Kalem, sadece bir yazı aracı değil, aynı zamanda insanlığın ortak bir mirasıdır. Kültürümüzün, tarihimizin ve medeniyetimizin şekillenmesinde önemli bir rol oynamıştır.
Kalem, insanlık tarihinin en eski ve en önemli iletişim araçlarından biridir. Düşüncelerin, bilgilerin ve duyguların kayda geçirilmesini sağlayan bu basit araç, medeniyetlerin gelişiminde büyük bir rol oynamıştır. İşte kalem hakkında ilginç bilgiler!
Kalemin Kültürü ve Tarihi
Kalem, insanlık tarihinin en eski ve en önemli iletişim araçlarından biridir. Düşünceleri, bilgileri ve duyguları nesilden nesile aktarmada köprü görevi görmüştür. Kalemin tarihi, insanlığın yazılı iletişimi keşfetmesiyle başlar.
Batı kaynaklı tarihe göre Kalemin tarihi, yazının ortaya çıkmasıyla başlamıştır. M.Ö. 3000'lerde Sümerler, kil tabletler üzerine çivi yazısıyla ilk yazılarını yazdılar. Bu dönemde kullanılan ilk kalemler, keskinleştirilmiş taşlardan yapılmıştı.
Kutsal kitaplarda kalem
Kalem, kutsal kitaplarda da önemli bir yere sahiptir. Kur'an-ı Kerim'de Kalem suresi, kaleme ve yazıya dikkat çeker. “Kaleme ve yazdıklarına andolsun” ayetiyle bilgi ve yazı kutsal kabul edilir.
Kuran'da ilk inen ayet oku emri ile gelmiştir. Bu ayetin bulunduğu Alak süresinde kalem ile insana yazmayı öğretildiği bildirilmektedir.
Aynı zamanda Hz. Peygamber'e (s.a.v) ait bir hadiste “ilk yaratılan şey kalemdir” ifadesi, İslam kültüründe kalemin önemini gösterir.
Dini kaynaklara göre ilk Hz. Adem yazmayı ve okumayı biliyordu. Hz. Adem kendisine kitap gönderilen bir peygamberdir. Kalemi de kitabı da biliyor ve kullanıyordu.
Peygamberleri yok sayan Batı kaynaklı tarihe göre: zamanla Mısır’da papirüs üzerine yazmak için kamış kalemler, Orta Çağ'da ise Avrupa'da kuş tüyü kalemler ortaya çıktı. 19. yüzyılda grafit kalemlerin icadı ile kalemler modern hale geldi.
Kalem, eğitim ve bilginin simgesi olarak kültürlerde yer bulmuş, özellikle Osmanlı'da kaligrafi sanatıyla estetik bir araç olmuştur.
Tasavvuf kültüründe kalem mübarek sayılmıştır. Kalem atılmaz. Kalem yere konmaz. Kalem ayak altında olmaz. Hatta abdestsiz kalem ele alınmaz. Kalem taşınacaksa kalp üzerindeki cepte taşınır. Kalem besmele ile kullanılır.
Kalem sadece yazı aracı değildir
Kalem, sadece yazı yazmak için kullanılan bir araç değildir. Aynı zamanda:
- Sanatın aracı: Ressamlar, tasarımcılar ve illüstratörler için vazgeçilmez bir araçtır.
- Düşüncelerin kaydı: Not almak, fikirleri tasarlamak ve günlük tutmak için kullanılır.
- İmza aracı: Hukuki ve resmi işlemlerde önemli bir yere sahiptir.
- Sembol: Bilgi, eğitim, düşünce ve yaratıcılığın sembolüdür.
- İlk Kalemler: İlk kalemler, sivriltilmiş taşlar, kemikler ve odun parçalarıydı. Daha sonra, Mısır, Yunan ve Roma gibi medeniyetlerde kamış kalemler kullanılmıştır.
- Orta Çağ: Orta Çağ'da ise kuş tüyleri ve mürekkep ile yazılan tüy kalemler yaygınlaşmıştır.
- Modern Kalemler: 19. yüzyılda metal uçlu kalemlerin icadıyla birlikte kalemler daha pratik hale gelmiştir. 20. yüzyılda ise tükenmez kalemlerin bulunmasıyla kalem kullanımı daha da yaygınlaşmıştır.
Kalemin Çeşitleri
Kalemlerin çok çeşitli türleri vardır. Bunlardan bazıları şunlardır:
- Tüy Kalem: Kuş tüylerinin ucuna mürekkep batırılarak yazılan geleneksel bir kalem türüdür.
- Metal Uçlu Kalem: Metal bir uca sahip olan ve mürekkebin akışını kontrol eden bir kalem türüdür.
