Yetmişli yıllarda ilçemizde gazeteler haftada bir perşembe günleri çıkardı. Böyle bir gazetede günlerden çarşamba, vakit de akşamüstüdür. Bir dostları gelmiş gazete sahibini dışarı yemeğe götürmek istiyor. Gazetede de haber eksiği vardır, ne kadar ısrar etse de gazeteci arkadaşını razı edemez.
“Haber bildiriyorum, yazın, Kalburt Deresi’ndeki benzin istasyonunu kurtlar bastı.” der gülüşürler. Bahsedilen benzin istasyonunun sahibi kendisidir. Yazılmasında ısrar eder bir süre daha beklerler, haber çıkmayınca da yazarlar. Haber ertesi gün gazetede yer alınca ortalık karışmıştır.
Kurtlar, Kalburt’taki benzin istasyonuna kadar geliyorsa, şehir içine de girerler diye korkandan, kimseye bir şey olmuş mu diye merak edenine kadar herkes gazeteyi ya aramış, ya da uğramıştır. Jandarma ise hem benzin istasyonunu, hem gazeteyi ifadeye çağırmıştır. Bir şakanın sonuçları beklenildiği gibi olmamıştır.
BİHAÇ’LI OSMAN AGA’DAN İNEGÖL’LÜ OSMAN KURTULAN’A
Göç’ün sözcük anlamı: Siyasal, toplumsal ya da ekonomik nedenlerle birey ya da toplulukların bulundukları yerleşim yerini bırakarak başka bir ülke ya da yerleşim yerine gitmeleri eylemidir. Tüm göçlerin temelinde hayatta kalabilme ve iyi yaşama isteği vardır. Çok az bir bölümü gönüllü olabilse de tamamına yakını zorunludur.
Dolayısıyla hüzünlüdür, acılıdır. Birçok kişi ve toplum için göç öncesi yaşanılan yerler göç sonrası tamamen özlem ve anı olarak kalır. Ağıtlar yakılır, şarkılar bestelenir, şiirler yazılır, zordur vesselam. Yüzyıllardır “Adriyatik’ten Çin Seddi’ne” bu coğrafyadaki her bölgeden insana vatan olma itibarını gururla taşıyan İnegöl’ümüz “Göç Hikayeleri” açısından da ülkemizin en zengin noktalarından biridir.
Hikayesini anlatacağımız Osman Aga, Yugoslavya-Bosna-Bihaç Bölgesinde yaşayan bir Boşnak olup İkinci Dünya Savaşı koşullarında Almanlara esir düşer. Bir yıldan az bir süre kaldığı esir kampından kaçmayı başarır. Uzun uğraşlar sonucunda yürüyerek Yugoslavya Topraklarının dışına çıkabilir. Yunanistan’da kırsal kesimde iki yıl geçirir. Bir Boşnak için varılmak istenen yer tabii ki Türkiye’dir. Kaçak olarak deniz yoluyla ülkeye girer.
Önce Orhangazi’ye sonrasında İnegöl’e varır. Orhangazi’de de akrabaları vardır ama o İnegöl Mesudiye Mahallesi’nde hayvancılık ve tarım yapan dayısının oğlu Salih Güney’in yanına sığınır. Salih Güney’in çocukları Haşim, Hüseyin, Turhan, Orhan ve Hasan Güney’ler; bir kardeşleri gibi Osman Aga’yı hayatlarının bir parçası yaparlar. 1970’li yıllarda merhum Haşim Güney İki Kapılı Kahve ve lokanta işletmeciliği yapınca, ocakçı-bulaşıkçı ve garson olarak çarşıda da bulundu.
Osman Aga, iade edilme korkusu ile 1980’li yıllara kadar vatandaşlık başvurusu yapamadı. İzini bulup kendisini götürmek için Yugoslavya’dan İnegöl’e gelen önemli görevlerdeki, statü sahibi akrabalarının taahhüt ve ısrarlarına rağmen geri dönmedi. Kırk yılı aşkın ülkemizde hastaneler de dahil olmak üzere hiçbir kamu kuruluşuna başvuramadı. 12 Eylül öncesi koşullarında adım başı yapılan kimlik kontrollerinde ise ailenin hayvan çiftliğine sığınarak hayatını sürdürebildi. 1987 yılında T.C.vatandaşı olabilen Osman Aga çok hak ettiği “KURTULAN” sözcüğünü soyadı olarak aldı.
Osman Aga hiç kimseye hikayesini anlatacak kadar kendini güvende hissetmedi. Bu bilgiler İnegöl’e geldiği 1950’li yılların başlarından vefat ettiği 1993 yılına kadar onu misafir eden ailenin çocuğu Ayhan Güney’in zaman içinde parçaları ekleyerek yaptığı tespitlerdir. Yazının içinde de ifade ettiğim gibi göç istenilen bir durum değil zorunluluktur. Göç etmek zorunda kalan insanların yüzyıllardır sığınağı olan İnegöl’ümüz insanının ölenlerini rahmet ve dua, yaşayanlarını sevgi ve saygı ile anıyorum.
TURHAN ŞAHİN'İN ÖYKÜ TADINDA İNEGÖL isimli eserinden düzenlenip yayına hazırlanmıştır.
