Bilim uykunun sırrını daha doğrusu sırlarını tam çözebilmiş değil henüz.
Uykunun akademik tanımını paylaşalım önce. Bilimsel olarak uyku, tekrarlanan, geri dönüşlü bir davranış durumu olarak tanımlanır. Bu durum, düşük fizyolojik aktivite ve düşük duyarlılıkla karakterize edilir.
Uyku, birçok farklı beyin dalgası formunu içerir ve vücudun çeşitli restoratif işlevleri için kritik öneme sahiptir.
Uyku ve Sağlık: İlginç Bulgular
Yapılan çalışmalarda, her gece yalnızca bir saat uyuyarak veya 56 saat hiç uyumadan, tam performansla hayatını sürdürebilen kişiler gözlemlendi.
Bu durum, uyku ihtiyacımızın bireysel farklılıklar gösterebileceğini düşündürüyor. Ancak, uyumadan geçen her gece, dikkat ve konsantrasyonu azaltırken, hataları artırıyor.
Uykuda Beden ve Beyin Durumu
Uyku sırasında, beyin ve beden bazı önemli restoratif işlevleri yerine getirir. Beyin, REM uyku sırasında öğrenilen bilgileri pekiştirir ve hafızayı düzenler.
Vücut ise onarım ve büyüme hormonlarını salgılar, bağışıklık sistemini güçlendirir. Uykunun kalitesi, döngüsel uyku evreleri ve bu süreçlerin düzgün işleyip işlemediği EEG gibi araçlarla ölçülebilir.
Uykusuzluğun Sonuçları
Üç gün uyumadan sonra insanlar halüsinasyon görmeye başlayabilir.
Daha uzun süreler uyumamak ise insanın gerçeklik algısını ciddi şekilde bozabiliyor.
Hayvanlar üzerinde yapılan deneyler, sürekli uyanık tutmanın ölümcül olabileceğini gösteriyor.
Uyku Neden Bu Kadar Önemli?
Uyku, büyüme hormonlarının gelişimi ve bağışıklık sistemimizin güçlenmesi gibi hayati süreçler için zorunludur.
Uykunun kas ve dokuların onarımı, hafızanın düzenlenmesi, enerji tasarrufu ve beyin şarjı gibi çeşitli işlevlere hizmet ettiği düşünülüyor.
Ancak "Niçin uyuyoruz?" sorusuna net bir cevap verilemiyor.
Hayvanlarda Uyku ve Rüya Görme
Hayvanlar da rüya görebilir. Özellikle memeliler REM uyku evresine girer. Köpeklerin ve kedilerin uyku sırasında pençelerini ve bıyıklarını oynattıkları, muhtemelen rüya gördükleri gözlemlenmiştir.
Uykunun sadece insanlara özgü olmadığı, sürüngenlerden memelilere kadar birçok canlının da uyuduğu biliniyor.
Hayvanların uyku düzenleri ve rüya görme kapasiteleri ise türden türe değişiklik gösteriyor.
Hayvanların Uyku Süreçleri
Hayvanların uyku süreleri türlerine göre büyük farklılıklar gösterir:
-
En çok uyuyan hayvan: Koalalar, günde yaklaşık 20-22 saat uyuyarak en çok uyuyan hayvanlardır.
-
En az uyuyan hayvan: At gibi bazı büyük memeliler, günlük sadece 2-3 saat uyur.
Yaşlara Göre Uyku İhtiyacı
İnsanların uyku ihtiyacı yaşla birlikte azalır; yeni doğan bir bebek günde 20 saat uyurken, yetişkinler için genellikle 6-9 saat yeterli oluyor.
Uyku ihtiyacı, yaşa bağlı olarak değişir. Burada, farklı yaş grupları için önerilen uyku sürelerini görebilirsiniz:
-
Yenidoğanlar (0-3 ay): Günde 14-17 saat
-
Bebekler (4-11 ay): Günde 12-15 saat
-
Küçük çocuklar (1-2 yaş): Günde 11-14 saat
-
Okul öncesi çocuklar (3-5 yaş): Günde 10-13 saat
-
Okul çağı çocukları (6-13 yaş): Günde 9-11 saat
-
Ergenler (14-17 yaş): Günde 8-10 saat
-
Genç yetişkinler (18-25 yaş): Günde 7-9 saat
-
Yetişkinler (26-64 yaş): Günde 7-9 saat
-
Yaşlı yetişkinler (65+ yaş): Günde 7-8 saat
Uyuyan bir insanda aşağıdaki durumlar gözlemlenir;
1- Yatarak uyur.
2- Gözleri kapalıdır.
3- Çok yüksek bir ses olmadıkça, hiçbir şeyi işitmez.
4-Daha yavaş ve ritmik olarak nefes alır.
5- Adaleler tamamen gevşemiştir.
6-Bir veya iki saatte bir kendi vücudunu elleri ile kontrol eder.
7- Kalp atışı yavaşlar
8- Beyinde rüya denilen çok ilginç olaylar oluşur.
Komadaki Hasta ile Uyuyan İnsanın Farkı
Uyuyan insan çevresinde oluşan şeylerin çoğuna ilgisizdir. Uyuyan bir insan ile komada olan bir hasta arasındaki en önemli fark, uykuda olanın yeterli bir dış müdahale ile uyandırılabilmesidir.
Bazı balıkların ve kurbağa gibi hem suda, hem de karada yaşayanların da belirli sürelerde aktivitelerini yavaşlattıkları, fakat hiçbir zaman çevre ile ilgilerini kesmedikleri biliniyor.
Böceklerin ise uyuyup uyumadıkları bilinmiyor, ancak onların da bazıları gece, bazıları gündüz hareketsiz kalıyor.
Uykunun gizemini çözmek, bilim insanlarının hala üzerinde çalıştığı bir konu.
Yapılan araştırmalar ve geliştirilen teoriler, uykunun insan sağlığı ve yaşam kalitesi üzerindeki önemini bir kez daha ortaya koyuyor.
Allah Uyumaz
Velhasıl yaratıcı bizi ve hayatımızı uykuyla planlamış. Yaratılışımızın bir sonucu olarak uyuyoruz. Uyku bizim kaderimiz. Az ya da çok uyumak zorundayız, yaşadıkça...
Uyku, aslında insan için bir ihtiyaç ve acziyettir. Acıkmak, susamak ve ihtiyacını gidermek gibi... İnsan istemese de uyumak zorundadır. İnsan yaşadıkça uykuya mecburdur.
Uyku insani ve hayvani bir ihtiyaçtır. Hiç uyumamak ve uyuklamamak ilahi bir özelliktir. Ayetel Kürsi'de Allah'ın bu özelliğine vurgu yapılır.
İnanç haberleri için TIKLAYINIZ!
Astroloji ve Rüya haberleri için TIKLAYINIZ!
Kadın Aile haberleri için TIKLAYINIZ!
Kültür Sanat haberleri için TIKLAYINIZ!
