Anayasa Mahkemesi (AYM), Cumhurbaşkanı'nın rektör atama yetkisinin Anayasa'ya aykırı olduğuna karar verdi. Ayrıca, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın Merkez Bankası başkanını görev süresinden önce değiştirme yetkisi de iptal edildi.
Bu karar, Cumhuriyet Halk Partisi’nin (CHP) Anayasa Mahkemesi'ne yaptığı başvuru sonucunda alındı. AYM, 703 Sayılı Kanun Hükmünde Kararname’nin (KHK) bazı maddelerinin iptal edilmesine hükmetti. Karar, 12 ay sonra yürürlüğe girecek.
AYM’nin kararında, rektör atama yetkisinin Cumhurbaşkanı’na verilmesinin üniversitelerin özerkliğini ortadan kaldırdığı belirtildi. Gerekçede, Yükseköğretim Kurulu’nun (YÖK) rektör atama sürecindeki aday gösterme yetkisinin yanı sıra rektör olarak atanabilmek için profesör olarak en az 3 yıl görev yapmış olma şartının kaldırıldığı hatırlatıldı.
Kararda şu ifadelere yer verildi:
"Dava konusu kuralla YÖK’ün rektör atama sürecinde; devlet üniversiteleri yönünden aday gösterme, vakıf üniversiteleri yönünden mütevelli heyetinin teklifine olumlu görüş verme şeklindeki rolüne son verilmek suretiyle rektör atama usulü değiştirilmiş ayrıca atanma şartları, görev süresi gibi rektör atanmasına ilişkin hükümler madde metninden çıkarılmıştır."
AYM’nin kararında ayrıca şu ifadeler yer aldı:
"Devlet üniversitelerine rektör atanma şartlarında değişiklik öngören kural, Anayasa’nın İkinci Kısmı’nın Dördüncü Bölümü’nde yer alan kamu hizmetlerine girme hakkına ilişkin düzenleme içerdiğinden Anayasa’nın mülga 91. maddesi uyarınca KHK ile düzenlenemeyecek yasak alanda kalmaktadır."
Kararda, iptal kararlarının ve diğer bazı iptallerin 12 ay sonra yürürlüğe gireceği belirtildi:
"İptal edilmeleri nedeniyle doğacak hukuksal boşluk kamu yararını ihlal edecek nitelikte görüldüğünden Anayasa’nın 153. maddesinin üçüncü fıkrasıyla 6216 sayılı Kanun’un 66. maddesinin (3) numaralı fıkrası gereğince bu maddelere, fıkralara, bentlere, ibarelere ve kısma ilişkin iptal hükümlerinin kararın Resmî Gazete’de yayımlanmasından başlayarak on iki ay sonra yürürlüğe girmesi uygun görülmüştür."
AYM, ayrıca Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) başkanını görev süresi dolmadan değiştirme yetkisini de iptal etti. Bu karar, Merkez Bankası'nın bağımsızlığı ve görev süresi dolmadan başkan değişikliklerinin önlenmesi açısından önemli bir adım olarak değerlendiriliyor.
