TIKLAYINIZ!
Kadın Aile haberleri için TIKLAYINIZ!
Kültür Sanat haberleri için TIKLAYINIZ!
