Tövbe, kelime anlamı olarak Arapça kökenli bir kelime olup "dönmek" ve "pişmanlık duymak" anlamlarına gelir.
Hatanın neresinden dönersen kardır
İslam dininde ise tövbe, bir kişinin işlediği günahlardan dolayı derin bir pişmanlık duyarak, bu günahları terk edip Allah'a yönelmesi ve O'ndan bağışlanma dilemesi anlamına gelir.
Tövbe, kişinin yaptığı hataların farkına varması, bu hatalardan dönme kararlılığı göstermesi ve bir daha aynı hataları yapmamaya azmetmesiyle gerçekleşir.
İslam'da Tövbenin Önemi
İslam'da tövbe, sadece bir pişmanlık ifadesi değil, aynı zamanda kulun Allah'a olan bağlılığını ve O'nun merhametine sığınma arzusunu gösteren önemli bir ibadettir.
Tövbe, kişinin kendini manevi olarak yenilemesine, Allah'ın rahmetine yaklaşmasına ve ahiretteki hesap gününe hazırlanmasına yardımcı olur.
Kur'an-ı Kerim'de ve hadislerde tövbenin önemi sıklıkla vurgulanır ve tövbe eden kişinin, günahlarından arınacağı ifade edilir.
Tövbe, İslam inancında sürekli yapılması gereken bir ibadet olarak kabul edilir, çünkü insan, hata yapmaya meyilli bir varlıktır ve bu hatalardan dönmek için her zaman Allah'ın merhametine ihtiyaç duyar.
Kur’an-ı Kerîm’de, “Ve onlar bir kötülük yaptıkları, ya da nefislerine zulmettikleri zaman, Allah’ı hatırlayarak hemen günahlarının bağışlanmasını dilerler. Günahları da Allah’tan başka kim bağışlayabilir? Ve onlar, yaptıklarında bile bile ısrar etmezler.” ayetiyle, tövbenin acil ve samimi bir şekilde yapılması gerektiği vurgulanmıştır. (Âl-i İmrân, 3/135)
Tövbenin Geçerliliği İçin Gerekenler
Bir tövbenin kabul olması için belirli şartlar vardır. İşlenen günahın terk edilmesi, pişmanlık duyulması, günahı bir daha işlememe kararlılığı, eğer günah kul haklarıyla ilgiliyse hak sahibinden özür dilenmesi ve Allah’tan af dilenmesi bu şartlar arasında yer alır. Ayrıca, ihlal edilen hakkı sahibine iade etmek veya affını istemek de gereklidir.
“Allah katında (makbul) tövbe, ancak bilmeyerek günah işleyip sonra hemen tövbe edenlerin tövbesidir. İşte Allah bunların tövbelerini kabul buyurur.” (en-Nisâ, 4/17-18)
İslam dininde tevbenin önemi
- Günahlardan Arınma: Tevbe, kişinin işlediği günahlardan pişmanlık duyup Allah’a sığınarak bu günahlardan arınma yoludur.
- Allah’ın Merhametine Sığınma: Tevbe, Allah’ın sonsuz merhametine ve affediciliğine sığınarak, O’ndan bağışlanma dilemeyi ifade eder.
- Manevi Yenilenme: Tevbe, kişinin manevi olarak kendini yenilemesi, hatalarını fark edip daha iyi bir kul olma yolunda ilerlemesi için bir fırsattır.
- Kurtuluş Vesilesi: Kur'an-ı Kerim ve hadislerde, samimi bir şekilde yapılan tevbenin Allah tarafından kabul edileceği ve kişinin ahiretteki cezalardan kurtulmasına vesile olacağı bildirilmiştir.
İslam dininde Tevbenin Şartları:
- Günahı Terk Etmek: Kişi, işlediği günahı tamamen bırakmalı ve o günahtan uzak durmalıdır.
- Pişmanlık Duymak: İşlenen günah nedeniyle içten gelen bir pişmanlık ve üzüntü hissetmek gereklidir.
