Desibel Dünyası

Ses seviyesi Desibel (dB) birimi ile ölçülür ve farklı kaynaklardan gelen seslerin şiddetini belirlemek için kullanılır. İnsan kulağı geniş bir aralıktaki sesleri algılayabilir.

İnsan kulağı inanılmaz derecede hassas bir organdır ve bu hassasiyet desibel (dB) birimi ile ölçülür. Desibel, sesi ölçmek için kullanılan logaritmik bir birimdir ve sesin seviyesini belirlerken oldukça geniş bir aralığı kapsar.

Örneğin, bir yaprak hışırtısı ile bir jet motorunun sesi arasında muazzam bir fark vardır ve bu fark desibel ile net bir şekilde ifade edilir.

Desibel Nedir?

Desibel (dB), ses seviyesini ölçmek için kullanılan bir birimdir. İnsan kulağı en hafif bir yaprak hışırtısından, jet motorunun yüksek sesine kadar geniş bir yelpazedeki sesleri işitebilir.

Jet motorunun sesi, insanın işitebileceği yumuşak bir fısıldamadan bir trilyon kat daha fazladır. İnsan kulağı aralarında bir dB fark olan sesleri bile ayırt edebilir.

Desibel Seviyesi ve Artışı

Desibel seviyesi matematik dilinde "eksponensiyel" denilen şekilde katlanarak artar. İnsan kulağının işitebileceği en düşük ses seviyesi yani sessizlik 0 dB'dir.

Bu seviyenin 10 kat fazlası 10 dB, 100 kat fazlası 20 dB, 1000 kat fazlası 30 dB'dir ve böyle artarak devam eder.

Farklı Ses Seviyeleri

Farklı ses kaynaklarının desibel seviyeleri şöyledir:

Sesin şiddet faktörü => Ses seviyesi (dB) => Sesin kaynağı

1.000.000.000.000.000.000 => 180 => Roket sesi

1.000.000.000.000.000 => 150 => Jet uçağının kalkışı

1.000.000.000.000 => 120 => Gök gürültüsü

100.000.000.000 => 110 => Klakson sesi (l metreuen)

10.000.000.000 => 100 => Metro istasyonu

1.000.000.000 => 90 => Mutfak blenderi

100.000.000 => 80 => Saç kurutucusu

10.000.000 => 70 => Otobandaki trafik

1.000.000 => 60 => Normal konuşma

10.000 => 40 => Oturma odası

1.000 => 30 => Kütüphane, hafif fısıltı

10 => 10 => Yaprak hışırtısı

l 0 => İşitmenin alt sınırı

Dünyanın en güçlü roketlerinden Satürn 5 fırlatılırken 100 metre uzaktan 170 db ses şiddeti kayda geçmiştir.

Sesin Zararlı Seviyeleri

Yukarıdaki bütün ses seviyeleri kaynağın yakınından alınmıştır. Kaynaktan uzaklaştıkça bu seviyeler mesafeye bağlı olarak düşer.

85 dB'in üzerindeki sesler işitme duyusunun kaybına yol açabilir. Bu süreye de bağlıdır. 10 saat 95 dB seviyesindeki sese maruz kalmak zarar verebilirken, çok kısa sürede 120 dB'lik bir ses seviyesi kulağa zarar vermez.

Sesin Özellikleri

Sesin iki temel özelliği vardır. Biri şiddeti veya seviyesi, diğeri de frekansı. Ses hava dalgaları ile yayıldığından bir saniyedeki dalga sayısı frekansını verir ve bu da 'Hertz' birimi ile ifade edilir.

Sesin şiddeti ile frekansı arasında bir bağlantı yoktur. İnsan kulağı 20 ile 20.000 Hertz arasındaki sesleri algılayabilir. 20.000'in üstü ultrasonik sesler olup bu sesleri insan kulağı algılayamaz.

