Yaz aylarında gök gürültüsü, şimşek ve yıldırım olaylarının daha sık görülmesi, hava sıcaklıkları ve nem seviyeleri ile doğrudan ilişkilidir.
Yaz mevsiminde, hava ılık ve nemli olduğunda, yükselen hava akımları bu olayların artmasına neden olur. Kış aylarında ise, havanın alçak ve yüksek kısımları arasındaki ısı farkı daha azdır ve nem oranı yüksektir, bu nedenle şimşek ve yıldırım olayları daha nadir görülür.
Gök Gürültüsünün Kaynağı Nedir?
Şimşek veya yıldırım, etrafındaki havayı saniyenin milyonda biri kadar kısa bir sürede 30.000 dereceye kadar ısıtır. Bu ani ısınma, havanın aniden genleşmesine ve genişlemesine neden olur.
Normal atmosfer basıncının neredeyse 100 katı bir basınçla yayılan ses dalgaları, ses hızını aşarak kulağımıza bir patlama sesi olarak ulaşır. Bu olaya gök gürlemesi denir.
Yıldırım ve Şimşek Bir Seri Olayın Birleşimidir
Şimşek ve yıldırım, tek bir olay olmayıp, bir dizi olayın birleşimidir. Yıldırımın ilk çakışından sonraki yukarı doğru olan dönüş çakışında, elektrik akımı daha güçlü olduğu için duyulan ikinci ses, birincisinden daha güçlü olur.
“Yıldırım veya şimşeğin görülmesi ile gök gürlemesinin duyulması arasında geçen süre saniye olarak ölçülür ve üçe bölünürse uzaklık kilometre olarak bulunabilir.”
Gök Gürültüsünün Mesafesi Nasıl Hesaplanır?
Gök gürültüsünün sesi bize ses hızıyla ulaşırken, şimşek ve yıldırımın görüntüsü ışık hızıyla ulaşır. Bu nedenle, gök gürültüsünü duymadan önce şimşek veya yıldırımı görürüz.
Gök gürültüsünün mesafesini hesaplamak için, şimşek veya yıldırımın görülmesi ile gök gürlemesinin duyulması arasındaki süreyi saniye olarak ölçüp üçe böleriz. Bu bize olayın uzaklığını kilometre olarak verir.
Gök gürültüsü, normal şartlarda 24 kilometreden daha fazla mesafelerden işitilmez. Bu mesafe, hava koşullarına ve çevresel faktörlere bağlı olarak değişebilir.
Yaz aylarında gök gürültüsü, şimşek ve yıldırım olaylarının artmasının bilimsel açıklaması bu şekildedir. Hava sıcaklıkları ve nem seviyelerinin etkisiyle bu doğal olaylar daha sık yaşanır ve bu da gökyüzünde heyecan verici ve etkileyici manzaralar oluşturur.
Şimşek ve yıldırım arasındaki fark nedir?
Şimşek ve yıldırım arasındaki fark, genellikle yanlış anlaşılan bir konudur. Temel olarak, her ikisi de elektriksel boşalma olaylarıdır, ancak aralarında bazı farklar vardır:
- Şimşek:
- Şimşek, genellikle bulutlar arasında veya bir bulut ile yer arasındaki elektrik boşalmasıdır.
- Görsel olarak, parlak bir ışık çizgisi olarak görülür.
- Şimşek, elektrik yüklerinin bulut içinde veya bulutlar arasında taşınması sonucu oluşur.
- Yıldırım:
- Yıldırım ise şimşek olayının yeryüzüne ulaşan halidir. Yani, bulut ile yer arasındaki elektrik boşalmasıdır.
- Yıldırım, bulut ile yer arasındaki güçlü elektriksel bağlantıdan kaynaklanır ve yere düşen bir elektrik akımı olarak tanımlanır.
- Yıldırımın bir kısmı yerle buluşarak yüksek enerjili bir elektrik akımı oluşturur.
Özetle, şimşek daha genel bir terimdir ve bulut içi veya bulutlar arası elektrik boşalmalarını ifade ederken, yıldırım spesifik olarak yerle temas eden elektrik boşalmasını tanımlar. Bu iki terim, genellikle aynı olayın farklı yönlerini açıklamak için kullanılır.
