İzmir deyince herkesin aklına önce deniz, güneş ve lezzetli Ege mutfağı gelir. Ama İzmir, sadece sahiliyle değil, tarih boyunca ev sahipliği yaptığı medeniyetlerle de dünya çapında eşsiz bir şehir. Özellikle Selçuk ilçesinde yer alan Efes Antik Kenti, bu zenginliğin ta kendisi. Taş sokakları, devasa sütunları, görkemli tiyatrosu ve kütüphanesiyle adeta geçmişle bugün arasında bir köprü kuruyor.
Efes, sadece İzmir’in değil, Türkiye’nin de en kıymetli tarihi hazinelerinden biri. UNESCO Dünya Mirası Listesi’ne girmiş olması da boşuna değil. Yılda yaklaşık iki milyona yakın ziyaretçiyi ağırlayan bu antik kent, bir zamanlar bilimden sanata kadar birçok alanda önde gelen düşünürleri, sanatçıları ve mimarları yetiştirmiş.
Efes Nasıl Bir Yer, Neleriyle Ünlü
Efes deyince akla sadece bir antik tiyatro gelmesin. Burası aslında kocaman bir açık hava müzesi. Çukuriçi Höyük, Ayasuluk Tepesi, Artemis Tapınağı, Meryem Ana Evi ve meşhur antik kent olmak üzere birbirine bağlı pek çok bölümden oluşuyor. Tarih boyunca Romalılardan Bizans’a, Selçuklulardan Osmanlılara kadar pek çok medeniyetin izlerini barındırıyor.
Her adımda farklı bir döneme ışınlanmış gibi hissediyorsunuz. Antik çağın önemli filozofları Herakleitos ve Hermodoros’un burada yetiştiği biliniyor. Yani bu topraklar sadece taş üstüne taş koymamış, fikir üstüne fikir de üretmiş.
Gezilecek Yerler Bitmiyor
Efes’te ilk durak çoğunlukla Antik Tiyatro oluyor. Tam 24 bin kişilik devasa yapısıyla dönemin en büyük tiyatrolarından biri. Bugün hâlâ uluslararası konser ve etkinlikler burada düzenleniyor. Tiyatronun hemen aşağısında, adını sıkça duyduğumuz o büyüleyici yapıya ulaşıyorsunuz: Celsus Kütüphanesi. Döneminin en büyük bilgi merkezlerinden biri olan bu yapı, görsel olarak da adeta bir sanat eseri.
Ardından Curates Caddesi boyunca yürüdüğünüzde sizi Hadrian Tapınağı, agora, kamu binaları ve özel yaşam alanları karşılıyor. Antik dönemde insanların nasıl yaşadığını merak ediyorsanız, teras evler bu konuda epey ipucu veriyor. Mozaikleri, freskleri hâlâ göz kamaştırıyor.
Efes’in Manevi Yönü
Efes Antik Kenti sadece taş ve toprakla sınırlı bir geçmiş anlatmıyor. Aynı zamanda Hristiyanlık tarihinde çok önemli bir yere sahip. Meryem Ana Evi'nin burada bulunması, hem yerli hem yabancı turistlerin bölgeye ilgisini artırıyor. Rivayete göre Hz. Meryem, ömrünün son yıllarını burada geçirmiş.
Ayrıca Aziz Yuhanna’nın da mezarının bulunduğu yer Efes’tedir. Bu da Efes’i sadece arkeolojik değil, dini anlamda da önemli bir merkez yapar.
Peki Neden Mutlaka Görülmeli?
Efes’e gittiğinizde sadece taşlara bakmış olmuyorsunuz. Orada yürürken aslında Roma döneminde bir tüccarın pazara gidişini, bir filozofun gölgede kitap okumasını hayal edebiliyorsunuz. Çünkü bu şehir, zamanın ruhunu içinde hâlâ taşıyor. Günümüzde ayakta kalan yapılar, yalnızca geçmişi değil, insanlığın nasıl evrildiğini de gözler önüne seriyor.
Efes Antik Kenti, bir günlüğüne tarihçi olma fırsatını herkese sunuyor. İster fotoğraf çekin, ister sadece oturup geçmişi dinleyin; buradan etkilenmeden dönmek pek mümkün değil.