Sesin Yönünü Algılama

Sesin bir kulağımıza gelmesi ile öbürüne gelmesi arasında saniyenin milyonda biri kadar bir süre olmasına rağmen sinir sistemimiz bunu beynimize ulaştırır ve sesin hangi yönden geldiğini algılarız. 85 dB'in üstü insan kulağı için zararlı iken bebeklerin ağlaması 100 dB'in de üstündedir.

Anneler, babalar bebeklerinizi ağlatmayın, sonra zararı size dokunabilir.

Sesin Özellikleri ve Ses Çeşitleri

Ses, hava dalgaları aracılığıyla yayılan mekanik titreşimlerdir. Bu titreşimler, kulağımız tarafından algılanır ve beyin tarafından ses olarak yorumlanır. Sesin çeşitli özellikleri ve türleri, bu algının nasıl gerçekleştiğini belirler.

Sesin Özellikleri

1. Frekans

Sesin frekansı, bir saniyedeki dalga sayısını ifade eder ve Hertz (Hz) birimi ile ölçülür. Frekans, sesin yüksekliği veya alçaklığı ile ilgilidir. İnsan kulağı 20 Hz ile 20.000 Hz arasındaki frekansları algılayabilir. 20 Hz'in altındaki sesler infrasonik, 20.000 Hz'in üstündeki sesler ise ultrasonik olarak adlandırılır.

2. Şiddet (Amplitüd)

Sesin şiddeti, ses dalgalarının genliği ile ilgilidir ve desibel (dB) birimi ile ölçülür. Şiddet, sesin ne kadar güçlü veya zayıf olduğunu belirler. Yüksek amplitüde sahip sesler daha yüksek şiddette duyulur.

3. Dalga Boyu

Dalga boyu, iki ardışık ses dalgası arasındaki mesafeyi ifade eder. Dalga boyu, frekans ile ters orantılıdır; yüksek frekanslı seslerin dalga boyu kısa, düşük frekanslı seslerin dalga boyu ise uzundur.

4. Hız

Sesin hızı, yayıldığı ortamın özelliklerine bağlıdır. Hava, su ve katı maddeler gibi farklı ortamlarda sesin hızı değişir. Örneğin, hava ortamında sesin hızı yaklaşık 343 metre/saniye iken, su ortamında bu hız yaklaşık 1.480 metre/saniyedir.

5. Ton

Ton, sesin frekansına bağlı olarak değişen bir özelliktir. Yüksek frekanslı sesler yüksek tonlu, düşük frekanslı sesler ise düşük tonlu olarak algılanır.

Ses Çeşitleri

1. Doğal Sesler

Doğal sesler, doğada kendiliğinden oluşan seslerdir. Bu sesler arasında kuş cıvıltısı, rüzgar uğultusu, su şırıltısı ve hayvan sesleri yer alır. Doğal sesler genellikle rahatlatıcı ve huzur vericidir.

2. İnsan Sesleri

İnsan sesleri, konuşma, şarkı söyleme ve diğer vokal aktivitelerden oluşur. Bu sesler, frekans ve şiddet açısından geniş bir yelpazeye sahiptir. Konuşma sırasında üretilen sesler, farklı ton ve tınılara sahip olabilir.

3. Mekanik Sesler

Mekanik sesler, makineler, motorlar ve diğer mekanik cihazlar tarafından üretilen seslerdir. Bu sesler genellikle gürültülü ve düzensiz olabilir. Örneğin, bir otomobil motoru veya bir inşaat makinesi tarafından üretilen sesler mekanik seslerdir.

4. Müzikal Sesler

Müzikal sesler, müzik aletleri tarafından üretilen düzenli ve armonik seslerdir. Bu sesler, belirli frekans ve tonlarda olup, melodi ve ritim oluşturur. Piyano, gitar ve keman gibi enstrümanlar müzikal sesler üretir.

5. Elektronik Sesler

Elektronik sesler, elektronik cihazlar ve bilgisayarlar tarafından üretilen yapay seslerdir. Bu sesler, çeşitli frekans ve tonlarda olabilir ve genellikle dijital sinyaller kullanılarak oluşturulur. Elektronik müzik ve çeşitli efekt sesleri bu kategoriye girer.

ATB