Tirilye'nin tarihe damgasını vuran olaylardan biri, 1330 yılında Osmanlı egemenliğine girmesi. Ancak 1909'da, ünlü Sadrazam Mahmut Şevket Paşa'nın suikaste uğraması sonucu, Tirilye'nin ismi kısa bir süreliğine Mahmutşevketpaşa olarak değiştirildi. Ne var ki, halk arasında Tirilye olarak kalmayı sürdürdü. 1963'te Zeytinbağı adını alsa da, 2012'de tekrar Tirilye adı kullanıma geri döndü. 2014'te belediye kapatıldı ve Tirilye, Mudanya'nın bir mahallesi oldu.
Tirilye'nin geçmişi Bizans ve Osmanlı dönemlerine uzanıyor. Eski pazar caddesinde, Fatih Camii, Osmanlı hamamı ve liman gibi önemli yapılar bulunuyor. Bölgenin tarihi, birçok medeniyete ev sahipliği yapmış. Bizans dönemine ait Panayia Pantobasilissa (Kemerli Kilise) ve diğer kiliseler, köyün tarihî dokusunu gözler önüne seriyor. Ancak, bu yapılar arasında en iyi korunmuş olanı, 19. yüzyılda yeniden inşa edilen Ayios Yeoryios Kilisesi.
Tirilye, Osmanlı döneminde Rumların yaşadığı, zeytin ve zeytinyağı ile ünlü bir yerleşim yeriydi. Ayrıca, ipekböcekçiliği ve şarap üretimi de önemli gelir kaynakları arasında yer alıyordu. 19. yüzyılda Tirilye'de altı Rum mahallesi bulunuyordu ve bölgenin ekonomisi zeytin üretimine dayanıyordu. Ancak, 1920-1922 yılları arasında Yunanistan tarafından işgal edilen Tirilye, Türk ordusu tarafından 13 Eylül 1922'de kurtarıldı.
Lozan Anlaşması'ndan sonra, Rum halkının büyük bir kısmı Yunanistan'a göç etti. Onların yerine, Selanik ve Girit'ten gelen Müslüman-Türk göçmenler yerleştirildi. Bugün, Tirilye'nin kültürel mirası ve tarihî yapıları, bölgenin geçmişini anlatan önemli izler taşıyor.
Tirilye'nin bugünkü görünümü, tarihî yapılar ve kültürel miraslarla zenginleşmiş durumda. Tarihî kiliseler ve manastırlar, bir zamanlar bu topraklarda var olmuş medeniyetlerin izlerini taşıyor. Özellikle Kemerli Kilise, Fatih Camii ve eski postane binası gibi yapılar, Tirilye'nin geçmişten günümüze uzanan hikâyesini anlatıyor.
Ancak, bazı yapılar restore edilme bekliyor ve bu, bölgenin tarihî dokusunu korumak açısından büyük önem taşıyor.
Peki siz daha önce Trilye’yi ziyaret etmiş miydiniz? Yorumlarda buluşalım!