30 ŞEHİT DAHA DEFNEDİLECEK
Bosna Hersek'in doğusundaki Srebrenitsa'da Temmuz 1995'te yapılan soykırımda öldürülen ve kimlikleri tespit edilen 30 soykırım kurbanı daha bugün düzenlenecek cenaze töreninin ardından toprağa verilecek.
Avrupa'da İkinci Dünya Savaşı'nın ardından yaşanan en büyük insanlık trajedisi olarak nitelendirilen soykırımda öldürülen ve kimlik tespiti yapılan 30 kurban için öğleden sonra cenaze namazı kılınacak.
Cenaze namazı öncesinde Srebrenitsa Anıt Merkezi'nde soykırımın 28. yılı dolayısıyla anma programı düzenlenecek.
SOYKIRIMIN 28. YILI
Soykırımın 28. yılında toprağa verilecek 30 soykırım kurbanından en genci öldürüldüğünde 15 yaşında olan Elvir Salcinovic, en yaşlı kurban ise 65 yaşındayken öldürülen Nezir Muminovic.
BU YIL TOPRAĞA VERİLECEK ŞEHİTLERİN İSİMLERİ:
"Esad Dzanic,
Bekir Music,
Sakib Garaljevic,
Himzo Mujic,
Hasib Ibrahimovic,
Redjo Jahic,
Rifet Tabakovic,
Idriz Mehinovc,
Mujo Esmic,
Saban Ibric,
Senid Hodzic,
Semir Djozic,
Sabid Ibrahimovic,
Mehmed Gerovic,
Nisad Selimovic,
Halil Avdic,
Hasan Smajlovic,
Esed Klempic,
Sabahudin Selimovic,
Husein Zukic,
Elvir Salcinovic,
Dzemail Alic,
Mustafa Mekanic,
Ahmedin Halilovic,
Zuhdija Lemes,
Hasib Mujanovic,
Vejsil Mujanovic,
Ekber Ridjic,
Mevlid Aljic
ve Nezir Muminovic."
SREBRENİTSA'DA NE OLDU?
Srebrenitsa'nın 11 Temmuz 1995'te Ratko Mladic komutasındaki Sırp birliklerince işgal edilmesinin ardından Birleşmiş Milletler (BM) bünyesindeki Hollandalı askerlere sığınan sivil Boşnaklar, daha sonra Sırplara teslim edildi.
Kadın ve çocukların Boşnak askerlerin kontrolündeki bölgeye ulaşmasına izin veren Sırplar, en az 8 bin 372 Boşnak erkeği ormanlık alanlar, fabrikalar ve depolarda katletti. Katledilen Boşnaklar, toplu mezarlara gömüldü.
6 BİN 751 ŞEHİT BULUNDU
Savaşın ardından kayıpları bulmak için başlatılan çalışmalarda, toplu mezarlarda cesetlerine ulaşılan kurbanlar, kimlik tespitinin ardından her yıl 11 Temmuz'da Potoçari Anıt Mezarlığı'nda düzenlenen törenle toprağa veriliyor.
Potoçari Anıt Mezarlığı'nda 6 bin 721 soykırım kurbanının mezarı bulunurken bu sayı bugün 6 bin 751'e yükselecek
YÜZLERCE KURBANIN CESEDİ KAYIP
Srebrenitsa'da 1995'te yaşanan Sırp zulmü ve soykırımının üzerinden 28 yıl geçmesine rağmen yüzlerce kurbanın cesedi hala bulunamazken, binlerce soykırım kurbanına ait kemik kalıntıları ise açılan 81 toplu mezardan çıkartıldı.
Soykırımın 11 Temmuz'daki 28'inci yılında düzenlenecek anma ve cenaze töreni kapsamında kimliği belirlenen 30 soykırım kurbanı daha toprağa verilecek.
Bosna Hersek Kayıp Kişiler Enstitüsü Başkanı Mujo Hadziomerovic, AA muhabirine yaptığı açıklamada, Srebrenitsa'da 1995 yazında yaşananlara ilişkin, "Srebrenitsa ile ilgili bu zamana kadar 7 bin 757 kimlik doğrulandı. Kimliği belirlenen 6 bin 721 soykırım kurbanı Potoçari Anıt Mezarlığı'na defnedildi." dedi.
