Soğuk bir şeyler yedikten sonra başınız ağrıyorsa yalnız değilsiniz. 'Beyin donması' olarak bilinen bu durumun nedenleri ve çözümleri hakkında merak ettiğiniz her şey burada!
Dondurmanın keyfini çıkarırken ansızın başlayan şiddetli bir ağrıyla karşılaştınız mı? Bu durum, bilimsel olarak 'sfenopalatin ganglionöralji' olarak adlandırılan ve halk arasında 'beyin donması' veya 'dondurma baş ağrısı' olarak bilinen bir durum.
Peki, bu ağrı neden oluyor? Neden soğuk bir şey yediğimizde başımız ağrıyor? Gelin, bu sorunun cevabını birlikte arayalım.
Baş ağrısını tetikleyebilen bazı yiyecek ve içecekler
Baş ağrısını tetikleyebilen bazı yiyecek ve içecekler bulunmaktadır. Bu tetikleyiciler kişiden kişiye değişiklik gösterebilse de, genel olarak baş ağrısına yol açma olasılığı yüksek olan bazı yiyecek ve içecekler şunlardır:
1. Çikolata: İçeriğindeki feniletilamin ve kafein, bazı insanlarda baş ağrısını tetikleyebilir.
2. Peynir ve Fermente Ürünler: Özellikle eski peynir türleri (cheddar, parmesan gibi) yüksek tiramin içeriği nedeniyle baş ağrısına yol açabilir.
- Nedeni: Olgunlaşmış peynirlerde bulunan tiramin, kan basıncını yükselterek baş ağrısını tetikleyebilir.
- Örnekler: Rokfor peyniri, çedar peyniri
3. Nitrit ve Nitrat İçeren İşlenmiş Etler: Sosis, salam gibi işlenmiş etler, baş ağrısına neden olabilecek nitrat ve nitrit maddelerini içerir.
4. Kafein: Kahve, çay, kola gibi kafein içeren içecekler; düzenli tüketim sonrasında tüketilmediğinde veya fazla alındığında baş ağrısına sebep olabilir.
- Nedeni: Kafein, kan damarlarını daraltır ve beyindeki kimyasalları etkileyerek baş ağrısını tetikleyebilir. Özellikle düzenli kafein tüketen kişilerde ani kesilmesi veya aşırı tüketim baş ağrısına neden olabilir.
5. Alkol: Özellikle kırmızı şarap, içindeki sülfatlar ve tiramin nedeniyle baş ağrısını tetikleyebilir.
- Nedeni: Alkol, kan şekerini düşürür, dehidrasyona neden olur ve kan damarlarını genişleterek baş ağrısını tetikleyebilir.
- Örnekler: Bira, şarap, rakı
6. Turşu, Soya Sosu ve İşlenmiş Etler, Salamura Yiyecekler: Bu tür yiyecekler de tiramin içeriği nedeniyle migren veya baş ağrısına yol açabilir.
- Nedeni: İşlenmiş etlerde bulunan nitrat ve nitrit gibi katkı maddeleri, kan damarlarını genişleterek migren ataklarını tetikleyebilir.
- Örnekler: Sosis, salam, sucuk
7. Yapay Tatlandırıcılar: Aspartam gibi bazı yapay tatlandırıcılar baş ağrısına neden olabilir.
- Nedeni: Aspartam gibi yapay tatlandırıcılar, bazı kişilerde baş ağrısına neden olabilir.
- Örnekler: Diyet sodalar, şekersiz sakızlar
8. Çok Soğuk Yiyecekler ve Dondurma: Beyin donması olarak da bilinen ani baş ağrısına yol açabilir, özellikle sıcak bir ortamda çok hızlı tüketildiğinde.
9. Turunçgiller:
- Nedeni: Turunçgillerde bulunan histamin, bazı kişilerde migreni tetikleyebilir.
- Örnekler: Portakal, greyfurt
10. Monosodyum Glutamat (MSG):
- Nedeni: MSG, bazı kişilerde baş ağrısı ve migreni tetikleyebilir.
- Örnekler: Hazır yemekler, çorbalar, soslar
11. Şeker:
- Nedeni: Şeker alımındaki ani düşüşler, baş ağrısına neden olabilir.
12. Muz: Tiramine hassas kişilerde muz, migren ağrılarını tetikleyebilir.
Bu yiyeceklerden bir veya birkaçını tükettiğinizde baş ağrınız tetikleniyorsa, günlük beslenmenizi gözden geçirip bu tetikleyicileri azaltmayı deneyebilirsiniz.
Baş Ağrısını Önlemek İçin Neler Yapabilirsiniz?
- Tetikleyicilerinizi belirleyin ve onlardan kaçının.
- Düzenli ve dengeli beslenin.
- Yeterli su için.
- Stresten uzak durun.
- Yeterli uyuyun.
- Düzenli egzersiz yapın.
Beyin donması nedir ve neden ortaya çıkar?
‘Beyin donması’ olarak adlandırılan durum, soğuk bir yiyecek veya içecek tükettikten sonra başta hissedilen ani ağrıyı tanımlar.
İnsanların yaklaşık yüzde 30’u, dondurma veya soğuk bir içecek tükettiğinde bu tür bir ağrı yaşar. Bu ağrı, aynı zamanda ‘dondurma baş ağrısı’ olarak da bilinir ve kalp hastalarının sol kollarında duydukları gibi bir tür "yansıyan" ağrıdır.
Sinüsler ağrıyı tetikliyor olabilir
Bu ağrının nedeni üzerine farklı görüşler vardır. İlk görüşe göre, ağrının kaynağı burun boşlukları olarak bilinen sinüslerdir.
Sinüsler, burundan alınan havayı nemlendirerek akciğerlere ulaşmasını sağlar. Soğuk bir yiyecek tüketildiğinde, bu sinüslerdeki hava aniden soğur ve hassas sinir uçlarını uyararak başta ağrı hissedilmesine yol açabilir.
Soğuk bir şey tükettiğimizde, sinüslerdeki hava aniden soğur ve bu durum ağrıya duyarlı sinir uçlarını tetikleyerek baş ağrısına neden olabilir.
Damarlardaki kan akışı da baş ağrısına neden olabilir
Başka bir görüş ise ağzımızın kenarlarında ve tavanında bulunan damarlardaki kan akışına dayanır. Soğuk bir şey yediğimizde, kan bu bölgeyi ısıtmak için soğuk bölgeye hücum eder.
Bu kanın bir kısmı başın ön tarafından geldiği için, o bölgedeki ağrı alıcılarını harekete geçirir ve ağrı başta hissedilir.
“Soğuk yiyeceklerin lezzetini almak ve baş ağrısından kaçınmak için daha yavaş tüketmek en doğrusu.”
Baş ağrısını önlemek için dikkat edilmesi gerekenler
Bu ağrının tam olarak hangi mekanizmayla ortaya çıktığı henüz netlik kazanmış değil. Ancak uzmanlar, soğuk yiyecek ve içecekleri daha yavaş tüketmenin en iyi yöntem olduğunu belirtiyor.
Gıdanın lezzetini daha iyi almak ve baş ağrısından kaçınmak için, soğuk yiyecekleri ağızda bir süre bekletmek, ağrı hissini azaltabilir.
İnanç haberleri için TIKLAYINIZ!
Astroloji ve Rüya haberleri için TIKLAYINIZ!
Kadın Aile haberleri için TIKLAYINIZ!
Kültür Sanat haberleri için TIKLAYINIZ!