Büyük Selçuklu İmparatorluğu'nun zengin tarihinden günümüze ulaşan geleneksel lezzetleri, Çullama ve Dede Çorbası, şimdi de coğrafi işaret tescili alma yolunda önemli adımlar atıyor. Türk mutfağının köklü geçmişiyle öne çıkan bu savaş yemekleri, yüzlerce yıl sonra hem kültürel bir miras olarak korunma çabası içinde hem de bu lezzetleri özgün bir şekilde sürdürme amacı taşıyor.
Savaşçıların Enerji Deposu
Çullama, Büyük Selçuklu İmparatorluğu'nun savaş alanlarında kullanılan enerji deposu bir yemek olarak bilinir. İmparatorluğun savaşçıları, bu özel yemeği savaş öncesinde tüketerek dayanıklılıklarını arttırırlardı. Çullama, genellikle et, tahıl ve baharatların ustaca harmanlanmasıyla yapılır. Usta aşçıların elinden çıkan bu lezzet, günümüzde de özgün tarifini koruyarak sofralarda yerini alıyor.
İyileştirici Güç
Dede Çorbası ise sadece bir savaş yemeği olmanın ötesinde, sağlık ve iyileştirme özellikleriyle de bilinir. İçeriğinde bulunan özel bitki ve baharat karışımıyla, savaş sonrası yorgun düşen askerlere enerji ve canlılık sağlamak amacıyla tüketilirdi. Dede Çorbası, günümüzde de sağlığa faydalı özellikleri ve eşsiz lezzetiyle dikkat çekiyor.
Geleneksel Lezzetleri Koruma Çabası
Büyük Selçuklu İmparatorluğu'nun mirasını yaşatma ve geleneksel lezzetleri koruma amacıyla, Çullama ve Dede Çorbası için coğrafi işaret tescili başvurusu yapıldı. Bu başvuru, bu özel yemeklerin sadece bölgesel olarak üretilip sunulmasını sağlamakla kalmayacak, aynı zamanda kültürel mirasın gelecek nesillere aktarılmasına da katkıda bulunacak.
Tescil Süreci ve Gelecek Planları
Coğrafi işaret tescili için başvuruda bulunan lezzetler, şu anda uzmanlar ve tescil komitesi tarafından incelenmekte. Eğer başvuru kabul edilirse, Çullama ve Dede Çorbası, bu özel mührü alarak sadece belirli coğrafi bir bölgede üretilebilecek ve satılabilecek. Bu adım, geleneksel Türk mutfağının özgünlüğünü ve mirasını koruma çabalarına büyük bir destek olacak.
Büyük Selçuklu İmparatorluğu'nun savaş yemekleri olan Çullama ve Dede Çorbası, bu coğrafi işaret tescili sayesinde gelecek nesillere unutulmaz bir lezzet mirası olarak aktarılmayı hedefliyor. Bu önemli adım, Türk mutfağının zenginliğini ve çeşitliliğini vurgulayarak, kültürel mirasın yaşatılmasına katkıda bulunuyor.
Bursa'nın Kestel ilçesine bağlı tarihi Kozluören köyünde her yıl 8 Mart Dünya Kadınlar Günü'nde kadınlar, köy yönetimini bir günlüğüne devralarak geleneksel Selçuklu mutfağının önemli yemeklerinden çullama ve Dede çorbasını pişirip köy meydanında dağıtmaktadır. Bu geleneksel yemekler, köyde 900 yıllık bir geçmişe sahip olup, coğrafi işaret almak için adımlar atılmıştır.
Kozluören Kadınları Tarımsal Kalkınma Kooperatifi'nin "Tarladan Sofraya" projesi, BEBKA Teknik Destek Hibe Programı kapsamında gerçekleşmiş ve Selçuklu İmparatorluğu'ndan kalma bu geleneksel yemekler için coğrafi işaret başvurusu yapılmıştır. Yemeklerin pişirilmesi süreci, Yıldırım Belediyesi, Kestel Belediyesi, il-ilçe gıda tarım müdürlüklerinin yetkilileri, BEBKA ve HasTavuk temsilcilerinin nezaretinde resmi kayıt altına alınmıştır.
HasTavuk firmasının sponsorluğunda köy meydanında gerçekleşen etkinlikte, köylü kadınlar tarafından saatler öncesinden ateş üzerinde kaynatılan tavuklarla birlikte açılan yufkalar, geleneksel lezzetler olan çullama ve Dede çorbasını oluşturmuştur. Bu yemekler, Selçuklu döneminden kalma bir gelenek olan Dede çorbasının savaşa giden askerlere güç vermek amacıyla yapıldığına dair rivayeti de içermektedir.
Köydeki 900 yıllık gelenek, her yıl 8 Mart'ta kadınların köy yönetimini devralmasıyla birlikte yaşatılmakta ve geleneksel yemeklerin yapımıyla Abdal Mehmed Dede anılmaktadır. Kozluören Kadınları Tarımsal Kalkınma Kooperatifi Başkanı Ruhsel Demirtaş, coğrafi işaret başvurusu için destek aldıklarını ve kararlı olduklarını belirtmiştir.
Yemekleri test eden uzman ekibinden gelen övgüler, bölgedeki ürünlerin hijyen ve standartları için yapılan projenin başarısını vurgulamıştır. Uzman ekibin uluslararası araştırmacı öğretim görevlisi Mesut Kaplan, çorbanın harika olduğunu ve coğrafi işaret almayı hak ettiğini ifade etmiştir.
Kozluören Köyü Erkek Kalkınma Kooperatifi Başkanı Hüseyin Özdaş, çullama yemeğinin coğrafi işaret yolculuğuna sponsor HasTavuk firması ile çıktığını ve ilerleyen süreçte diğer geleneksel yemeklerin de resmileştirileceğini dile getirmiştir. Bu adımlar, köydeki 900 yıllık geleneksel yemeklerin gelecek nesillere taşınması ve tanıtılması adına önemli bir adım oluşturmaktadır.
