Türkiye İstatistik Kurumu'nun (TÜİK) açıkladığı verilere göre, Ekim 2024 itibarıyla Yurt İçi Üretici Fiyat Endeksi (Yİ-ÜFE) yıllık %32,24 oranında arttı. Bu, üretim maliyetlerinde yıllık olarak oldukça dikkat çeken bir yükselişe işaret ederken, aylık artış oranı ise %1,29 olarak kaydedildi. Yani, üretim tarafında maliyetler artmaya devam ediyor, ancak geçen senelere göre artış oranlarında bir yavaşlama var. İşte TÜİK'in güncel verilerinden önemli detaylar:
Üretici Fiyatlarında Bir Yıllık Artış %32,24
Yİ-ÜFE, yani üretim maliyetlerini gösteren endeks, 2024 yılı Ekim ayında, 2023 yılı aynı döneme kıyasla %32,24 artış gösterdi. 2022'de bu oran %157,69 iken, geçen yıl %39,39 olarak kaydedilmişti. Bu durum, üretim maliyetlerinde önceki yıllara göre nispeten daha ılımlı bir artış olduğunu gösteriyor, ancak maliyet baskısının hâlâ sürdüğünü de unutmamak gerek.
Sanayide Sektörlere Göre Fiyat Artışları!
Sanayi sektörleri arasında da farklı artış oranları dikkat çekiyor. Örneğin, madencilik ve taş ocakçılığı sektörü yıllık %40,11 oranında yükselirken, imalatta %32,85’lik bir artış yaşandı. Elektrik ve gaz üretimi ile dağıtımı sektöründe artış %20,47 ile daha düşük kalırken, su teminindeki yıllık artış %43,19 ile en yüksek seviyede gerçekleşti. Yani bazı sektörlerde üretim maliyetleri daha hızlı artarken, enerji ve imalat gibi kritik alanlarda biraz daha yavaş bir artış gözleniyor.
Tüketim Mallarında Fiyat Artışları Yüksek!
Ana sanayi gruplarına baktığımızda, dayanıklı tüketim mallarında %39,17, dayanıksız tüketim mallarında ise %41,48 oranında yıllık artış görülüyor. Enerjideki yıllık artış ise %14,54 olarak hesaplandı, bu da özellikle enerjide görece daha düşük bir maliyet artışını yansıtıyor. Sermaye mallarındaki yıllık artış oranı ise %33,84 olarak kaydedildi.
Aylık Değişimlerde İmalat Sektörü Önde..
Ekim ayında, imalat sektöründe üretici fiyatları bir önceki aya göre %1,61 arttı. Madencilik ve taş ocakçılığı %0,85 artarken, su temininde %1,55’lik bir artış yaşandı. Elektrik, gaz üretimi ve dağıtımında ise %1,56 oranında bir azalma görüldü. Yani, enerji maliyetlerinde az da olsa bir düşüş yaşanırken, imalat ve su teminindeki artışlar üretim maliyetlerini yukarı çekti.
Gelecek Ay Yeni Veriler Açıklanacak!
Bu verilerle üretici fiyatlarındaki hareketlilik daha net görülüyor. Artış hızının önceki yıllara göre daha düşük seviyelerde seyretmesi olumlu bir işaret olarak yorumlanabilir, ancak maliyetlerin hâlâ yüksek olması tüketici fiyatlarına da yansımaya devam edebilir. TÜİK, bir sonraki Yİ-ÜFE bültenini 3 Aralık 2024 tarihinde yayımlayacak.
Özetle:
Üretici fiyatlarındaki artış, üretim maliyetlerinin tüketici fiyatlarını etkileyebileceğini gösteriyor. Ekonomideki bu gelişmeler, önümüzdeki dönemde fiyatlar üzerinde baskı yaratmaya devam edebilir.