Bu soğuk hava dalgası, özellikle kayısı, kiraz, elma, üzüm, fındık ve narenciye gibi tarım ürünlerinde ciddi zararlar meydana getirdi. Son beş gün içinde sıcaklıkların eksi 15 dereceye kadar düştüğü bölgelerde, çiftçiler zor günler geçiriyor. Tarım ve Orman Bakanı İbrahim Yumaklı, zirai donu tarihteki en büyük afetlerden biri olarak tanımlarken, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan da hasar tespit çalışmalarının ardından net bir tablo ortaya çıkacağını söyledi.
Zirai Donun Etkilediği Ürünler ve Bölgeler
Zirai donun etkilediği başlıca ürünler arasında kayısı, kiraz, elma, üzüm, fındık, badem, ayva ve narenciye yer alıyor. İç Anadolu'da kayısı, Ege ve Trakya'da üzüm bağları, Karadeniz'de fındık, Çukurova'da narenciye ve karpuz bahçeleri büyük zarar gördü. Özellikle Malatya'da kayısı üreticileri, 500 milyon dolarlık kayısı gelirinin tamamını kaybettiklerini belirtiyor. Manisa'daki üzüm bağları da don nedeniyle büyük zarar gördü, bazı bölgelerde zararın yüzde 100'e kadar çıktığı bildiriliyor.
Çiftçilerin Zararı ve Tazminat Süreci
Türkiye'de çiftçiler, zirai don nedeniyle büyük bir ekonomik kayıp yaşarken, sigortalı çiftçilerin zararı Tarım Sigortaları Havuzu (TARSİM) tarafından karşılanacak. Ancak, Türkiye genelinde çiftçilerin sigorta oranı oldukça düşük. Bitkisel üretimde sigortalılık oranı sadece yüzde 23. Cumhurbaşkanı Erdoğan, sigortalı olmayan çiftçilerin zararlarının da hasar oranına göre karşılanacağını duyurdu. Ancak tazminat süreci, zarar tespit çalışmalarının tamamlanmasının ardından şekillenecek.
Üretim Azalacak, Fiyatlar Artacak
Uzmanlar, zirai donun üretim üzerinde kalıcı etkiler bırakacağına ve özellikle bazı ürünlerde "yok yılı" yaşanacağına dikkat çekiyor. Bu da fiyatların yükselmesine ve gıda enflasyonunun artmasına yol açacak. Ziraat Mühendisleri Odası Başkanı Baki Remzi Suiçmez, üretim kaybı ile birlikte gıda fiyatlarının daha da artacağını ve ihracat gelirlerinin azalacağını belirtti. Bu durum, çiftçilerin ve üreticilerin ayakta kalabilmesi için ek desteklerin verilmesini zorunlu hale getirecek.
Don olaylarının etkisi, tarımsal üretimin her yıl karşılaştığı iklimsel risklerden sadece biri. Ancak bu yıl yaşanan üç defalık zirai don, tüm tarım sektörünü olumsuz etkiledi ve uzun vadeli sonuçlar doğurması bekleniyor.