- Dolma Kalem: Mürekkep haznesi olan ve tekrar tekrar doldurulabilen bir kalem türüdür.
- Tükenmez Kalem: Bilye uçlu ve mürekkebi kendiliğinden akan bir kalem türüdür.
- Kurşun Kalem: Grafit çubuğunun ahşap bir kılıf içinde bulunduğu bir kalem türüdür.
- Jel Kalem: Mürekkebi jel kıvamında olan ve daha canlı renkler veren bir kalem türüdür.
- Tükenmez Kurşun Kalem: Hem kurşun kalem hem de tükenmez kalem özelliklerini taşıyan bir kalem türüdür.
Kalem, sadece yazı yazmak için değil, sanatta, bilimde ve mühendislikte de kullanılır. Farklı türde kalemler, farklı kullanım alanlarına sahiptir. Kurşun kalemler tasarım ve eskizlerde, dolma kalemler ise özenli yazılarda tercih edilir.
Tükenmez kalemler günlük yazılarda pratik kullanım sunar, teknik kalemler mühendislik çizimlerinde hassasiyet sağlar ve kaligrafi kalemleri sanatsal yazılar için kullanılır.
Tükenmez kalemin icadı
Tükenmez kalem, 1938 yılında Macar gazeteci László Bíró tarafından icat edilmiştir. Bíró, mürekkebin düzgün akmasını sağlayacak bir mekanizma geliştirerek ilk tükenmez kalemi tasarladı. Bu icat, yazı yazmada büyük bir pratiklik sağladı ve günümüzde yaygın olarak kullanılmaktadır. Sürekli yazan bir kalem henüz icat edilmemiş olsa da, uzun ömürlü tükenmez kalemler bu ihtiyaca oldukça yaklaşmıştır.
Kalem hakkında ilginç ilgiler
- Antik Mısır'da papirüs üzerine kamış kalemlerle yazılırken, Çin'de ise bambu kalemler kullanılmıştır.
- Orta Çağ'da zenginler genellikle altın veya gümüş uçlu kalemler kullanırken, sıradan insanlar kuş tüylerinden yapılmış kalemlerle yazmak zorundaydı.
- Leonardo da Vinci, kendi tasarladığı özel bir kalem kullanmıştır.
- Japonya'da kalemler, şans ve başarı getiren nesneler olarak kabul edilir.
- Uzayda kullanılan kalemler, sıfır yer çekimi koşullarında çalışabilecek şekilde özel olarak tasarlanmıştır.
- İlk kurşun kalemler, 16. yüzyılda İngiltere'de keşfedilen grafit madeninden yapılmıştır. O dönem insanlar, grafiti kurşun zannedip bu kalemlere kurşun kalem adını vermiştir.
- Kuş tüyü kalemler, Orta Çağ boyunca Avrupa'da yaygın olarak kullanılmıştır ve yazı yazmada pürüzsüz bir deneyim sunmuştur.
- Kaligrafi sanatı ise İslam dünyasında gelişmiş, Osmanlı hattatları kalemi sanatsal bir araç olarak kullanarak önemli eserlere imza atmıştır.
- Modern tükenmez kalemler, ilk olarak II. Dünya Savaşı sırasında Amerikan Hava Kuvvetleri tarafından kullanılmıştır.
- Kalem savaşları: Tarih boyunca kalemler, sadece düşünceleri değil, aynı zamanda savaşları da tetiklemiştir. Mürekkep lekeli anlaşmalar ve kalem savaşları gibi kavramlar, kalemin gücünü gösterir.
- Kalem koleksiyonculuğu: Özellikle eski ve nadir kalemler, koleksiyoncular tarafından büyük ilgi görür.
- Kalem ve astroloji: Bazı kültürlerde kalemler, astrolojik özelliklere sahip olduğuna inanılırdı. Örneğin, belirli bir gezegenin etkisi altında üretilen kalemlerin özel güçlere sahip olduğuna inanılırdı.
- Kalem ve sihir: Büyücüler ve şamanlar, kalemleri ritüellerinde kullanarak sihirli güçler elde etmeye çalışırlardı.
- Kalem ve edebiyat: Kalem, yazarların en yakın dostudur. Birçok yazar, kalemlerini adeta birer tılsım gibi görür ve onlara özel isimler verir.
Tükenmez kalem, dolmakalemin alternatifi
Kalemin tarihi, yazının başlangıcından bile eskilere dayanır. İlk insanlar, sivriltilmiş taşlar ve hayvan kemikleriyle yazılar kazırlardı. Kalem Arapça bir kelimedir. Kuran-ı Kerim'de kalem suresi vardır.
Batıda kalem sözcüğünün kökeni, Yunanca 'kamış' anlamına gelen "kalamos" kelimesinden gelir.
