Kültür Harcamalarında Rekor Artış!
2023 yılında kültür harcamaları, bir önceki yıla göre tam %84,7 artarak 276 milyar 338 milyon TL’ye ulaştı. Kültür harcamalarının Gayrisafi Yurt İçi Hasıla (GSYH) içindeki payı ise %1,0 olarak belirlendi.
Bu harcamaların büyük bölümü kamu kaynaklarından karşılandı. Genel devlet harcamaları toplam kültür harcamalarının %64,3’ünü oluştururken, bu harcamaların %67,9’u merkezi bütçeden gerçekleşti. Kamu harcamalarında en yüksek payı %24,4 ile mimarlık sektörü aldı.
Hanehalkının Kültür Harcamalarında İlk Sırayı Teknoloji Aldı!
Hanehalklarının kültür harcamalarında dikkat çeken noktalar:
- %22,0’si veri işlem ekipmanlarına (bilgisayar ve yazılım)
- %21,0’i televizyon ve ekipmanlarına
- %15,0’i ise kitaplara harcandı.
Bu veriler, teknolojinin hanehalkı kültür harcamalarında ne kadar baskın hale geldiğini gösteriyor.
Kültürel Katma Değer ve Sektörler!
Kültürel sektörlerde faaliyet gösteren girişimlerin yarattığı katma değer, bir önceki yıla göre %94,0 artarak 108 milyar 214 milyon TL oldu. Katma değerin sektörel dağılımında:
- %22,2 ile kayıtlı medyanın basılması ve çoğaltılması
- %13,0 ile sinema, video ve televizyon programları yapımı
- %12,1 ile mücevher ve benzeri eşyaların imalatı başı çekiyor.
Kültürel Mal İhracatı ve İthalatı
Kültürel mal ticaretinde de hareketlilik yaşandı:
- Kültürel mal ihracatı %47,7 artarak 263 milyar 740 milyon TL oldu.
- Kültürel mal ithalatı ise %87,5 artarak 149 milyar 553 milyon TL’ye ulaştı.
İhracatın toplam mal ihracatı içindeki payı %4,3, ithalatın toplam mal ithalatındaki payı ise %1,8 olarak kaydedildi. Bu artış, kültür sektörünün uluslararası pazarda giderek daha fazla yer bulduğunu gösteriyor.
Kültürel İstihdam Yükselişte!
Kültürel istihdam, 2023 yılında %9,0 artarak 743 bin kişi oldu. İstihdam edilenlerin demografik dağılımı ise şöyle:
- %60,8’i 30-54 yaş grubunda
- %28,8’i 15-29 yaş grubunda
- %10,4’ü 55 ve üzeri yaş grubunda.
Kültürel Meslekler ve Öne Çıkan Alanlar!
Kültürel istihdamın mesleki dağılımında:
- %38,5’i el sanatları çalışanları
- %18,7’si mimarlar, planlamacılar ve tasarımcılar
- %9,9’u yaratıcı ve sahne sanatçıları
- %9,3’ü yazarlar, gazeteciler ve dilbilimciler oluşturdu.
Mimarlık ve tasarım faaliyetleri, toplam istihdamın %11,1’ini oluştururken, yaratıcı sanatlar ve eğlence sektöründeki çalışanların oranı %5,6 olarak belirlendi.
Kültür Ekonomisi Nereye Gidiyor?
TÜİK’in 2023 verileri, kültürel sektörlerin sadece ekonomik değil, sosyal ve istihdamsal anlamda da büyük bir ivme kazandığını ortaya koyuyor. Özellikle teknolojik ekipmanlara yapılan yatırımlar, kültürel ihracatın artışı ve istihdamdaki büyüme, kültür ekonomisinin geleceğine dair umut veriyor.
Kültür, bir toplumun kimliğini ve değerlerini yansıtır. TÜİK’in verileri, bu alandaki gelişimin hız kazandığını ve daha da büyüme potansiyeli taşıdığını gösteriyor. Bu kadar dinamik bir sektörü takip etmek ve desteklemek, ekonomik kalkınmanın anahtarlarından biri olabilir.
Aralık 2025’te yayınlanacak bir sonraki raporu merakla bekliyoruz!
