Bugün kadın modasının ayrılmaz parçası olarak gördüğümüz topuklu ayakkabılar, aslında tarih boyunca farklı anlamlar yüklenmiş ve şaşırtıcı biçimde erkekler için üretilmişti. Sanılanın aksine topuklu ayakkabılar kadınlardan önce erkeklerin gardırobundaydı. Tarihi kaynaklara göre topuklu ayakkabının kökenleri 10. yüzyıla kadar uzanıyor. Özellikle atlı askerler için tasarlanan bu ayakkabılar, eyerin üzerinde daha sağlam durabilmeyi sağlamak amacıyla topukluydu. Yani ilk topuk, şıklık değil işlev için tasarlanmıştı.
Bu ayakkabılar, özellikle Pers süvarileri tarafından kullanılıyordu. Topuk, ayağın üzengide kaymasını engelliyor ve savaş sırasında denge sağlıyordu. 17. yüzyılda bu pratik ayakkabı tipi Avrupa’ya ulaştığında, işlevselliği kadar statü göstergesi olarak da görülmeye başlandı. Özellikle aristokrat erkekler arasında kısa sürede popüler oldu.
Erkekler Neden Topuklu Ayakkabı Giymeye Başladı?
Topuklu ayakkabının Avrupa’da moda haline gelmesinin temelinde güç, zenginlik ve statü yatıyordu. Çünkü topuklu ayakkabı giyebilmek, at sahibi olmak demekti. Bu da kişinin hem sosyal hem ekonomik açıdan üst sınıfa ait olduğunun göstergesiydi. 1600’lü yıllarda Fransa Kralı XIV. Louis, kırmızı topuklu ayakkabılar giyerek bu modayı zirveye taşıdı. Onun ayakkabılarının topukları kırmızıya boyanmıştı ve yalnızca saray çevresindeki soylular kırmızı topuk giyme ayrıcalığına sahipti.
Erkekler bu dönemde topuklu ayakkabıları sadece bir giyim eşyası olarak değil, aynı zamanda politik bir ifade biçimi olarak da kullanıyordu. Uzun peruklar, saten pantolonlar ve yüksek topuklar dönemin iktidar simgeleriydi. Ancak bu durum 18. yüzyılın başlarına kadar sürdü.
Kadınlar Topuklu Ayakkabıyı Nasıl Sahiplendi?
18.yüzyılın ortalarına gelindiğinde, erkek modası sadelik yönünde evrilmeye başladı. Bu dönemle birlikte erkekler topuklu ayakkabıyı terk ederken, kadınlar için topuklu ayakkabı zarafetin ve feminenliğin simgesi haline geldi. Kadınlar, ilk başta erkek modasından esinlenerek topuklu ayakkabıyı kullanmaya başladı ancak zamanla bu ayakkabılar kadın bedeniyle bütünleşen tasarımlara dönüştü.
Kadınlar için üretilen topuklu ayakkabılar zaman içinde inceldi, yükseldi ve gösterişli bir hâl aldı. Kadın modasında zarafetin, çekiciliğin ve hatta sosyal statünün sembolü oldu. 20. yüzyılda sinema yıldızlarının da etkisiyle topuklu ayakkabı hem günlük giyimde hem de özel davetlerde vazgeçilmez hale geldi.
Günümüzde Topuklu Ayakkabının Anlamı Nasıl Değişti?
Bugün topuklu ayakkabılar çoğunlukla kadınlara hitap etse de geçmişi bilmek, bu ayakkabı türünün ne kadar farklı anlamlar taşıdığını gösteriyor. Savaş alanlarında askerlerin dengesini sağlamaktan, saraylarda iktidarın sembolü olmaya; oradan da kadın modasında vazgeçilmez bir aksesuar haline gelmeye uzanan bu yolculuk, modanın nasıl bir tarih ve kültür aynası olduğunu bir kez daha gözler önüne seriyor.
Özetle topuklu ayakkabı; sadece bir ayakkabı değil, bir çağın, bir sınıfın, bir cinsiyetin ve bir toplumun dönüşümünü temsil eden güçlü bir simgedir.
