Geçmişten Günümüze Çayyaka Köyü

Uludağ’ın eteklerinde konumlanan Çayyaka Köyü, İnegöl’e 10 kilometre uzaklıkta yer alıyor.

Engebeli arazisi ve derin vadileriyle dikkat çeken köy, günümüzde karma bir nüfusa sahip.

Hem yerli hem de göçmen kökenli insanların yaşadığı köyde, 1990 yılında 897 olan nüfus, 2000 yılında 766’ya düşmüştür.

Bedre ne demek?

Çayyaka Köyü, Osmanlı döneminde gayrimüslimlerin yaşadığı bir yerleşim yeri olarak bilinir.

O dönemde köy sakinleri devlete haraç vergisi öderlerdi.

1487 tarihli Osmanlı Tahrir defterlerinde Bedre köyünün adı geçmektedir.

Köy Sultan 1. Murad'ın mülkünde idi.

Çayyaka Köyü’nün eski adı Bedre olup, Arapça kökenli bir kelime olan Bedr, su kaynağı anlamına gelir. 

Arapça olan Bedr kelimesi, su kaynağı anlamında kullanılır. Kelimeye takılan ”e“ takısı ile bu kaynağa mahal olan yer kastedilmiştir.

Bir başka rivayete göre; Bizans kaynaklarında geçen Bedros Kalesi bu köydür.

Bu rivayete bağlı olarak şu da kayda geçmiştir: Köyü Kur'an Bedre adlı bir Rum'dur.

Bedre adı kurucusundan ve  buradaki Bedros kentinden gelmektedir.

Köy Göksu Irmağının kollarından Bedre deresinin kıyısında bulunduğu için Çayyaka adını da almıştır.

Bedre Deresi’nin Önemi

Bedre Deresi, kaynağını Çayyaka Köyü'nden alarak İnegöl şehir merkezine kadar uzanır.

Yakın zamana kadar suyu içmek için uygun olan dere, tarihi boyunca İnegöl için önemli bir su kaynağı olmuştur.

İshak Paşa, İnegöl’deki külliyesini inşa ettikten sonra Bedre Deresi’ni isale hattı ile İnegöl’e getirtmiş ve külliyedeki şadırvana su sağlamıştır.

“İnegöl’ün fethinden itibaren yöneticiler, Bedre/Çayyaka Köyü ile yakından ilgilenmişlerdir.”

Geçmişten Günümüze Ekonomik Yaşam

Çayyaka Köyü’nün ekonomisi, ziraat ve orman ürünlerine dayanmaktadır. Köyde her tür sebze ve meyve yetişir.

Osmanlı döneminde köyün vergi gelirleri, İnegöl su başısına, emniyet amirine ve Sırnaz Köyü timar sahibine ödenmiştir.

Ayrıca Bedre Köyü’nün yıllık vergi geliri bir dönem Şeyhü’l-İslam Vanî Mehmed Efendi’ye tahsis edilmiştir.

Çevre Köyler ve Ulaşım

İnegöl'den gelenler için yolu Bedre'den geçen Boğazova yaylası 12 km uzaklıktadır.

Çayyaka Köyü, Lütfiye, İclaliye/Erikli, Kestane Alanı, Karakadı ve Gülbahçe köyleriyle çevrilidir.

İnegöl bağlantısı ise İsaören üzerinden sağlanır. Bedre Deresi, İnegöl’e su sağlayan önemli bir kaynak olarak dikkat çekerken, Çayyaka Köyü’nün tarihi ve doğal güzellikleri de bölgenin cazibesini artırmaktadır.

Hazırlayan: Ayhan Talha Bayraktar

Köyle ilgili ayrıntılı bilgiler için Ahmet Cangüloğlu Hocamızın Çayyaka isimli kitabına bakılabilir.