Srebrenitsa'daki soykırımın ardından 12 bin 469 kemik kalıntısının toplu mezar kazılarından çıkarıldığını söyleyen Hadziomerovic, "Vakalara ilişkin kimlik, DNA analizleri ve incelemeler devam ediyor. Süreç tamamlanmış değil. Srebrenitsa'da öldürülen 797 kişinin kemik kalıntılarına ulaşmaya çalışıyoruz." diye konuştu.
YAKLAŞIK 9 BİN KİŞİ ŞEHİT EDİLDİ
Hadziomerovic, resmi kayıtlara göre Srebrenitsa'da en az 8 bin 372 kişinin öldürüldüğünün yazıldığını belirtti.
"Srebrenitsa'da 563 çocuk ve 60 kadın öldürüldü"
Srebrenitsa'da güvenli bölgeye ulaşmaya çalışan yüzlerce çocuk ve kadının da öldürüldüğünü vurgulayan Hadziomerovic, "Bizdeki verilere göre, Srebrenitsa'da 563 çocuk ve 60 kadın öldürüldü." ifadelerini kullandı.
Hadziomerovic, aradan 28 yıl geçmesine rağmen hala toplu mezar kazılarının devam ettiğini belirterek "Srebrenitsa kurbanlarının çıkartıldığı 81 toplu mezara ulaşıldı. En büyük toplu mezar 1153 kişiye ait kemik kalıntısının çıkartıldığı Kamenica. En uzak toplu mezar ise Srebrenitsa'dan 200 kilometre uzaklıkta Kalinovik'te bulundu. Burada 6 Srebrenitsalı gence ulaşıldı." dedi.
Bosna Hersek genelindeki 12 morgda 1600 kişiye ait DNA analizlerinin bulunduğuna dikkati çeken Hadziomerovic, "Bunlara 'isimsiz' diyoruz zira, DNA-kan eşleşmesi yok." diye konuştu.
YENİ TOPLU MEZARLAR ÇIKIYOR
Hadziomerovic, yeni toplu mezarlara eğitimli köpeklerle ulaşmaya çalıştıklarını anlatarak, "Köpeklerin yanı sıra yerin 10 metre derinliğinde kemik kalıntısına ulaşabilen detektörleri de almayı planlıyoruz. Mahkemelerdeki tanık ifadelerini de değerlendirip alanlarda inceleme yapıyoruz." ifadelerini kullandı.
Bosna Hersek'te 1992-1995'te yaşanan savaşta 34 bin kişi için kayıp ihbarı yapıldığını söyleyen Hadziomerovic, şöyle devam etti:
"34 bin ihbardan 29 bin 704'ü doğrulandı. Bosna Hersek'te hala 7 bin 500 kişinin kayıp olduğu belirtiliyor. Bosna Hersek'te kayıp olanların yüzde 80'i bulundu. Bir çatışmanın ardından bu kadar oranda kişinin bulunması dünyanın başka bir yerinde yok. Tecrübelerimizi Ukrayna, Libya ve Azerbaycan ile paylaşabilmek için çalışmalar yürütüyoruz."
Hadziomerovic, morglarda kimliği belirlenmiş 55 kişiye ait kemik kalıntısının bulunduğunu belirterek "Bu kişilerin kurban yakınları belki bir kemik parçası daha bulunur umuduyla sevdiklerini Potoçari Anıt Mezarlığı'na defnetmekte kararsız." dedi.
SOYKIRIMIN 28'İNCİ YILI
Bosna Hersek'teki savaş sırasında Birleşmiş Milletlerin (BM) "güvenli bölge" ilan ettiği Srebrenitsa, 11 Temmuz 1995'te Sırp komutan Ratko Mladic'e bağlı Sırp birliklerince işgal edildi.
İşgal üzerine BM bünyesindeki Hollandalı askerlere sığınan sivil Boşnaklar, Sırplara teslim edildi.
Otobüs ve kamyonlara bindirilen Boşnaklardan 8 bin 372'si götürüldükleri ormanlık alanlarda, fabrikalarda, depolarda hunharca katledildi. Katledilenlerin cesetleri, ülkedeki çeşitli toplu mezarlara gömüldü.
Savaşın ardından kayıpları bulmak için başlatılan çalışmalarda, toplu mezarlarda cesetlerine ulaşılan kurbanlar, kimlik tespitinin ardından her yıl 11 Temmuz'da Potoçari Anıt Mezarlığı'nda düzenlenen törenle toprağa veriliyor.
Bu yıl, soykırımın 28'inci yıl dönümünde de kimliği tespit edilen 30 kurban defnedilecek.