Tarih boyunca farklı medeniyetler yazı için çeşitli materyaller kullanmışlardır. Örneğin, Mısır ve Roma medeniyetlerinde kamış kalemler tercih edilirdi.
Orta Çağ'da ise kaz ve kuğu tüyleri mürekkebe batırılarak yazı yazma alışkanlığı yaygınlaşmıştır. Dolmakalemlerin icadı, sertleştirilmiş yapay kauçuğun geliştirilmesinden sonra mümkün oldu.
Dolmakalem ve tükenmez kalemin tarihi farklıdır
Tükenmez kalemin bilye uçlu yapısı, 1880'lerde icat edilmesine rağmen, uzun süre yaygın olarak kullanılamamıştır. İlginçtir ki, bu kalemin yaygınlaşmasında havacılık teknolojisinin gelişimi etkili olmuştur.
İkinci Dünya Savaşı sırasında, yüksek irtifalarda dolmakalemlerin mürekkep akıtması sorunu ortaya çıkınca, tükenmez kalem daha fazla talep görmeye başladı.
Havacılık, tükenmez kalemin gelişiminde önemli rol oynadı
Uçakların yüksek irtifaya çıkmasıyla dolmakalemlerde mürekkep sızıntısı sorunları baş gösterdi. Hava basıncının düşmesi nedeniyle dolmakalemler, mürekkebi kontrol edemeyip kağıdı ve giysileri lekeliyordu.
Bunun üzerine, Amerikan Hava Kuvvetleri için mürekkep akıtmayan ve yüksek irtifada sorunsuz yazı yazabilen bir kaleme ihtiyaç duyuldu. Bu ihtiyaç, bilye uçlu tükenmez kalemin popülaritesini artırdı.
Tükenmez Kalemin Avantajları ve Dezavantajları
Tükenmez kalemler, dolmakalemlere göre birçok avantaj sunar:
- Hızlı kuruma: Mürekkebin çabuk kuruması sayesinde lekelenme riskini azaltır.
- Düzgün yazım: Mürekkebin sürekli ve düzgün akışı sayesinde temiz ve okunaklı yazılar yazılmasını sağlar.
- Uzun ömür: Bir tükenmez kalemle kilometrelerce yazı yazılabilir.
Ancak, tükenmez kalemlerin bazı dezavantajları da vardır:
- Yüksek basınç: Kalemin sürekli olarak kağıda bastırılması gerektiğinden parmaklar daha çabuk yorulur.
- Çevresel etkiler: Bazı tükenmez kalem mürekkepleri çevreye zararlı olabilir.
Tükenmez kalem, pratik kullanım avantajları sunar
Tükenmez kalemin en önemli avantajlarından biri, mürekkebin kağıda düzenli ve temiz bir şekilde aktarılmasıdır.
Tükenmez kalemlerde kullanılan mürekkep, dolmakalem mürekkebinden farklı olarak daha çabuk kurur ve kağıda düzgün bir şekilde yayılır.
Pirinç uçlu mekanizmasındaki bilye, mürekkebi her seferinde eşit bir biçimde kağıda verir. Bu sayede, dolgun ve temiz bir yazı ortaya çıkar.
"Tükenmez kalemin ilk modeli 1880'lerde geliştirilmiş, ancak geniş çaplı bir üretime geçilememiştir. Bu kalemin popülerleşmesi, havacılık sektörünün gelişimiyle hız kazanmıştır."
Tükenmez kalemlerin dayanıklılığı yüksektir
Ortalama bir tükenmez kalem, 2-3 kilometre boyunda bir çizgi çizmeye yetecek kadar mürekkep kapasitesine sahiptir. Ayrıca, bilye ucun hızlı hareketi sayesinde yazma hızı oldukça yüksektir.
Ancak, bilye ucu kağıt üzerinde sürekli hareket ettirmek için kaleme baskı uygulamak gerektiğinden, tükenmez kalemle yazmak parmakları dolmakalemden daha hızlı yorar.
Dolmakalem, tükenmez kaleme göre farklı bir yazı deneyimi sunar
Dolmakalemler, atmosferik basınç değişikliklerine daha duyarlıdır ve mürekkep akıtmaya eğilimlidir. Ancak, dolmakalemle yazmak, daha hafif bir baskı gerektirdiğinden parmakları daha az yorar.
Tükenmez kalemde ise bilye ucu, kağıtla daha az sürtünme oluşturur ve yazma hızı dolmakaleme göre çok daha yüksektir.
İnanç haberleri için TIKLAYINIZ!
Astroloji ve Rüya haberleri için TIKLAYINIZ!
Kadın Aile haberleri için TIKLAYINIZ!
Kültür Sanat haberleri için TIKLAYINIZ!