- Günahı Tekrar İşlememeye Karar Vermek: Kişi, bir daha aynı günahı işlememeye kararlı olmalı ve bunu Allah’a söz vermelidir.
- Kul Haklarını Helal Ettirmek: Eğer işlenen günah bir kul hakkı ile ilgili ise, hak sahibinden helallik almak ve ihlal edilen hakkı iade etmek şarttır.
- Allah’tan Af Dilemek: Günahı işlediği için Allah’tan samimi bir şekilde af ve bağışlanma dilemek gereklidir.
Bu şartlar yerine getirildiğinde, tevbenin kabul edilmesi umulur ve kişi manevi olarak temizlenmiş sayılır.
Adım Adım tövbe nasıl edilir?
Tevbe ederken yapılması gerekenler ve okunacak dualar adım adım şu şekildedir:
- Niyet Etmek: Tevbe etmeye niyet ederek, Allah’ın rızasını kazanmak için günahlardan arınmayı hedeflemek.
- İki Rek'at Namaz Kılmak: Tevbe namazı olarak bilinen iki rek'atlık namazı kılmak. Bu namaz, günahların affı için Allah’a yönelmenin bir başlangıcıdır.
- Allah’a Hamd Etmek ve Salavat Getirmek: Namaz sonrası Allah’a hamd etmek (O'nu övmek) ve Peygamberimize (s.a.s.) salât ve selâm getirmek.
- Pişmanlıkla Dua Etmek: İşlediğiniz günahlardan pişmanlık duyarak, Allah’tan af ve mağfiret dilemek. Bu esnada samimi bir kalp ile dua etmek önemlidir.
- Günahı Terk Etmeye Karar Vermek: İşlenen günahı bir daha işlememeye kararlı olmak ve bu konuda Allah’a söz vermek.
- Kul Haklarını Helalleşmek: Eğer bir kul hakkı ihlal edildiyse, hak sahibinden helallik almak ve hakkını iade etmek.
- Tevbenin Kabulü İçin Dua ile Bitirmek: Tevbenin sonunda, Allah’ın affına sığınarak, tövbeyi kabul etmesi için dua etmek.
Tövbe ederken Okunacak Dualar:
Aslında tövbe ederken özel bir dua yoktur. Kişi günahına pişman olur. Gözyaşı döker. Allah'a içinden geldiği gibi seslenerek af diler, tövbe eder.
Ancak bilenler tövbe duası yapmadan önce Fatiha Suresi okur, Salavat getirir, Rabbena atina duasını okur, bol bol Tövbe estağfirullah derse daha iyi olur. Bilmeyenler Peygamber Efendimiz'in (s.a.v) öğrettiği aşağıdaki tövbe dualarının Türkçesini de okuyabilir.
-
Birinci Dua:
“Allah’ım! Ben kendime çok zulmettim. Günahları bağışlayacak ise yalnız sensin. Öyleyse tükenmez lütfunla beni bağışla, bana merhamet et. Çünkü affı sonsuz, merhameti nihâyetsiz olan yalnız sensin.” (Buhârî, Ezân 149) اللَّهُمَّ إِنِّي ظَلَمْتُ نَفْسِي ظُلْمًا كَثِيرًا وَلاَ يَغْفِرُ الذُّنُوبَ إِلَّا أَنْتَ فَاغْفِرْ لِي مَغْفِرَةً مِنْ عِنْدِكَ وَارْحَمْنِي إِنَّكَ أَنْتَ الغَفُورُ الرَّحِيمُ. -
İkinci Dua:
“Ey Rabbim! Günahlarımı, bilmeden ve haddimi aşarak işlediğim kusurlarımı, benden daha iyi bildiğin bütün suçlarımı bağışla! Allah’ım! Bilerek, bilmeyerek ve umursamadan yaptığım yanlışları! Bütün bu kusurların bende bulunduğunu itiraf ederim. Allah’ım! Şimdiye kadar yaptığım, bundan sonra yapacağım, gizlediğim ve açığa vurduğum günahlarımı affeyle! Öne geçiren de sen, geride bırakan da sensin ve Senin gücün her şeye yeter.” (Buhârî, Deʽavât, 60) رَبِّ اغْفِرْ لِي خَطِيئَتِي وَجَهْلِي وَإِسْرَافِي فِي أَمْرِي كُلِّهِ وَمَا أَنْتَ أَعْلَمُ بِهِ مِنِّي اللَّهُمَّ اغْفِرْ لِي خَطَايَايَ وَعَمْدِي وَجَهْلِي وَهَزْلِي وَكُلُّ ذَلِكَ عِنْدِي. اللَّهُمَّ اغْفِرْ لِي مَا قَدَّمْتُ وَمَا أَخَّرْتُ وَمَا أَسْرَرْتُ وَمَا أَعْلَنْتُ أَنْتَ المُقَدِّمُ وَأَنْتَ المُؤَخِّرُ وَأَنْتَ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ قَدِيرٌ.
