Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), Kasım 2024'e ilişkin güven endeksi verilerini açıkladı. Hizmet sektörü adeta frene basarken, inşaat ve perakende ticaret sektörleri toparlanma sinyalleri verdi. Sektörlerin detaylı analizi ise ekonomide ilginç dinamiklere işaret ediyor.
Hizmet Sektörü Sert Düşüşte: Güven Endeksi %2,9 Azaldı
Hizmet sektörü güven endeksi, Kasım ayında %2,9 azalarak 114,2’den 111,0 seviyesine geriledi. Özellikle talep ve iş durumundaki kötüleşmeler endeksteki düşüşe damga vurdu:
- Son 3 aylık iş durumu: %3,4 düşüşle 110,1’e indi.
- Son 3 aylık hizmet talebi: %3,8 azalarak 110,2’ye düştü.
- Gelecek 3 aylık hizmet talebi beklentisi: %1,4 azalarak 112,6’ya geriledi.
Ekonomistler, hizmet sektöründeki düşüşün tüketici talebindeki zayıflıktan kaynaklandığını belirterek, bu durumun sektöre uzun vadede zarar verebileceği konusunda uyarıyor.
Perakende Ticarette Güven Artışı: Satışlar Yükseliyor
Perakende ticaret sektörü, %0,9’luk güven artışıyla 111,7’ye çıktı. Özellikle iş hacmindeki büyüme dikkat çekiyor:
- Son 3 aylık iş hacmi/satışlar: %2,5 artarak 119,2’ye ulaştı.
- Gelecek 3 aylık satış beklentisi: %0,9 artışla 122,9 oldu. Ancak mevcut mal stok seviyesi %1,2 azalarak 92,9’a düştü. Bu azalma, stok artışını işaret ediyor ve talebin hala güçlü olduğunu ortaya koyuyor.
İnşaat Sektöründe Rüzgar Tersine Döndü: Güven %1,7 Yükseldi
İnşaat sektörü güven endeksi, Kasım ayında %1,7 artışla 87,8 değerine ulaştı. Sipariş ve çalışan beklentileri, sektörün toparlanma sürecine girdiğini gösteriyor:
- Alınan kayıtlı siparişlerin düzeyi: %1,3 artarak 80,2 oldu.
- Gelecek 3 aylık çalışan sayısı beklentisi: %2,1 artışla 95,4’e çıktı.
Ekonomistler, inşaat sektöründeki bu artışın, kentsel dönüşüm projeleri ve artan kamu yatırımlarından kaynaklandığını ifade ediyor.
Kritik Noktalar: Ekonomide Farklı Seyirler
- Hizmet sektörü: Talep azalması ve iş durumu kötüleşmesi dikkat çekici. Eğer bu düşüş devam ederse, istihdam üzerinde olumsuz etkiler yaratabilir.
- Perakende ticaret: Satış hacmi büyümeye devam ederken, stokların azalması talebin güçlü olduğunu gösteriyor. Yılbaşı alışverişleri bu sektöre can suyu olabilir.
- İnşaat sektörü: Alınan siparişler ve çalışan beklentilerindeki artış, sektörün yeniden hareketlendiğini ortaya koyuyor.
Dengeyi Hizmet Sektörü Bozuyor
Ekonomistler, hizmet sektöründeki gerilemenin genel ekonomik dengeleri zorlayabileceğini ancak perakende ve inşaat sektörlerindeki toparlanmanın umut verici olduğunu belirtiyor. Bu karmaşık tablo, ekonomide sektörel bazda dengelerin hızla değişebileceğini gösteriyor.
Kasım ayı verileri, yılın son çeyreğine ilişkin sektörel beklentilerin yönünü belirlemede kritik öneme sahip. Ekonomide rüzgar hangi yönde esecek? Yıl sonu rakamları, sektörler arasındaki farkları daha net ortaya koyabilir.