Gök gürlemesi ve inanç
Gök gürlemesi ve meleklerle bağlantısı konusunda İslam dininde bazı inançlar ve Kur'an-ı Kerim'de geçen ayetler bulunmaktadır. İşte detaylar:
-
Kur'an-ı Kerim'de Gök Gürlemesi:
- Kur'an-ı Kerim'de gök gürlemesi, özellikle "Ra'd" suresinde geçer. "Ra'd" Arapça'da gök gürlemesi anlamına gelir. Bu suresinin 13. ayetinde şöyle buyrulmaktadır:
"Gök gürlemesi O'nu hamd ile tesbih eder, melekler de O'nun korkusundan (tesbih ederler). O, yıldırımlar gönderir de onlarla dilediğini çarpar. Onlar ise Allah hakkında mücadele ederler. Oysa O, kudreti çok şiddetli olandır."
- Kur'an-ı Kerim'de gök gürlemesi, özellikle "Ra'd" suresinde geçer. "Ra'd" Arapça'da gök gürlemesi anlamına gelir. Bu suresinin 13. ayetinde şöyle buyrulmaktadır:
-
İslam İnancında Gök Gürlemesi ve Melekler:
- İslam inancında, gök gürlemesi Allah'ın büyüklüğünü ve kudretini yansıtan bir olay olarak kabul edilir. Yukarıdaki ayetten de anlaşılacağı gibi, gök gürlemesi, yıldırım ve şimşekler Allah'ın emrindedir, onlar da Allah'ı hamd ile tesbih eder.
- İslam geleneğinde bazı rivayetlerde, gök gürlemesinin Allah'ın emriyle melekler tarafından gerçekleştirildiği, meleklerin Allah'ı tesbih ettiği ve bu sesin gök gürlemesi olarak duyulduğu ifade edilir.
Peygamberimiz (s.a.v) gök gürleyince ne yapardı?
Peygamber Efendimiz Hz. Muhammed'in (s.a.v) gök gürlemesi gibi doğa olayları karşısında gösterdiği tavır ve yaptığı dualar, İslam kaynaklarında yer almaktadır. İşte Peygamberimizin gök gürlemesi karşısında yaptığı bazı davranışlar ve dualar:
-
Gök Gürlemesi Karşısında Dua:
- Peygamber Efendimiz, gök gürlediğinde Allah'ın kudretini ve büyüklüğünü hatırlar, dua ederdi.
- İbn Abbas'tan (r.a) rivayet edilen bir hadise göre, Peygamberimiz gök gürlemesi duyduğunda şu duayı okurdu:
"Subhanellezi yusebbihur ra'du bihamdihi vel melaiketu min hıyfetih." (Meali: "Gök gürültüsü ve melekler, Allah'ı hamd ile tesbih ederler, O'nun korkusundan.")
-
Peygamberimizin Endişesi ve Şükrü:
- Peygamber Efendimiz, gök gürlemesi veya başka doğa olayları sırasında Allah'a sığınır ve O'na olan bağlılığını ifade ederdi.
- Bu tür olaylar, Peygamberimizin Allah'ın kudretini daha fazla düşünmesine ve şükretmesine vesile olurdu.
-
Gök Gürlemesi Karşısında Tavır:
- Peygamberimiz, gök gürlemesi veya şimşek gibi doğa olayları karşısında sakin bir tavır sergiler ve ümmetine de bu tür olaylarda Allah'a sığınmayı, dua etmeyi tavsiye ederdi.
- Gök gürlemesi gibi olaylar, Allah'ın kudretini ve büyüklüğünü hatırlatan olaylar olarak görülürdü.
Özetle, Peygamber Efendimiz Hz. Muhammed (s.a.v), gök gürlemesi gibi doğa olayları karşısında Allah'ı tesbih eden dualar okur, Allah'a sığınır ve bu olayların Allah'ın kudretinin bir göstergesi olduğunu hatırlatırdı.
Bu tür davranışlar, Müslümanlar için örnek teşkil eder ve doğa olayları karşısında Allah'a yönelmenin önemini vurgular.
İnanç haberleri için TIKLAYINIZ!