Kimlerin tövbesi kabul olmaz? Allah'ın affetmeyeceği günah var mı?
İslam inancına göre, Allah, samimi bir şekilde yapılan tövbeleri kabul eder ve kulun günahlarını affeder. Ancak bazı durumlar vardır ki, bu durumlarda yapılan tövbe kabul edilmez veya bazı günahlar affedilmez. Bunlar aşağıda sıralanmıştır:
1. Ölüm Anında Yapılan Tövbe:
- Ölüm Anında Gelen Tövbe: Kişi, ölüm anında (ölüm meleğini gördüğünde veya can boğaza dayandığında) tövbe ederse, bu tövbe kabul edilmez. Kur’an-ı Kerim’de bu durum şu şekilde ifade edilir:
“Yoksa (makbul) tövbe, kötülükleri (günahları) yapıp yapıp da kendisine ölüm gelip çatınca, ‘İşte ben şimdi tövbe ettim’ diyen kimseler ile kâfir olarak ölenlerinki değildir. Bunlar için ahirette elem dolu bir azap hazırlamışızdır.” (en-Nisâ, 4/18)
2. Şirk (Allah’a Ortak Koşmak):
- Allah’a Ortak Koşmak: Şirk, yani Allah’a ortak koşmak, İslam inancında en büyük günah olarak kabul edilir. Eğer bir kişi bu günah üzerinde ısrar eder ve bu durumda ölürse, bu kişi için affedilme umudu yoktur. Allah, diğer günahları affedebilir; ancak şirk koşmayı affetmeyeceğini Kur’an’da belirtmiştir:
“Şüphesiz Allah, kendisine ortak koşulmasını bağışlamaz; bundan başkasını dilediği kimse için bağışlar. Allah’a ortak koşan kimse büyük bir günah ile iftira etmiş olur.” (en-Nisâ, 4/48)
- Ancak, kişi şirk işledikten sonra samimi bir şekilde tövbe eder ve bu inancından dönerek Allah’ın birliğine inanırsa, bu durumda tövbesi kabul edilir ve Allah tarafından affedilebilir.
3. Kafir Olarak Ölmek:
- İnkarcı Olarak Ölmek: Bir kişi kâfir olarak, yani Allah’a ve İslam’a inanmayı reddederek ölürse, bu kişinin tövbesi kabul edilmez ve ahirette bağışlanma imkanı kalmaz.
Bu durumlar dışında, dünyada hayatta iken samimi bir tövbe ile Allah’ın affedemeyeceği bir günah yoktur.
Allah'ın merhameti sonsuzdur
İslam inancına göre, Allah’ın merhameti çok geniştir ve kul, samimi bir şekilde günahlarından tövbe ettiğinde, Allah bu tövbeyi kabul edebilir ve günahlarını bağışlayabilir.
Tövbe, dinî bir dönüş ve arınma sürecidir. Her mümin, işlediği günahlardan arınmak ve Allah’ın rahmetine sığınmak için tövbe etmeli, bu süreci samimi bir şekilde gerçekleştirmelidir.
İnanç haberleri için TIKLAYINIZ!